BÀI 27. MỘT NGÀY Ở ĐÊ BA
Khởi động
Giới thiệu về một trung tâm hoặc một nhà văn hoá dành cho thiếu nhi mà em biết.
Giải rút gọn:
- Rất nhiều thế hệ người Hà Nội đã gắn bó với Cung Thiếu nhi Hà Nội
- Đây là ngôi trường thứ hai, mảnh vườn ươm đã góp phần chăm sóc, giáo dục biết bao thế hệ thiếu nhi
- Với tình yêu trẻ, mong muốn mang đến cho các em niềm vui, say mê sau mỗi ngày trên lớp, các anh chị phụ trách đã dày công chọn lọc nội dung, xây dựng chương trình phù hợp với tuổi thơ.
ĐỌC: MỘT NGÀY Ở ĐÊ BA
Câu hỏi, bài tập:
Câu 1: Đỉnh Đê Ba vào sáng sớm được so sánh với sự vật nào? Vì sao?
Giải rút gọn:
- Đỉnh Đê Ba vào sáng sớm được so sánh với hòn đảo.
- Vì đỉnh Đê Ba sáng sớm được bao quang bởi sương phủ dày như nước biển. Và khi sương tan dần, các chóp núi lần lượt hiện lên, sương lượn lờ dưới các chân núi như những dải lụa.
Câu 2: Tác giả dùng những từ ngữ, hình ảnh nào để tả sự thay đổi của sương và nắng vào các buổi trong ngày?
Giải rút gọn:
- Sáng sớm, sương phủ dày như nước biển.
- Buổi trưa, nắng to nhưng không gay gắt.
- Buổi chiều, nắng nhạt dần. Sương lam nhẹ bò trên các sườn núi.
Câu 3: Cuộc sống, sinh hoạt của những người dân ở Đê Ba vào mỗi buổi trong ngày diễn ra như thế nào?
Giải rút gọn:
- Buổi sáng nhộn nhịp, tất bật
- Buổi trưa vắng vẻ
- Buổi tối vui vẻ, rộn ràng
Câu 4: Nêu cảm nhận của em về cuộc sống, sinh hoạt của người dân ở Đê Ba.
Giải rút gọn:
- Cuộc sống, sinh hoạt của người dân ở Đê Ba rất chăm chỉ, nhộn nhịp và rộn ràng.
- Họ không chỉ cần cù lao động mà còn biết chăm lo cho đời sống tinh thần của mình.
- Vì vậy, khung cảnh sinh hoạt tràn đầy niềm hạnh phúc và yêu đời.
NÓI VÀ NGHE: TRAO ĐỔI Ý KIẾN VỚI NGƯỜI THÂN - CHUNG TAY VÌ CỘNG ĐỒNG
Câu 1: Đọc đoạn trao đổi của bạn Dũng với bố mẹ và trả lời câu hỏi:
a. Bạn Dũng xin bố mẹ làm gì?
b. Bố mẹ trả lời bạn ra sao?
Giải rút gọn:
a. Bạn Dũng xin bố mẹ cho tham gia một số hoạt động thiện nguyện chủ đề Thắp sáng ước mơ.
b. Bố mẹ không phản đối đề nghị của Dũng nhưng nhắc bạn cân đối thời gian.
Câu 2: Cùng bạn đóng vai, thực hiện tiếp cuộc trao đổi để thuyết phục bố mẹ đồng ý cho tham gia hoạt động thiện nguyện.
Gợi ý:
a. Xác định mục tiêu trao đổi: Giúp bố mẹ hiểu rõ hơn về hoạt động muốn tham gia và nguyện vọng của mình để bố mẹ ủng hộ nguyện vọng đó.
b. Hình dung những khó khăn mà bố mẹ có thể nêu ra để tìm cách giải đáp.
- Chưa có nhiều kinh nghiệm về việc tham gia các hoạt động thiện nguyện
- Giảm bớt thời gian học hành cho các hoạt động khác.
