Câu 2: Trang 113 sgk ngữ văn 6 tập 2
Nhận xét nghệ thuật miêu tả các loài chim. Cụ thể là:
a) Chúng được miêu tả về những phương diện nào và mỗi loài được miêu tả kĩ ở điểm gì? (hình dạng, màu sắc, tiếng kêu hoặc hót, hoạt động và đặc tính).
b) Kết hợp tả và kể như thế nào? Tìm những dẫn chứng cho thấy các loài chim được tả trong môi trường sinh sống, hoạt động của chúng và trong mối quan hệ giữa các loài.
c) Nhận xét về tài quan sát và tình cảm của tác giả với thiên nhiên, làng quê qua việc miêu tả các loài chim.
Bài Làm:
a) Mỗi loài được miêu tả:
- Tiếng kêu của bồ các: tiếng kêu các các, vừa bay vừa kêu cứ như bị ai đuổi đánh.
- Hình dạng và đặc tính của diều hâu: mũi khoằm, đánh hơi tinh lắm.
- Hình dạng, tiếng kêu, hoạt động của chèo bẻo: những mũi tên đen, mang hình đuôi cá từ đâu tới tấp bay đến, ngày mùa chúng thức suốt đêm, mới tờ mờ đất nó đã cất tiếng gọi người “chè cheo chét”.
- Hình dạng và đặc tính của chim cắt: cánh nhọn như dao bầu chọc tiết lợn, khi đánh nhau chỉ xỉa bằng cánh.
b) Trong bài văn, tác giả đã kết hợp tả và kể khá nhuần nhuyễn.
Những dẫn chứng: đang tả sáo sậu, sáo đen hiền thì xen kể "con sáo đen tọ toẹ học nói"; đang kể con tu hú lại kể về sự xuất hiện của mùa tu hú trong vườn nhà ông Tấn; hoặc đang kể về nguồn gốc con "bìm bịp" lại tả màu sắc, sau đó trở lại kể về môi trường sống của nó...
Sự kết hợp tả và kể còn được thể hiện trong mối quan hệ đấu tranh sinh tồn giữa các loài, chẳng hạn: việc tranh cướp mồi giữa diều hâu và chèo bẻo, giữa chèo bẻo và chim cắt.
c) Tác giả vừa thể hiện khả năng quan sát rất tinh tế, vừa thay đổi được giọng văn làm cho mạch văn uyển chuyển, sinh động, thể hiện tình cảm gắn bó thân thiết giữa tác giả và thiên nhiên: Giời chớm hè/ Cây cối um tùm/ Cả làng thơm. Tác giả vừa kể vừa tả, tả rồi lại kể, sau đó lại tả: Cây hoa lan nở hoa trắng xoá...