Ngày soạn:
Ngày giảng:
Tiết theo PPCT: 49
Đọc thêm
LỢN CƯỚI, ÁO MỚI
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC
Sau bài học, HS có khả năng:
1. Kiến thức
- Hiểu rõ hơn về thể loại truyện cười, đặc điểm thể loại của truyện cười với nhân vật, sự kiện, cốt truyện trong tác phẩm “Lợn cưới áo mới”.
- Hiểu và cảm nhận được nội dung, ý nghĩa truyện “Lợn cưới áo mới”: Chế giễu, phê phán những người có tính hay khoe khoang hợm hĩnh chỉ làm trò cười cho thiên hạ. Nắm được một số nét chính về nghệ thuật gây cười của truyện.
2. Kĩ năng
- Rèn kỹ năng đọc – hiểu văn bản truyện cười.
- Phân tích, hiểu ngụ ý của truyện. Nhận ra các chi tiết gây cười của truyện.
- Kể lại được truyện.
3. Định hướng phát triển năng lực
- Năng lực giải quyết vấn đề, sáng tạo, hợp tác, tự quản bản thân.
- Năng lực giao tiếp, thưởng thức văn học.
4. Thái độ
- Nhận rõ và biết phê phán một số thói hư tật xấu trong cuộc sống, tính “khoe” của hai anh chàng trong truyện “Lợn cưới, áo mới”.
II. PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC
- Phương pháp vấn đáp, đàm thoại gởi mở, động não, thảo luận nhôm
- Thảo luận nhóm về giá trị về nội dung và nghệ thuật của truyện cười.
III. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH
1. Giáo viên: nghiên cứu kĩ sách giáo khoa, sách bài tập, sách giáo viên, hướng dẫn chuẩn kiến thức kĩ năng, tư liệu tham khảo; bảng phụ A0, máy chiếu...
2. Học sinh: đọc kĩ sách giáo khoa, sách bài tập, những tài liệu liên quan; soạn bài; và chuẩn bị đầy đủ theo hướng dẫn về nhà của giáo viên, giấy màu.
III. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC
* LPHT báo cáo nội dung yêu cầu BTVN tiết trước và kết quả chuẩn bị của lớp
KHỞI ĐỘNG
- Mục tiêu: tạo hứng thú, tâm thế cho học sinh; tạo tình huống/vấn đề học tập nhằm huy động kiến thức, kinh nghiệm hiện có của học sinh và nhu cầu tìm hiểu kiến thức mới liên quan đến tình huống/vấn đề học tập
- Phương pháp: đọc sáng tạo
- Kĩ thuật: động não
- Phương tiện: Máy chiếu
- Thời gian: 5p
*
Hoạt động hình thành kiến thức
- Mục tiêu: trang bị cho học sinh những kiến thức mới liên quan đến tình huống/vấn đề học tập nêu ra ở hoạt động khởi động.
- Phương pháp: thuyết trình, pháp vấn, gợi mở, phân tích, nêu vấn đề,…
- Kĩ thuật: Hỏi và trả lời, trình bày một phút
- Phương tiện: Máy chiếu, phiếu học tập
- Thời gian: 15
HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG
- Mục tiêu: Tạo tâm thế và định hướng chú ý của HS
- Phương pháp: nêu vấn đề
- Thời gian: 3 phút
- GV cho HS học sinh xem một vài hình ảnh về Phúc XO đeo vàng đầy người và đưa ra câu hỏi: Nhân vật trong bức ảnh có đặc điểm gì?
- GV giới thiệu: đây là một nhân vật từng rất nổi tiếng trên cộng đồng mạng thích phô trương thanh thế bằng cách đeo vàng đầy người: xe bọc vàng, nón vàng, dây chuyền mười mấy kg... Tuy nhiên đến khi bị bắt thì Phúc XO đã khai nhận toàn bộ số tiền mà anh ta đeo chỉ là...vàng giả. Trong cuộc sống, cón không ít người có lỗi sống như nhân vật trên, đó là một lối sống đáng phê phán, châm biếm. Thông qua câu chuyện cười " Lợn cưới áo mới", cha ông ta đã gửi gắm tiếng cười hài hước và cũng là bài học quý giá với thế hệ con cháu. Bài học hôm nay chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu
HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC
- Mục tiêu: Giúp HS hiểu rõ hơn về thể loại truyện cười, đặc điểm thể loại của truyện cười với nhân vật, sự kiện, cốt truyện trong tác phẩm “Lợn cưới áo mới”. Hiểu và cảm nhận được nội dung, ý nghĩa truyện.
- Phương pháp: thuyết trình, pháp vấn, gợi mở, phân tích, nêu vấn đề,…
- Thời gian: 25 phút
Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung bài học
Hoạt động 1: Đọc, kể, tìm hiểu chú thích
- Bước 1: GV hướng dẫn HS đọc truyện: to, rõ ràng, thể hiện đúng giọng điệu khoe khoang của nhân vật ở các lời thoại)
- HS đọc.
- GV yêu cầu HS đọc chú thích và giải nghĩa:
+ Từ tất tưởi?
+ tính khoe của?
