BÀI 49. VIỆT NAM
Khởi động
Chia sẻ với bạn những điều mà em tự hào về đất nước Việt Nam dựa vào gợi ý:
Giải rút gọn:
- Về cảnh vật: Việt Nam sở hữu một vẻ đẹp tự nhiên đa dạng và hùng vĩ
- Về con người:
+ Sự ấm áp, hiếu khách từ
+ Truyền thống "lá lành đùm lá rách", luôn sẵn lòng giúp đỡ nhau trong khó khăn và thử thách.
+ Sự kiên cường, bất khuất qua lịch sử hàng ngàn năm xây dựng và bảo vệ đất nước.
ĐỌC: VIỆT NAM
Câu hỏi, bài tập:
Câu 1: Đất nước Việt Nam hiện lên đẹp như thế nào qua khổ thơ đầu?
Giải rút gọn:
Đất nước Việt Nam hiện lên với vẻ đẹp đa dạng và phong phú qua bốn mùa, với một sắc trời riêng biệt:
- Cảnh vật từ xóm làng, đồng ruộng, rừng cây đến non cao và sông nước đều tràn đầy sức sống
- Vẻ đẹp tự nhiên hùng vĩ và màu sắc rực rỡ của những loại trái cây
Câu 2: Khổ thơ 2 nhắc đến những địa danh nào ở nước ta? Mỗi địa danh đó được tả bằng những hình ảnh nào?
Giải rút gọn:
Các địa danh nổi tiếng của Việt Nam được nhắc đến: Hà Giang, Trường Sơn, Cà Mau, Cửu Long
Câu 3: Con người Việt Nam được ca ngợi như thế nào qua khổ thơ cuối?
Giải rút gọn:
- Con người Việt Nam được ca ngợi với hình ảnh "mặt người sáng ánh tự hào", và "dáng đi cũng lắp lánh màu tự do".
- Điều này thể hiện niềm tự hào, phẩm chất cao quý và tinh thần tự do của người Việt Nam, nhấn mạnh sức mạnh, ý chí và vẻ đẹp tâm hồn của con người Việt Nam trong suốt chiều dài lịch sử.
Câu 4: Bài thơ giúp em cảm nhận được tình cảm gì của tác giả với quê hương, đất nước?
Giải rút gọn:
- Tình yêu sâu đậm, niềm tự hào và lòng kính trọng mà tác giả dành cho quê hương, đất nước Việt Nam.
- Tác giả đã dùng những hình ảnh sinh động và tình cảm chân thành để bày tỏ lòng mình với vẻ đẹp của đất nước và con người Việt Nam.
ĐỌC MỞ RỘNG: SINH HOẠT CÂU LẠC BỘ ĐỌC SÁCH - CHỦ ĐIỂM ĐẤT NƯỚC NGÀN NĂM
(a) Tìm đọc bài văn:
(b) Ghi chép và trang trí Nhật kí đọc sách.
c. Cùng bạn chia sẻ:
- Bài văn đã đọc.
- Nhật kí đọc sách.
- Hình ảnh so sánh hoặc nhân hoá.
- ?
d. Thi “Hướng dẫn viên nhí”: Giới thiệu về địa danh, lễ hội,... được nhắc đến trong bài văn.
(e) Ghi chép tóm tắt nội dung một bài văn được bạn chia sẻ bằng sơ đồ.
Giải rút gọn:
Cửa Tùng
Thuyền chúng tôi đang xuôi dòng Bến Hải - con sông in đậm dấu ấn lịch sử một thời chống Mĩ cứu nước. Đôi bờ thôn xóm mướt màu xanh lũy tre làng và những rặng phi lao rì rào gió thổi.
Từ cầu Hiền Lương, thuyền xuôi khoảng sau cây số nữa là gặp biển cả mênh mông. Nơi dòng Bến Hải gặp sóng biển khơi ấy chính là Cửa Tùng. Bãi cát ở đây thường được ngợi ca là “Bà Chúa của các bãi tắm”. Diệu kì thay, trong một ngày, Cửa Tùng có ba sắc màu nước biển. Bình minh, mặt trời như chiếc thau đồng đỏ ối chiếu xuống mặt biển, nước biển nhuộm màu hồng nhạt. Trưa, nước biển xanh lơ và khi chiều tà thì đổi sang màu xanh lục.
Người xưa đã ví bờ biển Cửa Tùng giống như một chiếc lược đồi mồi cài vào mái tóc bạch kim của sóng biển.
Theo THỤY CHƯƠNG
Nhận xét:
Trong văn bản này, có hai hình ảnh so sánh và nhân hóa rõ rệt:
- Hình ảnh so sánh: "Bãi cát ở đây thường được ngợi ca là 'Bà Chúa của các bãi tắm'." Ở đây, bãi cát Cửa Tùng được so sánh với một "Bà Chúa", ca ngợi vẻ đẹp và sự nổi bật của nó so với các bãi tắm khác.
- Hình ảnh nhân hóa: "Người xưa đã ví bờ biển Cửa Tùng giống như một chiếc lược đồi mồi cài vào mái tóc bạch kim của sóng biển." Ở đây, bờ biển Cửa Tùng được nhân hóa, ví như một chiếc lược, còn sóng biển giống như mái tóc bạch kim, tạo nên hình ảnh sống động và thơ mộng về sự giao hòa giữa bờ biển và sóng biển.
=> Giúp làm cho văn bản trở nên sinh động và giàu hình ảnh, tạo nên những cảm nhận sâu sắc và đầy thi vị về phong cảnh thiên nhiên.
