A. KIẾN THỨC TRỌNG TÂM
- Truyền thuyết Sự tích Hồ Gươm có nhiều chi tiết tưởng tượng, kì ảo. Truyện nhằm giải thích tên gọi Hồ Gươm (hồ Hoàn Kiếm), thể hiện khát vọng hòa bình của dân tộc ta.
- Truyện ca ngợi tính chất chính nghĩa, tính chất nhân dân và chiến thắng vẻ vang của cuộc khởi nghĩa Lam Sơn chống giặc Minh xâm lược do Lê Lợi lãnh đạo vào đầu thế kỉ XV.
- Tóm tắt truyện:
Giặc Minh đô hộ nước ta, chúng làm nhiều điều bạo ngược, dân chúng khố khổ. Lê Lợi dựng cờ khởi nghĩa tại Lam Sơn nhưng ban đầu thế yếu, lực mỏng nên thường bị thua. Đức Long Quân quyết định cho nghĩa quân mượn thanh gươm thần để giết giặc. Một người đánh cá tên là Lê Thận ba lần kéo lưới đều gặp một thanh sắt, nhìn kĩ hoá ra một lưỡi gươm. Sau đó ít lâu, Lê Lợi bị giặc đuổi, chạy vào rừng bắt được chuôi gươm nạm ngọc trên cây đa, đem tra vào lưỡi gươm ở nhà Lê Thận thì vừa như in, mới biết đó là gươm thần. Từ khi có gươm thần, nghĩa quân đánh đâu thắng đấy, cuối cùng đánh tan quân xâm lược.
Sau khi thắng giặc, Lê Lợi đi thuyền dạo quanh hồ Tả Vọng; Long Quân sai Rùa Vàng lên đòi lại gươm thần. Từ đó, hồ Tả Vọng đổi tên thành hồ Hoàn Kiếm.
Nội dung truyện sẽ được phân tích chi tiết hơn trong phần hướng dẫn soạn văn dưới đây
B. Bài tập & Lời giải
Câu 1 (Trang 42 SGK) Vì sao đức Long Quân cho nghĩa quân Lam Sơn mượn gươm thần?
Xem lời giải
Câu 2 (Trang 42 SGK) Lê Lợi đã nhận được gươm thần như thế nào? Cách Long Quân cho nghĩa quân Lam Sơn và Lê Lợi mượn gươm có ý nghĩa gì?
Xem lời giải
Câu 3 (Trang 42 SGK) Hãy chỉ ra sức mạnh của gươm thần đối với nghĩa quân Lam Sơn
Xem lời giải
Câu 4 (Trang 42 SGK) Khi nào Long Quân cho đòi gươm? Cảnh đòi gươm và trả gươm diễn ra như thế nào?
Xem lời giải
Câu 5 (Trang 42 SGK) Ý nghĩa của truyện Sự tích Hồ Gươm
Xem lời giải
Câu 6 (Trang 42 SGK) Em còn biết truyền thuyết nào của nước ta cũng có hình ảnh Rùa Vàng. Theo em, hình tượng Rùa Vàng trong truyền thuyết Việt Nam tượng trưng cho ai và cho cái gì?
Xem lời giải
Phần tham khảo mở rộng
Câu 1: Phát biểu cảm nghĩ về truyện Sự tích Hồ Gươm bằng một đoạn văn.
Xem lời giải
Câu 2: Giá trị nội dung và nghệ thuật trong bài Sự tích Hồ Gươm