- ?
Giải rút gọn:
Các lý lẽ Dũng có thể đưa ra:
- Hoạt động thiện nguyện này do các thầy cô tổ chức nên các thầy cô sẽ cân nhắc về thời gian để phù hợp với việc học.
- Khi tham gia hoạt động, Dũng có thể kết nối thêm với nhiều bạn có chung mong muốn hoạt động tình nguyện.
- Thời gian diễn ra chương trình là 2 tuần nên trong thời gian đó, Dũng sẽ bớt thời gian xem ti vi và chơi điện thoại để tham gia các hoạt động.
VIẾT: LUYỆN TẬP TÌM Ý, LẬP DÀN Ý CHO BÀI VĂN KỂ CHUYỆN SÁNG TẠO
Đề bài: Viết bài văn kể lại một câu chuyện đã đọc, đã nghe mà em thích bằng lời của một nhân vật trong câu chuyện đó.
Câu 1: Nhớ lại một câu chuyện đã đọc, đã nghe mà em thích.
a. Em thích câu chuyện nào?
b. Câu chuyện đó có những nhân vật nào?
c. Ghi tóm tắt các sự việc của câu chuyện.
Giải rút gọn:
a. Em thích truyện Thạch Sanh.
b. Câu chuyện đó có các nhân vật: Thạch Sanh, Lý Thông, Công chúa, Nhà vua…
c. - Thạch Sanh vốn mồ côi cả cha mẹ, sống lủi thủi trong túp lều dưới gốc đa và gia tài chỉ có lưỡi búa cha để lại.
- Thấy Thạch Sanh khỏe, Lí Thông lân la kết nghĩa huynh đệ, Thạch Sanh về sống với mẹ con Lí Thông.
- Trong vùng có một con chằn tinh hung dữ, mỗi năm người dân phải nộp người cho nó ăn thịt. Tới phiên Lí Thông, hắn lừa Thạch Sanh đi nộp mạng thay mình. - Thạch Sanh giết chết chằn tinh, Lí Thông lại lừa chàng đi trốn rồi cướp công của Thạch Sanh.
- Trong ngày hội nhà vua kén phò mã, công chúa bị đại bàng cắp đi. Thạch Sanh lần theo dấu vào hang cứu công chúa. Lí Thông lại một lần nữa lừa Thạch Sanh, lấp miệng hang nhốt chàng dưới vực.
- Thạch Sanh giết đại bàng và cứu con vua Thủy Tề, được tặng nhiều vàng bạc nhưng chỉ xin một cây đàn trở về gốc đa. Hồn chằn tinh và đại bàng vu oan cho Thạch Sanh, chàng bị bắt vào ngục.
- Trong ngục chàng lôi đàn ra gảy kể về nỗi oan khiên của mình. Lý Thông bị trừng trị, Thạch Sanh được nhà vua gả công chúa cho.
- Các nước chư hầu tức giận đem quân sang đánh, Thạch Sanh mang đàn ra gảy, 18 nước chư hầu xin hàng, Thạch Sanh nấu cơm thết đãi. Quân sĩ coi thường, ăn mãi không hết, họ kính phục rút quân về nước.
Câu 2: Chia sẻ với bạn:
a. Em chọn kể lại câu chuyện bằng lời của nhân vật nào?
b. Khi kể lại câu chuyện bằng lời của nhân vật đó, em xưng hô như thế nào?
Giải rút gọn:
a. Em chọn kể lại câu chuyện bằng lời của nhân vật Thạch Sanh.
b. Khi kể lại câu chuyện bằng lời của nhân vật Thạch Sanh, em sẽ xưng hô là tôi và kể lại theo góc nhìn của Thạch Sanh.
Câu 3: Dựa vào bài tập 1, bài tập 2 và các gợi ý, lập dàn ý cho bài văn.
Mở bài:
Giới thiệu về câu chuyện:
- Người kể chuyện
- Hoàn cảnh diễn ra câu chuyện
- ?
