A. PHƯƠNG PHÁP GIẢI
1. Tính diện tích xung quanh, diện tích toàn phần của hình lăng trụ đứng
- Diện tích xung quanh của hình lăng trụ đứng bằng chu vi đáy nhân với chiều cao.
Sxq = 2.p.h
Trong đó: p là nửa chu vi đáy
h là chiều cao hình lăng trụ
- Diện tích toàn phần của hình lăng trụ đứng bằng tổng diện tích xung quanh và diện tích hai đáy.
Stp = Sxq + 2Sđ
Ví dụ 1: Tính diện tích xung quanh, diện tích toàn phần của hình lăng trụ cho bởi hình vẽ dưới đây.
Hướng dẫn:
Ta đi tính cạnh BC $\Delta $ABC vuông tại A theo định lí Py-ta-go ta có:
$BC^{2}=AC^{2}+AB^{2}$ hay $BC^{2}=2^{3}+3^{3}$
$\Leftrightarrow BC=\sqrt{13}$
Vậy diện tích xung quanh của hình lăng trụ là:
Sxq = $(2+3+\sqrt{13}).5=25+5\sqrt{13}(cm^{2})$
Diện tích toàn phần của hình lăng trụ là:
Stp = $25+5\sqrt{13}+2.3=31+5\sqrt{13}(cm^{2})$
2. Tính thể tích của hình lăng trụ đứng
Thể tích của hình lăng trụ đứng bằng diện tích đáy nhân với chiều cao.
V = S.h
Trong đó: S là diện tích đáy
h là chiều cao của hình lăng trụ
Ví dụ 2: Các hình dưới gồm một hoặc nhiều lăng trụ đứng. Tính thể tích của chúng với kích thước đã cho trên hình.
Hướng dẫn:
Áp dụng công thức tính thể tích của hình lăng trụ đứng: V = S.h
a) Lăng trụ có chiều cao h = 3cm, đáy là tam giác vuông có 2 cạnh góc vuông là 6cm và 8cm
Do đó V = S.h = $\frac{1}{2}$.6.8.3 = 72 ($cm^{3}$)
b) Lăng trụ có chiều cao h = 5cm, đáy là tam giác có cạnh là 6cm, 8cm, 10cm; có $6^{2}+8^{2}=10^{2}$ nên đáy là tam giác vuông.
Do đó V = $\frac{1}{2}$.5.6.8 = 120 $(cm^{3})$
c) Hình gồm hai lăng trụ đứng có cùng chiều cao là 3cm, một hình có đáy là hình chữ nhật có các kích thước là 1cm, 4cm, một hình có đáy là hình vuông có cạnh là 1cm.
Vậy thể tích cần tìm là V = S.h = (S1 + S2).h = (1.4 + 1.1).3 = 15 (cm$^{3}$)
B. Bài tập & Lời giải
1. Tính diện tích xung quanh và diện tích toàn phần của một tủ tường hình lăng trụ đứng có chiều cao 2m, đáy là tam giác vuông cân có cạnh huyển 1,4m
2. Tính diện tích xung quanh và diện tích toàn phần của hình lăng trụ đứng có chiều cao 10cm, đáy là hình thoi ứng với các đường chéo bằng 8cm và 6cm.
3. Hãy tính tiền dùng để sơn các bề mặt của khối gỗ có các kích thước như hình vẽ. Biết rằng để sơn 1m$^{2}$ phải tốn 62000đ.
Xem lời giải
4. Tính thể tích của một tủ tường hình lăng trụ đứng có chiều cao 2m, đáy là tam giác vuông cân có cạnh góc vuông 0,8m
5. Tính thể tích một bồn tắm hình lăng trụ đứng có chiều cao 2m, đáy là hình thang cân, biết AA1 = 4m, AB = 2m, CD = 1m, DH = 1m
6. ABC.A1B1C1 là hình lăng trụ đứng có chiều cao 5cm, đáy là tam giác vuông ở A có AB = 2cm. Tính độ dài AC, biết thể tích của lăng trụ bằng 15cm$^{3}$
7. ABC.A1B1C1 là lăng trụ đứng co đáy là tam giác đều, M là trung điểm của BC. Biết AA1 = AM = 4cm. Tính:
a) Độ dài cạnh đáy.
b) Thể tích của lăng trụ.