Tuần:……….
Ngày……… tháng………năm………
Ngày soạn: ...................
Ngày dạy: ...................
Tiết số: ...................
BÀI 44: ĐA DẠNG VÀ ĐẶC ĐIỂM CHUNG CỦA LỚP CHIM
I. MỤC TIÊU
1. Kiến thức:
- Trình bày được các đặc điểm đặc trưng của các nhóm chim thích nghi với đời sống từ đó thấy được sự đa dạng của chim.
- Nêu được đặc điểm chung và vai trò của chim.
2. Kĩ năng: Rèn kĩ năng quan sát, so sánh. Kĩ năng hoạt động nhóm.
3. Thái độ: Giáo dục ý thức bảo vệ các loài chim có lợi.
4. Năng lực:
- Năng lực tư duy sáng tạo, tự học, tự giải quyết vấn đề
- Năng lực phản hồi, lắng nghe tích cực, hợp tác trong quá trình thảo luận.
II. ĐỒ DÙNG DẠY HỌC
- Tranh phóng to hình 44 SGK.
- Phiếu học tập:
Nhóm chim Đại diện Môi trường sống Đặc điểm cấu tạo
Cánh Cơ ngực Chân Ngón
Chạy Đà điểu
Bơi Chim cánh cụt
Bay Chim ưng
III. HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC
1. Ổn định tổ chức
- Kiểm tra sĩ số.
2. Kiểm tra bài cũ
3. Bài mới
A . Khởi động (3p)
- Mục tiêu: Tạo tình huống/vấn đề học tập mà học sinh chưa thể giải quyết được ngay...kích thích nhu cầu tìm hiểu, khám phá kiến thức mới.
Bước 1: Giáo viên yêu cầu các nhóm lên bảng dán tranh đã chuẩn bị của nhóm mình về các loài động vật thuộc lớp chim
Bước 2: Giáo viên nhận xét sự chuẩn bị của các nhóm
Bước 3: Giáo viên dẫn dắt vào bài mới: Lớp chim được biết khoảng 9600 loài, ở VN có khoảng 830 loài, được chia thành các nhóm sinh thái khác nhau. Để biết được có mấy nhóm bài mới.
B. Hình thành kiến thức mới
- Mục tiêu: Trang bị cho học sinh những KT mới liên quan đến tình huống/vấn đề học tập nêu ra ở HĐ Khởi động.
Hoạt động 1: Tìm hiểu sự đa dạng của các nhóm chim
Mục tiêu: Trình bày được đặc điểm của các nhóm chim thích nghi với đời sống, từ đó thấy được sự đa dạng của chim.
Hoạt động của GV - HS Nội dung kiến thức trọng tâm
Bước 1: Giáo viên cho học sinh đọc thông tin mục 1, 2, 3 SGK, quan sát hình 44 từ 1 đến 3, điền vào phiếu học tập.
B2: Giáo viên chốt lại kiến thức.
B3: học sinh thu nhận thông tin, thảo luận nhóm, hoàn thành phiếu học tập.
B4: Đại diện nhóm báo cáo kết quả, các nhóm khác bổ sung.
Nhóm chim Đại diện Môi trường sống Đặc điểm cấu tạo
Cánh Cơ ngực Chân Ngón
Chạy Đà điểu Thảo nguyên, sa mạc Ngắn, yếu Không phát triển Cao, to, khỏe 2-3 ngón
Bơi Chim cánh cụt Biển Dài, khoẻ Rất phát triển Ngắn 4 ngón có màng bơi
Bay Chim ưng Núi đá Dài, khoẻ Phát triển To, có vuốt cong. 4 ngón
- Giáo viên yêu cầu học sinh đọc bảng, quan sát hình 44.3, điền nội dung phù hợp vào chỗ trống ở bảng trang 145 SGK.
- Giáo viên chốt lại bằng đáp án đúng.
+ Bộ: 1- Ngỗng; 2- Gà; 3- Chim ưng; 4- Cú.
+ Đại diện: 1- Vịt; 2- Gà; 3- Cắt; 4- Cú lợn.
- Giáo viên cho học sinh thảo luận:
- Vì sao nói lớp chim rất đa dạng?