- HS suy nghĩ trả lời, GV nhận xét: Là thói thích tỏ ra, trưng ra cho người ta biết mình là giàu. Thói xấu này thể hiện ở cách ăn mặc, xây cất, bài trí nhà cửa, nói năng giao tiếp... 1. Đọc, kể, tìm hiểu chú thích
- Bước 2: GV nêu câu hỏi:Văn bản có thể chia làm mấy phần? Nội dung của từng phần?
- HS trả lời, GV nhận xét và chuẩn kiến thức.
2. Bố cục: 2 phần
+ P1 (Có anh... tức lắm): Giới thiệu nv anh áo mới
+ P2 (Còn lại): Cuộc ganh đua khoe của của 2 nv
- Bước 3: GV yêu cầu HS thảo luận nhóm, hoàn thành phiếu bài tập
Đặc điểm Anh khoe lợn Anh khoe của
Hoàn cảnh
Cách khoe
- GV yêu cầu đại diện nhóm 1 thuyết trình => chỉ định một HS bất kì nhóm 3 thuyết trình
- GV tổ chức cho HS nhận xét lẫn nhau và yêu cầu HS đánh giá, sửa chữa vào phiếu học tập
- GV chuẩn kiến thức 3. Hướng dẫn phân tích
3.1 Anh khoe lợn
- Hoàn cảnh: rất bận rộn.
- Cách khoe: Cố ý thông tin thừa
3.2 Anh khoe áo
- Hoàn cảnh: Kiên nhẫn đứng chờ
- Cách khoe: kết hợp điệu bộ và lời nói (thông tin thừa)
- Bước 4: GV yêu cầu HS nhận xét gì về tình huống truyện?
- HS suy nghĩ trả lời, GV nhận xét:
Tình huống truyện gây cười (dù rất bận rộn vẫn tranh thủ khoe; dù phải chờ từ sáng đến chiều cũng phải khoe bằng được)
- GV khắc sâu thêm kiến thức về tình huống truyện và nghệ thuật tăng cấp.
- GV đặt tiếp câu hỏi: So sánh cách khoe của 2 nhân vật, nhân vật nào đáng cười hơn?
- HS suy nghĩ trả lời, GV nhận xét, chuẩn kiến thức
+ Nhân vật anh áo mới đáng cười hơn.
- GV đặt câu hỏi kết luận vấn đề: Qua đây em có nhận xét gì về 2 nhân vật trong truyện?
- HS trả lời. GV chuẩn kiến thức: Tính khoe của đến mức lố lịch
=> Tình huống truyện gây cười, nghệ thuật tăng cấp
- Lố bịch => Chế giễu thói khoe của (người giàu,...)
- Bước 5: GV đặt câu hỏi liên hệ, HS thảo luận theo cặp đôi:
+ Trong các đám cỗ, đám cưới bây giờ, thịt lợn không phải là một món hiếm. Vậy tại sao chỉ có con lợn cưới mà anh chàng này lại phải khoe bằng được?
+ Việc mua quần áo mới bây giờ rất dễ dàng. Vậy tại sao anh này có áo mới thôi mà lại phải khoe bằng được?
- HS suy nghĩ và nêu ý kiến. Các nhóm khác đưa thêm ý kiến.
- GV bổ sung ý kiến:
Chúng ta cần xét câu chuyện này đã được ra đời từ xa xưa. Ngày xưa khó khăn, phải gia đình giàu có mới có thịt lợn để ăn, có khi cả năm mới được vài lạng thịt lợn nên nhà anh ta có con lợn để làm lễ cưới là oai lắm, giàu lắm nên anh ta phải khoe cho bằng được.
Tương tự, thời xưa, cả một năm may ra mới được một cái áo mới. Chính vì vậy, nên anh chàng trên may được chiếc áo mới là lập tức muốn khoe cho cả thiên hạ biết mình có áo mới, mình giàu...
- Bước 6: GV yêu cầu HS khái quát nội dung, ý nghĩa văn bản?
- HS trình bày, nhận xét bổ sung. GV chuẩn kiến thức.
- GV đặt tiếp câu hỏi: Từ đây em rút ra cho mình bài học gì trong cuộc sống?
- HS trình bày, nhận xét bổ sung. GV chuẩn kiến thức.
=> Cần khiêm tốn, không nên khoe khoang, hợm hĩnh
- Bước 7: GV gọi HS đọc ghi nhớ sgk Tr101.
- HS đọc 4. Hướng dẫn tổng kết
4.1 NT
4.2 ND – YN
* Ý nghĩa:
- Phê phán, chế giễu thói khoe của.
- Nên khiêm tốn, không nên khoe khoang, hợm của
c. Ghi nhớ (SGK/128)
HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP
- Mục tiêu: hoàn thiện kiến thức vừa chiếm lĩnh được; rèn luyện kĩ năng áp dụng kiến thức mới để giải quyết các tình huống/vấn đề trong học tập.
- Phương pháp: Vấn đáp
- Thời gian: 5 p
Hoạt động: GV tổ chức trò chơi thi đua giữa các tổ thông qua trò chơi “Hái táo”, mỗi trái táo tương ứng 1 câu hỏi trắc nghiệm.
