Giáo án địa lí 8: Bài 5: Đặc điểm dân cư, xã hội châu Á

Bài 5. ĐẶC ĐIỂM DÂN CƯ, XÃ HỘI CHÂU Á
I. MỤC TIÊU
1. Kiến thức
- Trình bày được đặc điểm dân số của châu Á.
- Giải thích nguyên nhân dân số đông của châu Á.
- Trình bày được đặc điểm và sự phân bố các chủng tộc và tôn giáo ở châu Á.
- Đánh giá được một số tác động của dân số, chủng tộc và tôn giáo đến sự phát triển kinh tế, xã hội của châu lục.
2. Kĩ năng
- Kĩ năng phân tích bảng số liệu dân số
- Kĩ năng quan sát ảnh và phân tích lược đồ các chủng tộc và tôn giáo
- Kĩ năng hợp tác nhóm
3. Thái độ
- Trân trọng các giá trị văn hóa các dân tộc của châu Á nói chung và Việt Nam nói riêng
- Có đánh giá khách quan về tình hình dân số các nước châu Á
4. Năng lực hình thành
- Năng lực chung: tự học, sáng tạo, hợp tác, giải quyết vấn đề.
- Năng lực chuyên biệt:
+ Nhận thức khoa học địa lí: mô tả được sự phân hóa không gian của các hiện tượng dân cư, văn hóa.
+ Tìm hiểu địa lí: Sử dụng các công cụ của địa lí học: Khai thác tài liệu văn bản; sử dụng bản đồ; tính toán, thống kê.
+ Vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học: Cập nhật thông tin, liên hệ thực tế.
II. CHUẨN BỊ CỦA GV VÀ HS
1. Chuẩn bị của GV
- Lược đồ các nước trên thế giới
- Bảng số liệu dân số các châu lục
- Lược đồ phân bố dân cư châu Á.
- Lược đồ phân bố các chủng tộc châu Á.
- Tranh ảnh về dân cư, xã hội châu Á
2. Chuẩn bị của HS
- Tập bản đồ các châu lục.
- Sách giáo khoa, sách tập ghi bài. Bút màu các loại.
- Các kiến thức đã học về điều kiện tự nhiên châu Á
- Tìm hiểu thông tin dân cư, xã hội ở Việt Nam
III. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
1. Ổn định lớp
2. Kiểm tra bài cũ
3. Bài mới.
3.1. HOẠT ĐỘNG MỞ ĐẦU
Bước 1: GV cho HS quan sát bức tranh về người châu Âu, châu Phi, Mĩ, châu Á và trả lời câu hỏi: Nhận xét hình dáng bên ngoài của 4 người tới từ 4 châu lục có điểm gì khác biệt?
Bước 2: HS trả lời. GV nhận xét, dẫn dắt vào bài.
3.2. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI
HOẠT ĐỘNG 1: Tìm hiểu dân số, các chủng tộc, tôn giáo của châu Á
* Mục tiêu
- Trình bày được đặc điểm dân số của châu Á.
- Giải thích nguyên nhân dân số đông của châu Á.
- Trình bày được đặc điểm và sự phân bố các chủng tộc và tôn giáo ở châu Á.
- Đánh giá được một số tác động của dân số, chủng tộc và tôn giáo đến sự phát triển kinh tế, xã hội của châu lục.
* Phương pháp/kĩ thuật dạy học
- Phương pháp/ kĩ thuật: Dạy học theo góc/trạm, sơ đồ tư duy, vấn đáp, động não,….
- Hoạt động: Cá nhân – Nhóm
* Phương tiện
- Video, băng hình về dân số châu Á
- Tài liệu tham khảo về phân bố dân cư ở châu Á
- Tranh ảnh về các chủng tộc châu Á
- Máy tính có kết nối internet để tìm hiểu về các tôn giáo lớn ở châu Á
Một số tư liệu hỗ trợ:
Clip tôn giáo: https://www.youtube.com/watch?v=eXn4DWLpORA
* Tiến trình hoạt động
Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung chính
*Hoạt động 1: Hoạt động : cá nhân / nhóm
Đọc bảng 5.1 nhận xét:
- Số dân Châu Á so với các châu lục khác ?
- Số dân châu á chiếm bao nhiêu % số dân thế giới?
- Diện tích châu Á chiếm bao nhiêu % diên tích thế giới
- Mật độ dân số và sự phân bố như thế nào?
- Kể tên những nước có dân số đông dân nhất thế giới(Trung quốc, Ấn Độ, In-đô-nê- xi-A, Nhật Bản……
? Cho biết nguyên nhân của sự tập trung dân cư đông đúc ở châu á?(Nhiều đồng bằng lớn, màu mở; khí hậu gió mùa, thuận lợi cho sự phát triển kinh tế…Do đó cần nhiều nguồn lao ñộng)
*Hoạt động nhóm:
- Bước 1: GV chia HS thành các nhóm và giao nhiệm vụ cho từng nhóm. Hình thành 9 nhóm chuyên gia tương đương 3 cụm. Nhiệm vụ mỗi nhóm thiết kế được 1 sản phẩm trình bày có dùng phương pháp tương ứng
● Nhóm 1, 2,3: Nghiên cứu, tìm hiểu về dân số châu Á
● Nhóm 4,5,6: Nghiên cứu, tìm hiểu về chủng tộc châu Á
● Nhóm 7,8,9: Nghiên cứu, tìm hiểu về tôn giáo châu Á
- Bước 2: HS hoàn thành sản phẩm trong 10 phút theo cấu trúc ở phiếu học tập.
- Bước 3: HS dán sản phẩm lên góc lớp theo vị trí GV đã cho trước. HS chia lại nhóm, 3 nhóm tạo thành một cụm, HS ghép nhóm, di chuyển theo trạm. Mỗi trạm HS có 3 phút trình bày, hỏi đáp
- Bước 4: HS thuyết trình theo trạm, mỗi trạm 3 phút
- Bước 5: Đánh giá
+ GV gọi ngẫu nhiên HS trả lời nhanh thông tin
+ GV khen ngợi nhóm có kết quả tốt
+ GV chốt ý
? Từ bảng 5.1 cho biết tỉ lệ gia tăng dân số của châu Áù so với các châu lục khác và thế giới
? Do nguyên nhân nào từ 1 châu lục đông dân cho đến nay tỉ lệ gia tăng dân số giản đáng kể
1.Một châu lục đông dân nhất thế giới
Châu Á có số dân đông nhất, chiếm gần 61 % dân số thế giới.
-Mật độ dân số cao , phân bố không ñều
- Từ năm 1950-2002 mức gia tăng dân số Châu Á nhanh thứ 2 ,sau Châu Phi.
- Hiện nay tốc độ gia tăng dân số đã giảm: 1,3%
- Hiện nay do thực hiện chặt chẽ chính sách dân số, do sự phát triển CN hóa và đô thị hóa ở các nước đông dân nên tỉ lệ gia tăng dân số Châu Á đã giảm
b. Hoạt động 2: Tìm hiểu về dân cư thuộc nhiều chủng tộc
- Thời gian: 8 phút
- PPDH: đàm thoại gợi mở, vấn đáp, trực quan, thuyết trình, kĩ thuật động não
- HTTC: cá nhân/ cặp
- Các bước tiến hành:
Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung chính
HĐ2:(8 phút) Hoạt động : cá nhân / cặp
- Quan sát và phân tích hình 5.1cho biết:
- Châu Á gồm có những chủng tộc nào sinh sống
- Xác định địa bàn phân chủ yếu các chủng tộc
- Dân cư châu á phần lớn thuộc chủng tộc nào?
So sánh các th phần chủng tộc của châu Á và châu Âu .
- Đại diện HS trả lời. GV chuẩn kiến thức 2.Dân cư thuộc nhiều chủng tộc
- Dân cư Châu Á thuộc nhiều chủng tộc, nhưng chủ yếu là Môn gô lô it và Ơ Rô pê ô it
- Ngoài ra còn có 1 số ít thuộc chủng tộc Ôxtralôit sống ở Đông Nam Á.Nam Á
- Các chủng tộc chung sống bình đẳng trong hoạt động kinh tế, văn hoá, xã hội
c. Hoạt động 3: Tìm hiểu về nơi ra đời các tôn giáo
- Thời gian: 9 phút
- PPDH: thảo luận nhóm, đàm thoại gợi mở, vấn đáp, trực quan, thuyết trình, kĩ thuật động não
- HTTC: cá nhân/ cặp
- Các bước tiến hành
Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung ghi bảng
HĐ3:(9 phút)Nơi ra đời các tôn giáo
*Hoạt động nhóm: (4 nhóm)
- Bước 1 : chia nhóm phân công nhiệm vụ
- Mỗi nhóm thảo luận tìm hiểu 1 tôn giáo lớn
? Dựa vào hiểu biết và kết hợp quan sát các ảnh H5.2 trình bày : Địa điểm ra đời, Thời gian ra đời, Thần linh tôn thờ, và khu vựu phân bố chủ yếu của 4 tôn giáo lớn châu Á(Ấn độ giáo, Phật giáo, thiên chúa giáo, Hồi giáo)
- Bước 2: các nhóm thảo luận
- Bước 3: đại diện từng nhóm trình bày.
- Bước 4: GV chuẩn xác kiến thức , nhận xét. 3.Nơi ra đời các tôn giáo
- Châu á là nơi ra đời của nhiều tôn giáo lớn: Ấn Độ giáo, Phật giáo, Hồi giáo, Ki Tô giáo .
- Các tôn giáo đều khuyên răn tín đồ làm việc thiện tránh điều ác.
3.3. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP
Trò chơi: AI NHANH HƠN
- Giáo viên phổ biến luật chơi: Mỗi đội có 10 miếng ghép quốc kì quốc gia đông dân ở châu Á. Trong đó có 5 miếng ghép đúng và 5 miếng ghép sai
- Từng học sinh của mỗi đội cầm miếng ghép về các quốc gia lên bảng ghép sao cho đúng vào bản đồ châu Á. Bạn thứ nhất về chỗ, bạn tiếp theo mới được lên. Thời gian cho mỗi đội là 30 giây.
- Đội nào ghép đúng, nhanh và đẹp nhất thì giành được phần thắng.
3.4. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG
Viết một đoạn thơ hoặc một đoạn RAP nêu cảm nhận của em về dân cư châu Á
- Giáo viên gọi vài học sinh đọc đoạn thơ, đoạn RAP cảm nhận về dân cư châu Á
- Giáo viên lồng ghép vấn đề giáo dục bảo vệ môi trường.
- Giáo viên tổng kết đánh giá hoặc chốt nhấn nội dung cần lưu ý.
3.5. HOẠT ĐỘNG TÌM TÒI/ MỞ RỘNG
- Xem trước bài thực hành:đọc, phân tích lược đồ d/cư và các thành phố lớn châu Á.
- Nội dung cần soạn:
+ Cần nắm được đặc điểm địa hình, khí hậu, sông ngòi, cảnh quan tự nhiên châu Á
+ Nắm được các yếu tố :vị trí địa lí, địa hình, khí hậu… Ảnh hưởng đến sự phân bố dân cư ,ĐT châu Á.
+ Xác định MĐDS trong l/đồ H6.1/20 , thấy được 4 loại MĐDS trung bình châu á, rút ra nhận xét.