- Học sinh thảo luận rút ra nhận xét về sự đa dạng:
+ Nhiều loài. Cấu tạo cơ thể đa dạng.
+ Sống ở nhiều môi trường.
- Giáo viên chốt lại kiến thức.
- Lớp chim rất đa dạng: Số loài nhiều, chia làm 3 nhóm:
+ Chim chạy
+ Chim bơi
+ Chim bay
- Lối sống và môi trường sống phong phú.
Hoạt động 2: Đặc điểm chung của lớp chim
Mục tiêu: Nêu được đặc điểm chung và vai trò của chim
Hoạt động của GV - HS
B1: Giáo viên cho học sinh nêu đặc điểm chung của chim về:
+ Đặc điểm cơ thể
+ Đặc điểm của chi Nội dung kiến thức trọng tâm
- Đặc điểm chung
+ Mình có lông vũ bao phủ
+ Chi trước biến đổi thành cánh
+ Đặc điểm của hệ hô hấp, tuần hoàn, sinh sản và nhiệt độ cơ thể.
B2: Học sinh thảo luận, rút ra đặc điểm chung của chim.
- Đại diện nhóm phát biểu, các nhóm khác bổ sung.
B3: Giáo viên chốt lại kiến thức. + Có mỏ sừng
+ Phổi có mạng ống khí, có túi khí tham gia hô hấp.
+ Tim 4 ngăn, máu đỏ tươi nuôi cơ thể
+ Trứng có vỏ đá vôi, được ấp nhờ thân nhiệt của chim bố mẹ.
+ Là động vật hằng nhiệt.
Hoạt động 3: Vai trò của chim
Mục tiêu: Nêu được vai trò của chim
Hoạt động của GV - HS Nội dung kiến thức trọng tâm
- Giáo viên yêu cầu học sinh đọc thông tin trong SGK và trả lời câu hỏi:
? Nêu ích lợi và tác hại của chim trong tự nhiên và trong đời sống con người?
? Lấy các ví dụ về tác hại và lợi ích của chim đối với con người?
- Học sinh đọc thông tin để tìm câu trả lời.
- Một vài học sinh phát biểu, lớp bổ sung. - Vai trò của chim:
+ Lợi ích:
Ăn sâu bọ và động vật gặm nhấm
Cung cấp thực phẩm
Làm chăn, đệm, đồ trang trí, làm cảnh.
Huấn luyện để săn mồi, phụ vụ du lịch.
Giúp phát tán cây rừng.
+ Có hại:
Ăn hạt, quả, cá…
Là động vật trung gian truyền bệnh.
4. Củng cố
- Mục tiêu: Giúp học sinh hoàn thiện KT vừa lĩnh hội được.
- Yêu cầu học sinh làm phiếu học tập.
Những câu nào dưới đây là đúng:
a. Đà điểu có cấu tạo thích nghi với tập tính chạy nhanh trên thảo nguyên và sa mạc khô nóng.
b. Vịt trời được xếp vào nhóm chim bơi.
c. Chim bồ câu có cấu tạo ngoài thích nghi với đời sống bay.
d. Chim cánh có bộ lông dày để giữ nhiệt.
e. Chim cú lợn có lông mềm, bay nhẹ nhàng, mắt tinh, săn mồi về đêm.
5. Vận dụng, tìm tòi mở rộng. (3’)
- Mục tiêu:
+ Giúp học sinh vận dụng được các KT-KN trong cuộc sống, tương tự tình huống/vấn đề đã học.
+ Giúp học sinh tìm tòi, mở rộng thêm những gì đã được học, dần hình thành nhu cầu học tập suốt đời.
- Lấy các ví dụ về tác hại và lợi ích của chim đối với con người? Biện pháp bảo vệ các loài có ích?
- Sau khi nghiên cứu các di tích hóa thạch, các nhà khoa học đã phát hiện ra bò sát cổ và chim cổ có nhiều điểm giống nhau. Em có nhận xét gì về mối quan hệ của 2 loài động vật này?
6. Hướng dẫn học bài ở nhà
- Học bài và trả lời câu hỏi SGK
- Đọc mục “Em có biết”.
- Ôn lại nội dung kiến thức lớp chim.
* Rút kinh nghiệm bài học: