Soạn bài: Chữa lỗi dùng từ

A. KIẾN THỨC TRỌNG TÂM

I. Lặp từ

1. Gạch dưới những từ ngữ giống nhau trong các câu sau đây:

(1) Gậy tre, chông tre chống lại sắt thép của quân thù. Tre xung phong vào xe tăng, đại bác. Tre giữ làng, giữ nước, giữ mái nhà tranh, giữ đồng lúa chín. Tre hi sinh để bảo vệ con người. Tre, anh hùng lao động! Tre, anh hùng chiến đấu!

(2) Truyện dân gian thường có nhiều chi tiết tưởng tượng kì ảo nên em rất thích đọc truyện dân gian.

2. Việc lặp đi lặp lại từ tre ở ví dụ a có gì khác việc lặp từ ở ví dụ b?

a.  Lặp được sử dụng có chủ đích, từ "tre" được điệp  lại 7 lần, "giữ" 3 lần, "anh hùng" 2 lần, là phép lặp nhằm làm tạo nhịp điệu cho lời văn, gợi hình ảnh, nhấn mạnh sức mạnh của tre.

b. Lặp là lỗi lặp thừa từ ngữ (truyện dân gian) làm cho câu văn rườm rà, gây cảm giác nặng nề.

3. Chữa lại các câu mắc lỗi lặp từ

Câu b có thể chữa theo hai cách như sau:

• Truyện dân gian thường có nhiều chi tiết tưởng tượng kì ảo nên em rất thích đọc nó.
• Truyện dân gian thường có nhiều chi tiết tưởng tượng kì ảo nên em rất thích đọc thể loại truyện này

II. Lỗi lẫn lộn các từ gần âm

1. Trong các câu sau, từ nào dùng không đúng? Hãy chỉ ra nguyên nhân dẫn đến việc dùng sai và sửa lại cho chuẩn xác.

a. Ngày mai, chúng em sẽ đi thăm quan Viện bảo tàng của tỉnh.

b. Ông hoạ sĩ già nhấp nháy bộ ria mép quen thuộc.

Các lỗi sai là:

a. Từ dùng sai là từ "thăm quan"

b. Từ dùng sai là từ "nhấp nháy"

2. Nguyên nhân mắc lỗi là gì?

a.Trường hợp này người sử dụng lẫn 2 từ thăm quan và tham quan,  trong tiếng Việt không có từ thăm quan. Tham quan có nghĩa là tận mắt xem xét để mở rộng hiểu biết hay thưởng thức.

b. Phân biệt hai từ nhấp nháy và mấp máy: Nhấp nháy - mở ra lại nhắm lại liên tiếp, hoặc chỉ ánh sáng lúc loé lên, lúc tắt liên tục; mấp máy chỉ chuyển động khẽ, liên tiếp. Như vậy ở đây phải dùng mấp máy thay cho nhấp nháy.

3. Hãy viết lại các từ dùng sai cho đúng

a. Thăm quan ==> tham quan

b. Nhấp nháy ==> mấp máy