Tuần:………
Ngày soạn:................
Ngày dạy:................
Tiết số:................
Bài 30: THỤ PHẤN (Tiết 1)
I. MỤC TIÊU
1. Kiến thức
- Học sinh nêu được: Thụ phấn là hiện tượng hạt phấn tiếp xúc với đầu nhụy. Nêu được các bộ phận tham gia, mô tả hiện tượng và ví dụ.
- Phân biệt hoa tự thụ phấn và hoa giao phấn. Dựa vào khái niệm, thời gian chín của nhị so với nhụy và lấy được ví dụ.
2. Kĩ năng
- Rèn luyện và củng cố các kĩ năng:
+ Làm việc nhóm nhỏ.
+ Quan sát mẫu vật, tranh vẽ.
+ Sử dụng các thao tác tư duy.
3. Thái độ
- Giáo dục ý thức yêu và bảo vệ thiên nhiên.
4. Năng lực:
- Năng lực tư duy sáng tạo, tự học, tự giải quyết vấn đề
- Năng lực phản hồi, lắng nghe tích cực, hợp tác trong quá trình thảo luận.
II. CHUẨN BỊ
1. Chuẩn bị củagiáo viên: Mẫu vật: hoa tự thụ phấn, hoa thụ phấn nhờ sâu bọ.
Tranh vẽ cấu tạo hoa bí đỏ.
Tranh ảnh một số hoa thụ phấn nhờ sâu bọ.
2. Chuẩn bị của HS: Mỗi nhóm: 1 loại hoa tự thụ phấn, 1 loại hoa thụ phấn nhờ sâu bọ.
III. HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC
1. Nhận xét, đánh giá kết quả bài kiểm tra học kì I.
2. Bài học
A. Khởi động:
Mục tiêu: Tạo tình huống/vấn đề học tập mà học sinh chưa thể giải quyết được ngay...kích thích nhu cầu tìm hiểu, khám phá kiến thức mới.
Tìm hiểu hiện tượng thụ phấn, cho học sinh đọc khái niệm hiện tượng thụ phấn trong SGK.
B. Hình thành kiến thức:
Mục tiêu: Trang bị cho học sinh những KT mới liên quan đến tình huống/vấn đề học tập nêu ra ở HĐ Khởi động.
Hoạt động 1: Tìm hiểu hoa tự thụ phấn và hoa giao phấn
Mục tiêu: Học sinh nêu được : Thụ phấn là hiện tượng hạt phấn tiếp xúc với đầu nhụy.
Nêu được các bộ phận tham gia, mô tả hiện tượng và ví dụ.
a. Hoa tự thụ phấn
|
Hoạt động của giáo viên |
Hoạt động của HS |
|
- Hướng dẫn học sinh quan sát hình 30.1 để trả lời câu hỏi: ? Thế nào là hiện tượng thụ phấn? Bước 1: Giáo viên đưa vấn đề: Hoa tự thụ phấn cần những điều kiện nào? Bước 2: Giáo viên chốt lại đặc điểm của hoa tự thụ phấn. |
- Học sinh tự quan sát hình 30.1 (chú ý vị trí của nhị và nhuỵ), suy nghĩ để trả lời câu hỏi. + Trao đổi câu trả lời tìm được và giải thích. + Các nhóm nhận xét, bổ sung nếu cần. - Đặc điểm hoa tự thụ phấn: + Hoa lưỡng tính. + Nhị và nhuỵ chín đồng thời. |
Yêu cầu:
b. Hoa giao phấn
|
Hoạt động của giáo viên |
Hoạt động của HS |
|
Bước 1: Giáo viên yêu cầu học sinh đọc thông tin và trả lời 2 câu hỏi mục 1b. - Tổ chức thảo luận giữa các nhóm, trao đổi đáp án 2 câu hỏi. Bước 2: Giáo viên kết luận + Thụ phấn bằng cách giao phấn nhờ nhiều yếu tố. |
- Học sinh đọc thông tin trang 99. Thảo luận câu trả lời trong nhóm (gợi ý giao phấn là hiện tượng hạt phấn chuyển đến đầu nhuỵ hoa khác) - Học sinh tự bổ sung hoàn thiện đáp án. - Yêu cầu kiến thức: + Nêu được đặc điểm là hoa đơn tính hoặc hoa lưỡng tính có nhị và nhuỵ không chín cùng 1 lúc. + Hoa giao phấn thực hiện được nhờ nhiều yếu tố: sâu bọ, gió, người... |
Tiểu kết:
- Thụ phấn là hiện tượng hạt phấn tiếp xúc với đầu nhuỵ.