Thân bài:
- Chọn lời xưng hô phù hợp
- Kể lại các sự việc theo một trình tự hợp lí
+ Sự việc 1 (diễn biến, kết quả)
+ Sự việc 2 (diễn biến, kết quả)
+ ……
- Đặt mình vào vai nhân vật để thể hiện lời nói, ý nghĩ, hành động… hoặc bày tỏ tình cảm, cảm xúc phù hợp.
Kết bài:
- Nêu kết thúc của câu chuyện
- Đặt mình vào vai nhân vật để bày tỏ suy nghĩ, cảm xúc về nội dung câu chuyện hoặc rút ra bài học, ý nghĩa.
- ?
Giải rút gọn:
a) Mở bài: Đóng vai một nhân vật trong truyện cổ tích Thạch Sanh để giới thiệu về câu chuyện cổ tích này (Thạch Sanh, Lý Thông, Công chúa, Nhà vua...)
b) Thân bài: Kể lại diễn biến câu chuyện dưới góc nhìn của nhân vật Thạch Sanh:
- Mồ côi cha mẹ từ sớm, một mình sống dưới gốc đa già, làm nghề tiều phu kiếm sống qua ngày
- Kết nghĩa huynh đệ với người bán rượu và Lý Thông, chuyển đến sống cùng và giúp hắn ta làm mọi việc nặng trong quán
- Bị lừa đi nộp mạng cho Trăn Tinh nhưng đã thành công tiêu diệt con quái thú và mang đầu nó trở về
- Bị lừa bỏ trốn và để lại đầu Trăn Tinh cho Lý Thông, vì hắn nói đó là con vật do vua nuôi
- Trở về gốc đa già sống cuộc sống như trước, tình cờ phát hiện một cô gái bị Đại Bàng Tinh bắt đi
- Trên đường đi tìm người cùng mình xuống hang cứu cô gái thì gặp Lý Thông dẫn binh lính đi cứu cô gái kia (chính là công chúa)
- Phối hợp với Lý Thông, nhảy xuống hang giết Đại Bàng Tinh và đưa công chúa lên trước
- Bị Lý Thông cho người lấp cửa hang nhằm giết hại cướp công
- Tìm được lối thoát khác, đồng thời giải cứu cho con trai vua Thủy Tề bị nhốt
- Vua Thủy Tề trả ơn bằng nhiều châu báu, nhưng chỉ nhận lấy một cây đàn thần
- Trở về nhà, bị hồn Trăn Tinh và Đại Bàng Tinh hãm hại nhốt vào ngục
- Lấy đàn ra để trải lòng khi bị hàm oan, thì tiếng đàn vô tình chữa khỏi bệnh cho công chúa
- Được vào cung gặp nhà vua, kể hết sự việc, giải oan cho bản thân
- Trở thành phò mã, tha chết cho mẹ con Lý Thông
- Một mình đối chọi với đại quân 18 nước chư hầu, dùng đàn thần và niêu cơm - thần khiến họ nhụt chí, rút lui về nước
- Nối ngôi vua trở thành bậc minh quân nhiều người kính trọng
c) Kết bài:
- Đóng vai nhân vật nêu nhận xét về cuộc đời của mình và kết thúc nhận được
- Đóng vai nhân vật nêu bài học, ý nghĩa của câu chuyện vừa kể.
VẬN DỤNG
Kể tên và nêu ý nghĩa của 1 - 2 hoạt động cộng đồng ở nơi em sống.
Giải rút gọn:
- Quyên góp sách, vở, đồ dùng học tập: Giúp đỡ trẻ em có đủ điều kiện học tập.
- Quyên góp quần áo ấm: Giúp trẻ em vùng cao có thể chống chọi với cái lạnh mùa đông.
- Tổng vệ sinh hàng tuần, hàng tháng: Giữ gìn vệ sinh cho đường làng ngõ xóm xanh, sạch, đẹp.