Tuần:………..
Ngày……… tháng………năm………
Ngày soạn:….
Ngày dạy:……
Tiết số: ………
BÀI 29: HẤP THỤ CHẤT DINH DƯỠNG VÀ THẢI PHÂN
I. MỤC TIÊU
1. Kiến thức:
- Trình bày được những đặc điểm cấu tạo của ruột non phù hợp với chức năng hấp thụ các chất dinh dưỡng.
- Các con đường vận chuyển các chất dinh dưỡng từ ruột non tới các cơ quan, tế bào
- Vai trò của gan và ruột già
- Trình bày được các tác nhân gây hại cho hệ tiêu hoá và các biện pháp bảo vệ hệ tiêu hoá
2. Kỹ năng: Rèn kỹ năng:
- Thu thập kiến thức từ tranh hình, thông tin .
- Khái quát hoá, tư duy tổng hợp, Tư duy dự đoán .
- Hoạt động nhóm
3. Thái độ: Giáo dục ý thức vệ sinh ăn uống bảo vệ hệ tiêu hoá .
4. Năng lực:
- Năng lực tư duy sáng tạo, tự học, tự giải quyết vấn đề
- Năng lực phản hồi, lắng nghe tích cực, hợp tác trong quá trình thảo luận.
II. ĐỒ DÙNG DẠY HỌC :
Tranh phóng to hình 29.1, 29.2, 29.3 SGK
Tư liệu về vai trò của gan trong hấp thụ dinh dưỡng.
Bảng phụ kẻ sẵn bảng 29 SGK.
III. HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC :
1. Ổn định tổ chức
2. Kiểm tra:
Hoạt động tiêu hoá chủ yếu ở ruột non là gì ?
Những loại chất nào trong thức ăn còn cần được tiêu hoá ở ruột non ?
3. Bài mới:
HOẠT ĐỘNG 1: KHỞI ĐỘNG
- Mục tiêu: Tạo tình huống/vấn đề học tập mà HS chưa thể giải quyết được ngay... kích thích nhu cầu tìm hiểu, khám phá kiến thức mới.
1. Các chất sau khi tiêu hóa ở ruột non. Thức ăn sau khi biến đổi thành chất dinh dưỡng được cơ thể hấp thụ như thế nào?
2. Em hãy kể tên các bệnh thường gặp ở các cơ quan của hệ tiêu hóa?
HOẠT ĐỘNG 2: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC
- Mục tiêu: Trang bị cho HS những KT mới liên quan đến tình huống/vấn đề học tập nêu ra ở HĐ Khởi động.
Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung
Hoạt động 1:
Mục tiêu: Trình bày được những đặc điểm cấu tạo của ruột non phù hợp với chức năng hấp thụ các chất dinh dưỡng.
+ Đặc điểm cấu tạo trong của ruột non có ý nghĩa gì với chức năng hấp thụ chất dinh dưỡng của nó ?
BƯỚC 2: GV giới thiệu cấu tạo đặc biệt của niêm mạc ruột trên hình phóng to.
BƯỚC 1: HS đọc thông tin SGK và quan sát hình 29.1 trang 93, trả lời
I. Hấp thụ chất dinh dưỡng:
- Cấu tạo ruột non phù hợp với việc hấp thụ :
+ Niêm mạc ruột non có nhiều nếp gấp.
+ Có nhiều lông ruột và lông cực nhỏ
+ Mạng lưới mao mạch máu và bạch huyết dày đặc phân bố tới từng lông ruột
+ Ruột non dài (2,8 – 3m) tổng diện tích bề mặt bên trong đạt tới 500m2
Hoạt động 2:
Mục tiêu: Các con đường vận chuyển các chất dinh dưỡng từ ruột non tới các cơ quan, tế bào
+ Hoàn thành bảng 29 trang 95 SGK.
+ Gan đóng vai trò gì trên con đường vận chuyển các chất dinh dưỡng về tim?
BƯỚC 2: GV khái quát trên tranh hình 29.3
+ Vai trò của ruột già trong quá trình tiêu hoá ở cơ thể người?