Câu 1: Truyện Lợn cưới, áo mới thuộc thể loại truyện dân gian nào?
A. Truyện ngụ ngôn.
B. Truyện thần thoại.
C. Truyện cổ tích.
D. Truyện cười.
Câu 2: Tính khoe khoang được hiểu là:
A. thích thể hiện bản thân
B. luôn tự cao, tự đại, coi ý kiến bản thân mình là đúng.
C. phô trương cho người ta thấy hay người ta nghe những gì mình có, cho mọi người biết mình có của.
D. luôn nói khoác, phóng đại sự việc.
Câu 3: Hai nhân vật chính trong truyện đều có điểm nào chung?
A. là những người giàu có.
B. là những người thích khoe khoang.
C. là những người giàu có nhưng bủn xỉn.
D. là những người nghèo khó nhưng ham làm giàu.
Câu 4: Yếu tố gây cười trong truyện “ Lợn cưới, áo mới" là:
A. Hai anh có tính khoe của gặp nhau.
B. Cả hai anh đều khoe được của.
C.Lời nói, cử chỉ, điệu bộ của anh có áo mới
D. Lời nói, cử chỉ, điệu bộ của cả hai anh.
Câu 5: Truyện Lợn cưới, áo mới phê phán điều gì?
A. Tính cách khoa trương, khoe của.
B. Những người thích chưng diện đồ mới.
C. Những người hỏi nhưng không trả lời cụ thể.
D. Thái độ thiếu khiếm nhã đối với người khác.
Câu 6: Ngụ ý của người hỏi trong truyện là gì?
A. Cho mọi người biết rằng mình bị mất một con lợn cưới.
B. Cho mọi người biết rằng mình có một con lợn cưới,
C. Cho mọi người biết rằng mình sắp cưới vợ.
D. Nhờ mọi người tìm giúp mình con lợn bị mất.
Câu 7: Truyện Lợn cưới, áo mới khuyên chúng ta điều gì?
A. Không nên có tính cách khoe khoang, biế mình thành kẻ lố bịch, hợm hĩnh
B. Không nên nói năng thô lỗ, nhất là với người lớn tuổi,
C. Cần thể hiện thái độ tôn trọng đối với người khác, nhất là trong lời nói và hành động.
D. Cần nhìn nhận đúng bản thân, không nên khoe khoang quá sự thật.
HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG
- Mục tiêu: phát hiện các tình huống thực tiễn và vận dụng được các kiến thức, kĩ năng trong cuộc sống tương tự tình huống/vấn đề đã học.
- Phương pháp: Vấn đáp
- Thời gian: 5p
- GV yêu cầu HS suy nghĩa và trả lời: Qua các truyện ngụ ngôn và truyện cười đã học, hãy so sánh điểm giống và khác nhau giữa truyện ngụ ngôn và truyện cười?
- GV gợi ý thảo luận theo các tiêu chí: nhân vật, ý nghĩa, nội dung truyện, mục đích và yếu tố gây cười.
* Giống nhau:
- Đều thuộc thể loại truyện dân gian có ý nghĩa khuyên răn.
- Đều ngắn gọn
- Đều có yếu tố gây cười
* Khác nhau:
Tiêu chí Truyện cười Truyện ngụ ngôn
Nhân vật (có ví dụ) Chủ yếu là con người
Chủ yếu là loài vật. Ngoài ra có thể có đồ vật, bộ phận cơ thể người hoặc chính con người.
Nội dung,
Ý nghĩa
(có ví dụ) Kể về những hiện tượng đáng cười trong cuộc sống
Mượn chuyện loài vật, đồ vật hoặc chính con người để nói bóng gió chuyện con người.
Mục đích - Để mua vui
- Để phê phán những thói hư tật xấu trong xã hội Để giáo huấn con người một bài học nào đó trong cuộc sống
Yếu tố gây cười Là mục đích chính
Chỉ là phương tiện
HOẠT ĐỘNG TÌM TÒI, MỞ RỘNG
- Mục tiêu: Tìm tòi, mở rộng thêm những gì đã được học, dần hình thành nhu cầu học tập suốt đời.
- Phương pháp: thảo luận nhóm, vấn đáp
- Thời gian: 5p
- GV yêu cầu HS thảo luận theo nhóm: Tổ chức diễn kịch theo nội dung truyện Lợn cưới, áo mới. (đã chuẩn bị trước ở nhà)
- HS quan sát, nhận xét và chấm điểm cho nhóm bạn. GV nhận xét và chuẩn kiến thức.
- GV giao nhiệm vụ về nhà cho HS: Trong cuộc sống, em đã gặp những tinh huống hoặc câu chuyện nào tương tự như câu chuyện khoe của Lợn cưới, áo mới?
4. Hướng dẫn về nhà ( 1 phút)- GV phát phiếu cho lớp trưởng
- Đối với bài cũ:
+ Ôn lại đặc trưng truyện cười
+ Hoàn thiện các bài tập trong phần luyện tập
- Chuẩn bị bài: Số từ và lượng từ