LUYỆN TỪ VÀ CÂU: DẤU GẠCH NGANG
Câu 1: Các dấu gạch ngang trong mỗi câu văn, đoạn văn sau được dùng để làm gì? Chọn thẻ nêu công dụng phù hợp với từng trường hợp.
a. Chuyến tàu Hà Nội - Sài Gòn khởi hành lúc 20 giờ.
Hồng Hoa
b. Ở nhà, mọi người thường gọi Đồng Trọng Nghĩa là Ja Aok - tên một chàng dũng sĩ trong truyện cổ tích Chăm - với ước mong cậu luôn khoẻ mạnh, thông minh và tốt bụng.
Trọng Nhân
c. Chạy khắp rừng thấm mệt, nai muốn nghỉ ngơi một chút. Nó nằm xuống bãi cỏ rồi nhờ thỏ:
- Nửa giờ nữa, chú làm ơn đánh thức anh dậy nhé!
Thỏ mừng rối rít:
- Anh cứ ngủ đi! Ngủ đi! Thế nào em cũng đánh thức anh dậy đúng giờ!
Theo Truyện ngụ ngôn chọn lọc
d. Bài văn của bạn Tùng có nhiều ưu điểm:
- Bố cục rõ ràng;
- Các ý được sắp xếp hợp lí;
- Dùng nhiều từ ngữ gợi tả;
- Sử dụng hình ảnh so sánh, nhân hoá thú vị.
Theo Mai Hương
Giải rút gọn:
Dấu gạch ngang dùng để:
a. Nối các từ ngữ trong một liên danh.
b. Đánh dấu bộ phận chú thích, giải thích trong câu.
c. Đánh dấu lời nói trực tiếp của nhân vật.
d. Đánh dấu các ý trong một đoạn liệt kê.
Câu 2: Khi dùng để đánh dấu bộ phận chú thích, giải thích, dấu gạch ngang được đặt ở vị trí nào?
Giải rút gọn:
Dấu gạch ngang được đặt ở giữa bộ phận đó với bộ phận được chú thích, giải thích.
Câu 3: Cần thêm dấu gạch ngang vào những vị trí nào trong mỗi câu sau? Vì sao?
a. Quảng Bình quê hương thứ hai của tôi đang hằng ngày đổi mới.
b. Vỏ cây trẩu còn gọi là cây dầu sơn được dùng làm thuốc để chữa đau nhức răng.
c. Mỗi năm, vịnh Hạ Long một trong những danh lam thắng cảnh nổi tiếng của Việt Nam đón hàng triệu lượt khách du lịch trong nước và quốc tế.
d. Thánh địa Mỹ Sơn di tích lịch sử nổi tiếng của tỉnh Quảng Nam được phát hiện vào năm 1885 và được UNESCO công nhận là Di sản văn hoá thế giới vào năm 1999.
Giải rút gọn:
a. Quảng Bình - quê hương thứ hai của tôi - đang hằng ngày đổi mới.
b. Vỏ cây trẩu - còn gọi là cây dầu sơn - được dùng làm thuốc để chữa đau nhức răng.
c. Mỗi năm, vịnh Hạ Long - một trong những danh lam thắng cảnh nổi tiếng của Việt Nam - đón hàng triệu lượt khách du lịch trong nước và quốc tế.
d. Thánh địa Mỹ Sơn - di tích lịch sử nổi tiếng của tỉnh Quảng Nam - được phát hiện vào năm 1885 và được UNESCO công nhận là Di sản văn hoá thế giới vào năm 1999.
=> Các dấu gạch ngang có tác dụng đánh dấu bộ phận chú thích, giải thích trong câu.
Câu 4: Viết 1 - 2 câu giới thiệu một cảnh đẹp mà em biết, trong đó có sử dụng dấu gạch ngang để đánh dấu bộ phận chú thích, giải thích.
Giải rút gọn:
Vịnh Hạ Long - di sản thiên nhiên thế giới được UNESCO công nhận - là một kỳ quan thiên nhiên hùng vĩ với hàng nghìn hòn đảo lớn nhỏ. Từ trên cao nhìn xuống, nơi đây như một bức tranh thủy mặc đầy ấn tượng và quyến rũ.
VIẾT: TRẢ BÀI VĂN TẢ NGƯỜI
Đề bài: Viết bài văn tả một người lao động đang làm việc.
Câu 4: Dựa vào gợi ý, viết lại một đoạn trong bài đã viết cho hay hơn:
Giải rút gọn:
Trong cái nắng chói chang của buổi trưa, chú giao hàng vẫn cần mẫn thực hiện công việc của mình. Chú luôn bận rộn, nhanh nhẹn như một chú sóc, len lỏi qua những con phố tấp nập để đảm bảo hàng hóa được giao đến tay khách hàng một cách nhanh chóng và an toàn. Dù nắng hay mưa, chú vẫn kiên trì với công việc, biến mỗi chuyến đi thành một hành trình gắn kết yêu thương. Công việc hàng ngày của chú không chỉ là giao hàng, mà còn là trao gửi niềm vui và sự quan tâm đến mỗi người, làm cho cuộc sống này trở nên gần gũi hơn.
VẬN DỤNG
Thi tìm từ ngữ tả vẻ đẹp của thiên nhiên hoặc ca ngợi phẩm chất tốt đẹp của con người Việt Nam.
Giải rút gọn:
- Thiên nhiên Việt Nam: hùng vĩ, thơ mộng , mãn nhãn, bát ngát, rực rỡ
- Phẩm chất của con người Việt Nam: kiên cường, hiếu khách, đảm đang. đoàn kết, yêu nước, trí tuệ, khiêm nhường