- Hoa có hạt phấn rơi vào đầu nhuỵ của chính hoa đó gọi là hoa tự thụ phấn.
- Những hoa có hạt phấn chuyển đến đầu nhuỵ của hoa khác gọi là hoa giao phấn.
Hoạt động 2: Đặc điểm của hoa thụ phấn nhờ sâu bọ
Mục tiêu: Phân biệt hoa tự thụ phấn và hoa giao phấn. Dựa vào khái niệm, thời gian chín của nhị so với nhụy và lấy được ví dụ.
|
Hoạt động của giáo viên |
Hoạt động của HS |
|
Bước 1: Giáo viên yêu cầu học sinh bỏ mẫu đã mang đi lên bàn quan sát. Bước 2: Giáo viên treo tranh, giới thiệu thêm về hoa thụ phấn nhờ sâu bọ. - Yêu cầu học sinh trả lời các câu hỏi mục SGK. ? Hoa có những đặc điểm nào để thu hút sâu bọ? Bước 3: Giáo viên nhận xét. Bước 4: Giáo viên nhấn mạnh các điểm chính của hoa thụ phấn nhờ sâu bọ. |
- Học sinh quan sát mẫu vật, tranh 9 chú ý các đặc điểm nhị, nhuỵ, màu hoa). suy nghĩ trả lời 4 câu hỏi SGK.
- Đại diện nhóm trình bày, các nhóm khác nhận xét, bổ sung.
- Học sinh lắng nghe và tiếp thu kiến thức. |
Tiểu kết:
- Hoa thụ phấn nhờ sâu bọ có đặc điểm:
+ Có màu sắc sặc sỡ, có mùi thơm.
+ Đĩa mật nằm ở đáy hoa.
+ Hạt phấn và đầu nhuỵ có chất dính.
3. Củng cố
Mục tiêu: Giúp học sinh hoàn thiện KT vừa lĩnh hội được.
- Giáo viên: củng cố nội dung bài.
- Giáo viên: yêu cầu học sinh nhắc lại đặc điểm của hoa tự thụ phấ, hoa giao phấn, hoa thụ phấn nhờ sâu bọ.
- Giáo viên: đưa bài tập: Chọn đáp án đúng:
1/Thụ phấn là hiện tượng tiếp xúc giữa hật phấn với :
A. Đầu nhuỵ. B. Vòi nhị
C. Bầu nhị D. Nhị
2/ Hiện tượng hạt phấn của nhị rơi trên trên đầu nhuỵ của cùng một hoa gọi là hiện tượng:
A. Giao phấn. B.Tự thụ phấn
C. Thụ phấn. D. Rơi hạt phấn.
4. Vận dụng, mở rộng:
Mục tiêu:
+ Giúp học sinh vận dụng được các kiến thức, kỹ năng trong cuộc sống, tương tự tình huống/vấn đề đã học.
+ Giúp học sinh tìm tòi, mở rộng thêm những gì đã được học, dần hình thành nhu cầu học tập suốt đời.
Ở địa phương em thường sử dụng những phương pháp thụ phấn nào? Vì sao?
5. Hướng dẫn học bài ở nhà
- Học bài và trả lời câu hỏi SGK.
- Chuẩn bị: cây ngô có hoa, hoa bí ngô, bông, que...
- Đọc trước bài: thụ phấn (tiếp).
* Rút kinh nghiệm bài học: