BÀI 3: QUẦN CƯ. ĐÔ THỊ HÓA
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC
1. Kiến thức
- So sánh sự khác biệt giữa quần cư nông thôn và quần cư đô thị
- Liệt kê được các đô thị tiêu biểu trên thế giới.
- Phân tích được tác động của quá trình đô thị hóa đến kinh tế - xã hội và môi trường
- Đề xuất một số giải pháp nhằm phát triển thành phố bền vững
2. Kĩ năng
- Kĩ năng phân tích tranh ảnh, bản đồ
- Kĩ năng làm việc nhóm
3. Thái độ.
- Phê phán những hành vi gây tác động xấu đến đô thị
- Hình thành ý thức tiết kiệm, bảo vệ và xây dựng phát triển nơi đang sinh sống
4. Định hướng phát triển năng lực
- Năng lực chung: năng lực giải quyết vấn đề, giao tiếp, hợp tác, thuyết trình
- Năng lực chuyên biệt: tư duy tổng hợp theo lãnh thổ, phân tích nhận xét hình ảnh, lược đồ phân bố dân cư.
II. CHUẨN BỊ
1. Chuẩn bị của giáo viên
+ Tranh ảnh về các loại quần cư
+ Bảng thống kê tên các siêu đô thị
+ Phóng to lược đồ H3.3 trang 11 SGK
2. Chuẩn bị của học sinh
- Soạn bài, học bài theo hướng dẫn về nhà
III. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC :
1.Ổn định lớp
2. Kiểm tra bài cũ
? Dân cư trên thế giới sinh sống chủ yếu ở những khu vực nào ?
? Căn cứ vào đâu mà người ta chia dân cư trên thế giới thành các chủng tộc ?
? Các chủng tộc này chủ yếu sống ở đâu ?
3. Bài mới :
3.1. HOẠT ĐỘNG MỞ ĐẦU
- Bước 1: GV nêu tên trò chơi và thể lệ - DU LỊCH VIỆT NAM
- Bước 2: GV ra yêu cầu: Hãy kể tên các tỉnh và thành phố lớn ở nước ta
- Bước 3: HS trả lời.
- Bước 4: GV nhận xét phần trả lời của HS và dẫn dắt vào bài
3.2. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI
HOẠT ĐỘNG 1: Tìm hiểu quần cư nông thôn và quần cư đô thị (15’)
* Mục tiêu:
- So sánh sự khác nhau giữa quần cư nông thôn và quần cư thành thị
- Hình thành ý thức giữ gìn và bảo tồn văn hóa bản địa và môi trường
* Phương pháp dạy học: đàm thoại gợi mở, thảo luận nhóm
* Phương tiện: tranh ảnh/Phiếu học tập
* Tiến hành hoạt động:
HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS NỘI DUNG
- Bước 1:
+ Yêu cầu học sinh đọc thuật ngữ “Quần cư”/tr.188. Phân biệt rõ 2 thuật ngữ “quần cư” và “dân cư”
+ Quan sát H3.1, 3.2 và dựa vào hiểu biết cho biết sự khác nhau của 2 kiểu quần cư
- Bước 2: HS làm việc theo cặp, hoàn thành phiếu học tập trong vòng 3 phút
- Bước 3: GV rút thăm ngẫu nhiên mời các cặp lên làm Hướng dẫn viên, giới thiệu điểm đặc biệt của nông thôn/thành thị trong vòng 2 phút.
- Bước 4: GV chốt kiến thức, HS chấm chéo PHT của các bạn. HS tự hoàn thiện ở nhà qua mẫu cho sẵn hoặc trình bày theo cách thể hiện của mình
- Bước 5: Liên hệ với địa phương, gia đình em đang cư trú thuộc kiểu quần cư nào? Địa phương em có gì đặc biệt? >>> Giáo dục ý thức bảo tồn các giá trị truyền thống 1. Quần cư nông thôn và quần cư đô thị
(bảng)
Các yếu tố Quần cư nông thôn Quần cư đô thị
Cách tổ chức sinh sống - Nhà cửa xen đồng ruộng, phân tán tập hợp thành làng xóm - Nhà cửa tập trung cao, tập hợp thành phố, phường
Mật độ - Dân cư thưa thớt - Dân tập trung đông
Lối sống - Dựa vào truyền thống gia đình, dòng họ, có phong tục tập quán, lễ hội cổ truyền - Cộng đồng có tổ chức, văn minh, lịch sự, mọi người tuân theo pháp luật.
Hoạt động kinh tế - Sản xuất nông, lâm, ngư nghiệp - Sản xuất công nghiệp, dịch vụ
HOẠT ĐỘNG 2: Tìm hiểu đô thị hóa, siêu đô thị (15’)
* Mục tiêu
- Trình bày được đặc điểm của đô thị, siêu đô thị
- Giải thích và phân tích được quá trình đô thị hóa và liên hệ với địa phương
- Đề xuất giải pháp nhằm phát triển đô thị bền vững
- Rèn luyện kĩ năng làm việc nhóm
- Rèn luyện kĩ năng đọc bảng số liệu và lược đồ
* Phương pháp dạy học:
- Khăn trải bàn
- Sử dụng phương tiện trực quan: hình ảnh, clip, lược đồ
* Phương tiện:
- Tranh ảnh, clip, lược đồ
* Tiến hành hoạt động:
HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS NỘI DUNG
- Bước 1: Quan sát 2 bức tranh về sự thay đổi của 1 vùng đất và phát biểu khái niệm Đô thị hóa >>> HS trả lời nhanh, GV chốt về khái niệm Đô thị hóa
- Bước 2: Xem đoạn Video và trả lời các câu hỏi:
https://www.youtube.com/watch?v=JDS_BqDeZ4k
+ Số lượng các đô thị thay đổi ra sao?
+ Tại sao ngày càng có nhiều đô thị hình thành và tỉ lệ dân thành thị tăng cao
>> HS làm việc cặp đôi và nhóm nhỏ trong 1 phút chia sẻ nhanh các lí do (yêu cầu ít nhất 3 lí do)
- Bước 3: HS trình bày theo vòng tròn các nhóm, GV ghi nhanh các kết quả lên bảng 2. Đô thị hóa, siêu đô thị
- Đô thị xuất rất sớm và phát triển mạnh nhất ở thế kỷ XIX là lúc công nghiệp phát triển
- Các siêu đô thị ngày càng phát triển ở các nước đang phát triển ở Châu á và Nam Mỹ
- Quá trình đô thị hóa diễn ra nhanh, hiện nay tỉ lệ dân thành thị chiếm 54% dân số thế giới
- Đô thị hóa có nhiều tích cực (phát triển kinh tế, nâng cao chất lượng cuộc sống…) nhưng cũng có nhiều hậu quả (ô nhiễm môi trường, cạn kiệt tài nguyên…)
3.3. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP
- Hình thức: Khăn trải bàn – “Giải pháp nào để phát triển đô thị Xanh – sạch – đẹp” hiệu quả
+ Bước 1: HS suy nghĩ ghi thông tin ra giấy trong 1 phút
+ Bước 2: HS trao đổi thống nhất quan điểm nhóm trong 1 phút
+ Bước 3: Gọi ngẫu nhiên đại diện lên hùng biện tranh tài trong 1 phút
3.4. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG
Viết báo cáo:
- Những biểu hiện của đô thị hóa tại địa phương;
- Những tác động của đô thị hóa;
- Những giải pháp địa phương đang thực hiện;
- Những đề xuất của em.
3.5. HOẠT ĐỘNG TÌM TÒI/ MỞ RỘNG
+ Tư liệu: Hình ảnh chụp, thông tin từ website của tỉnh
+ Chuẩn bị trả lời câu hỏi bài thực hành