BƯỚC 1: HS tự nghiên cứu thông tin, hình 29.3 SGK trang 94 kết hợp kiến thức bài 28.
- Trao đổi nhóm thống nhất nội dung ở bảng 29
- Đại diện nhóm lên điền vào bảng, nhóm khác bổ sung
- HS trả lời
BƯỚC 3: HS tự đọc thông tin SGK, trả lời II. Con đường vận chuyển, hấp thụ các chất. Thải phân
* Con đường vận chuyển và hấp thụ các chất: bảng 29 SGV
* Vai trò của gan :
+ Điều hoà nồng độ các chất dự trữ trong máu luôn ổn định
+ Khử độc
* Vai trò của ruột già:
+ Hấp thụ nước
+ Thải phân
Hoạt động 3:
Mục tiêu: Vai trò của gan và ruột già
+ Hoàn thành bảng 30.1 SGK .
BƯỚC 2: GV cho HS quan sát nội dung kiến thức hoàn chỉnh của bảng 30.1.
+ Ngoài các tác nhân em còn biết có tác nhân nào nữa gây hại cho hệ tiêu hoá ?
+ Trả lời câu hỏi mục SGK tr98
⇨ Vậy có biện pháp nào để bảo vệ hệ tiêu hoá?
+ Tại sao không nên ăn vặt?
+ Tại sao những người lái xe đường dài hay bị đau dạ dày?
+ Tại sao không nên ăn quá no vào buổi tối?
+ Tại sao không nên ăn kẹo trước khi ngủ BƯỚC 1: Cá nhân nghiên cứu thông tin SGK kết hợp tranh ảnh đã chuẩn bị. Trao đổi nhóm thống nhất câu trả lời.
- Đại diện các nhóm trình bày. Nhóm khác nhận xét và bổ sung.
- HS có thể nêu một số loại trùng gây tiêu chảy, 1 số chất bảo vệ thực phẩm
BƯỚC 3:HS trả lời
BƯỚC 4: HS vận dụng kiến thức của chương “tiêu hoá” vào thực tế để giải thích. III. Vệ sinh hệ tiêu hoá
1. Các tác nhân có hại cho hệ tiêu hoá :
- Bảng 30.1: SGV
2. Các biện pháp bảo vệ hệ tiêu hoá khỏi các tác nhân có hại.
- Ăn uống hợp vệ sinh, đúng cách
- Khẩu phần ăn hợp lí.
- Vệ sinh răng miệng sau khi ăn.
HOẠT ĐỘNG 3: LUYỆN TẬP
- Mục tiêu: Giúp HS hoàn thiện KT vừa lĩnh hội được.\
Gọi HS đọc phần ghi nhớ SGK
Đặc điểm cấu tạo nào của ruột non giúp nó đảm nhiệm tốt vai trò hấp thụ chất dinh dưỡng?
Tác nhân gây hại cho hệ tiêu hoá?
HOẠT ĐỘNG 4: VẬN DỤNG
- Mục tiêu:
Giúp HS vận dụng được các KT-KN trong cuộc sống, tương tự tình huống/vấn đề đã học.
HOẠT ĐỘNG 5: TÌM TÒI, MỞ RỘNG
- Giúp HS tìm tòi, mở rộng thêm những gì đã được học, dần hình thành nhu cầu học tập suốt đời.
1. Kể tên những việc gia đình em hay làm để phòng chống bệnh tiêu hóa.
2. Hãy viết báo cáo về một số bệnh ở cơ quan tiêu hóa . mỗi bệnh cần có các ý chính sau:
a. tên bệnh
b. triệu trứng
c. nguyên nhân
d. cách phòng tránh
Chú ý bài viết có thể trình bày dưới dạng word...hoặc bằng những hình ảnh minh họa.
Những thông tin và hình ảnh có thể lấy từ các nguồn như sách báo tạp chí…
Lớp trưởng có thể tổ chức cho các bạn chia sẻ báo cáo.
4. Hướng dẫn về nhà
Học bài, trả lời câu hỏi SGK.
Đọc mục “Em có biết”
Chuẩn bị thực hành: nước bọt, nước cơm.
* Rút kinh nghiệm bài học: