Ngày soạn……………….………………..Ngày dạy………………………..
TIẾT 51 - BÀI 25: PHONG TRÀO TÂY SƠN
II - TÂY SƠN LẬT ĐỔ CHÍNH QUYỀN HỌ NGUYỄN VÀ ĐÁNH TAN QUÂN XÂM LƯỢC XIÊM
I. MỤC TIÊU
1.Kiến thức:
- HS biết: những sự kiện quan trọng của phong nông dân Tây Sơn từ 1773- 1785, nhằm đánh đổ tập đoàn PK phản động và quân xâm lược xiêm.
- HS hiểu: + Diễn biến, ý nghĩa của chiến thắng Rạch Gầm - Xoài Mút.
+ Thấy rõ tài chỉ huy quân sự của Nguyễn Huệ.
- HS vận dụng: Đánh giá về chiến thắng Rạch Gầm-Xoài Mút
2.Kĩ năngg:
a.Rèn kĩ năng: tường thuật diễn biến trên bản đồ, nhận xét, đánh giá 1 sự kiện lịch sử lớn.
b.Năng lực cần hình thành:So sánh,phân tích,phản biện,khái quát hóa
3.Tư tưởng,thái độ
- Tự hào truyền thống đấu tranh anh dũng anh dũng của dân tộc và chiến công vĩ đại của nghĩa quân Tây Sơn.
4. Định hướng năng lực được hình thành:
- Năng lực chung: Năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề, năng lực sáng tạo, năng lực giao tiếp, năng lực hợp tác, năng lực sử dụng ngôn ngữ, năng lực tính toán.
- Năng lực chuyên biệt: Tư duy nghiên cứu khoa học lịch sử, tái hiện sự kiện, sử dụng hình vẽ, tranh ảnh, mô hình, video clip…
II. PHƯƠNG PHÁP
Trực quan,tổ chức các hoạt động nhóm,cá nhân,tập thể cho HS
III. CHUẨN BỊ
1.Giáo viên
- Chương trình giáo dục,Hướng dẫn chuẩn kiến thức kĩ năng
- Sách giáo khoa, sách giáo viên, vở bài tập
- Bảng phụ,Lược đồ Tây Sơn khởi nghĩa chống các thế lực PK và chống quân xâm lược nước ngoài.
- Lược đồ chiến thắng Rạch Gầm - Xoài Mút.
2. Học sinh
- Chuẩn bị theo sự hướng dẫn của GV
IV.TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC
1. Ổn định lớp
2. Kiểm tra bài củ
• Nêu những nét chính về tình hình xã hội Đàng Trong nữa sau TK XVIII.
• Trình bày trên lược đồ căn cứ địa bàn của nghĩa quân Tây Sơn?
3. Bài mới:
Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nội dung kiến thức cần đạt
HOẠT ĐỘNG 1: Khởi động (2’)
Mục tiêu: HS biết được các nội dung cơ bản của bài học cần đạt được, tạo tâm thế cho học sinh đi vào tìm hiểu bài mới.
Phương pháp dạy học: Dạy học nhóm; dạy học nêu và giải quyết vấn đề; phương pháp thuyết trình; sử dụng đồ dung trực qua
Định hướng phát triển năng lực: Năng lực tư duy logic, năng lực nhận thức, quan sát tranh ảnh lịch sử, nhận xét nhân vật lịch sử, sử dụng lược đồ lịch sử
GV: Sau khi xây dựng căn cứ,nghĩa quân Tây Sơn ngày càng vững mạnh,phát triển lực lượng nghĩa quân.Ba anh em Nguyễn Nhạc đã lật đổ chính quyền họ Nguyễn và đánh tan quân xâm lược xiêm bảo vệ nền độc lậpnhư thế nào? Cô trò chúng ta cùng tìm hiểu bài học hôm nay
HOẠT ĐỘNG 2: Hình thành kiến thức (20’)
Mục tiêu: - HS biết: những sự kiện quan trọng của phong nông dân Tây Sơn từ 1773- 1785, nhằm đánh đổ tập đoàn PK phản động và quân xâm lược xiêm.
- HS hiểu: + Diễn biến, ý nghĩa của chiến thắng Rạch Gầm - Xoài Mút.
+ Thấy rõ tài chỉ huy quân sự của Nguyễn Huệ.
Phương pháp dạy học: Dạy học nhóm; dạy học nêu và giải quyết vấn đề; phương pháp thuyết trình; sử dụng đồ dung trực qua
Định hướng phát triển năng lực: Năng lực tư duy logic, năng lực nhận thức, quan sát tranh ảnh lịch sử, nhận xét nhân vật lịch sử, sử dụng lược đồ lịch sử
Hoạt động của Thầy Hoạt động của trò Kiến thức cần đạt
Hoạt động 1(15’) : tìm hiểu quá trình lật đổ chính quyền họ Nguyễn
H: Tình hình nghĩa quân Tây Sơn trong những năm 1773 , 1774 ?
GV sử dụng bản đồ: “Tây Sơn khởi nghĩa chống các thế lực PK và chống quân xâm lược nước ngoài”.
+ Giới thiệu các kí hiệu.
+ Thuật lại trận đánh hạ thành Quy nhơn.
H: Em có nhận xét gì về cách đánh Quy Nhơn của Nguyễn Nhạc?
GV chốt: Cách đánh rất táo bạo, tinh thần dũng cảm, hết sức thông minh, rất bất ngờ -- > quân địch bị động
GV: ..........ta giành thắng lợi nhanh chóng( 1 đêm )
H: Thắng lợi thành Quy Nhơn có ý nghĩa gì?
GV chốt: Lần đầu tiên nghĩa quân hạ được 1 thành lũy, dinh thự của bọn quan lại Góp phần làm cho uy thế của nghĩa quân tăng lên nhanh chóng.Làm cho nhà Nguyễn lúng túng bị động
GVgiảng + Sử dụng bản đồ.
+Sau khi hạ được thành Quy Nhơn nghĩa quân kiểm soát được vùng đất từ Quảng Nam –> Bình Thuận.
+ Lại nói về Đàng Ngoài khi biết tinTây Sơn nổi dậy Chúa Trịnh cho quân đánh chiếm Phú Xuân (Huế) , chúa Nguyễn chống cự không nổi phải vượt biển vào Gia Định
H: Trước tình hình mới( Quân Trịnh tiến đánh Phú Xuân, Chúa Nguyễn vượt biển vào Gia Định) Nghĩa quân Tây Sơn có chủ trương gì?
Thảo luận nhóm bàn (5)
Câu hỏi: Tại sao Nguyễn Nhạc phải hòa quân Trịnh?
GVchốt: Sử dụng bản đồ phân tích tình thế hiểm nghèo của nghĩa quân Tây Sơn cùng một lúc phải đối phó với 2 kẻ thù Nam, Bắc. Để thóat khỏi tình thế nguy hiểm đó Nguyễn Nhạc đã phải tạm hòa với quân Trịnh, tập trung lực lượng tiêu diệt quân Nguyễn trước.
GV: Dùng bản đồ trình bày :
Từ năm 1776 -- > 1778 ......... ........ Sau khi lật đổ chính quyền họ Nguyễn năm 1778 Nguyễn Nhạc lên ngôi Hoàng đế đặt niên hiệu Thái Đức
H: Tại sao cuộc k/n nhanh chóng lan rộng và giành được nhiều thắng lợi ?
Kết luận Chế độ PK họ Nguyễn xây dựng trên 200 năm bị đánh đổ Đây là 1 thắng lợi có ý nghĩa quyết định của phong trào Tây Sơn: Hầu hết các vùng đất Đàng trong được giải phóng, các lực lượng cát cứ họ Nguyễn bị tiêu điệt. Đó là thắng lợi của tinh thần đoàn kết, sức mạnh to lớn của dân tộc.
GVchuyển ý sang mục 2 : chính quyền họ Nguyễn ở Đàng Trong đã bị đánh đổ nhưng nguyễn ánh vẫn không chịu từ bỏ mong muốn khôi phục cơ đồ . Vậy Nguyễn ánh đã làm gì
Hoạt động 2(20’): tìm hiểu hoàn cảnh , diễn biến , kết quả chiến thắng Rạch Gầm - Xoài Mút
H: Vì sao quân Xiêm sang xâm lược nước ta?
H: Em có nhận xét gì về hành động của Nguyễn ánh ?
H: Quân Xiêm đã tiến đánh nước ta như thế nào ?
*Giáo viên tích hợp GD bảo vệ môi trường
GV: Sử dụng bản đồ chỉ đường tiến quân của quân Xiêm?
H: Khi tiến vào xâm lược nước ta quân Xiêm có thái độ và hành động thế nào?
GV: Nêu dẫn chứng minh họa -- > bình : chính vì vậy nhân dân Gia Đinh vô cúng căm giận bọn cướp nước và bán nước
H : Trước tình thế đó nghĩa quân Tây Sơn đã làm gì . ?
GV : Sử dụng bản đồ: Chỉ đường tiến quân của Nguyễn Huệ vào Mĩ Tho, quyết định chọn khúc sông từ Rạch gầm - Xoài Mút làm trận địa.
H: Tại sao Nguyễn Huệ chọn khúc sông từ Rạch Gầm - Xoài Mút làm nơi quyết chiến ?
GV: Sử dụng bản đồ “Chiến thắng Rạch Gầm -Xoài Mút”.
+ Giới thiệu kí hiệu.
+ Miêu tả và trình bày bố trí trận địa của Nguyễn Huệ .
Tường thuật diễn biến trên lược đồ
GV : Sự thất bại nhục nhã của quân Xiêm còn được ghi lại trong sử sách
( SGK / T125)Gọi HS đọc
H: Vì sao ta giành được thăng lợi?
H: Chiến thắng Rạch Gầm - Xoài Mút có ý nghĩa như thế nào?
H : Sau chiến thắng Rạch Gầm - Xoài Mút em có đánh giá như thế nào về Nguyễn Huệ ?
GV chốt :+ Khẳng định sức mạnh to lớn của nghĩa quân và sự lãnh đạo thiên tài quân sự Nguyễn Huệ.
+ Đưa phong trào Tây Sơn phát triển sang 1 giai đoạn mới , cũng từ đây k/n Tây Sơn trở thnàh phong trào quật khởi của cả dân tộc và sẽ phát huy mạnhmẽ trong lần đại phá quân Thanh ( 1789)
-HS hoạt động cá nhân trả lời
-HS nhận xét,đánh giá
-HS hoạt động nhóm cặp đôi trả lời
Táo bạo thông minh bất ngờ nên địch bị động
Lần đầu tiên nghĩa quân hạ được một thành lũy dinh thực của bọn quan lại, uy thế chính trị của chúng suy sụp; trái lại, uy thế của nghĩa quân tăng lên nhanh chóng.
-HS lĩnh hội
-HS thảo luận nhóm bàn
-Đại diện nhóm trả lời
-Các nhóm khác bổ sung
-HS hoạt động cá nhân trả lời
HS: + Được sự ủng hộ của mọi tầng lớp nhân dân.
+ Sự tài trí của anh em Tây Sơn.
GV:
-HS hoạt động cá nhân trả lời
-HS nhận xét,đánh giá
Nguyễn Anh sang cầu cứu quân Xiêm. Vua Xiêm lợi dụng cơ hội này thực hiện âm mưu chiếm đất Gia Định
-HS hoạt động cá nhân trả lời
là hành động bán nước cầu vinh vì quyền lợi của bản thân , gia đình đã bán rẻ tổ quốc cõng rắn cắn gà nhà
-HS hoạt động cá nhân trả lời
-HS hoạt động cá nhân trả lời
Hung hăng bạo ngược nên nhân dân oán ghét.
-HS hoạt động nhóm cặp đôi trả lời
-HS hoạt động cá nhân trả lời
HS: Địa hình ở đây hiểm trở , thuận lợi cho việc đặt phục binh.
-HS hoạt động cá nhân trả lời
+ Sự ủng hộ của toàn dân.
+ Sự lãnh đạo tài tình của nguyễn Hụê
Hình thành năng lực:Thực hành bộ môn lịch sử 1. Lật đổ chính quyền họ Nguyễn.
-9/1773:Nghĩa quân hạ được thành Quy Nhơn
- 1774: Nghĩa quân đã làm chủ vùng đất Quảng Nam- Bình Thuận.
- Hòa hoãn với quân Trịnh.
- 1777: Bắt giết được chúa Nguyễn.
2. Chiến thắng Rạch Gầm - Xoài Mút (1785).
* Nguyên nhân:
- Nguyễn ánh cầu cứu vua Xiêm
* Diễn biến
- Giữa 1784 quân Xiêm chia làm 2 đạo tiến vào Gia Định
- Cuối 1784 chiếm được miền Tây Gia Định
- 1/1785: Nguyễn Huệ tiến quân vào Mĩ Tho chọn Rạch Gầm - Xoài Mút làm nơi quyết chiến
-19/1/1785: Nguyễn Huệ dùng mưu nhử địch vào trận địa mai phục.
* Kết quả:
- Quân Xiêm bị tiêu diệt gần hết.
* ý nghĩa lịch sử:
- Đập tan âm mưu xâm lược của PK Xiêm, trừng trị thích đáng hành động bán nước của Nguyễn ánh .
+ Khẳng định sức mạnh to lớn của nghĩa quân và sự lãnh đạo thiên tài quân sự Nguyễn Huệ.
+ Đưa phong trào Tây Sơn phát triển sang 1 giai đoạn mới , cũng từ đây k/n Tây Sơn trở thnàh phong trào quật khởi của cả dân tộc và sẽ phát huy mạnhmẽ trong lần đại phá quân Thanh ( 1789)
HOẠT ĐỘNG 3: Hoạt động luyện tập (10')
Mục tiêu: Luyện tập củng cố nội dung bài học
Phương pháp dạy học: Dạy học nhóm; dạy học nêu và giải quyết vấn đề; phương pháp thuyết trình; sử dụng đồ dung trực qua
Định hướng phát triển năng lực: Năng lực tư duy logic, năng lực nhận thức, quan sát tranh ảnh lịch sử, nhận xét nhân vật lịch sử, sử dụng lược đồ lịch sử
• Cho HS tường thuật diễn biến trận Rạch Gầm – Xoài Mút trên bản đồ?
• Hoàn thành bảng thống kê sau :
Thời gian Sự kiện lịch sử
9/1773
1777
Giữa 1784
1/1785
19/1/1785
HOẠT ĐỘNG 4: Hoạt động vận dụng (8’)
Mục tiêu: Vận dụng làm bài tập
Phương pháp dạy học: Dạy học nhóm; dạy học nêu và giải quyết vấn đề; phương pháp thuyết trình; sử dụng đồ dung trực qua
Định hướng phát triển năng lực: Năng lực tư duy logic, năng lực nhận thức, quan sát tranh ảnh lịch sử, nhận xét nhân vật lịch sử, sử dụng lược đồ lịch sử
H : Sau chiến thắng Rạch Gầm - Xoài Mút em có đánh giá như thế nào về Nguyễn Huệ ?
HOẠT ĐỘNG 5: Hoạt động tìm tòi và mở rộng (2’)
Mục tiêu: Tìm tòi và mở rộng kiến thức, khái quát lại toàn bộ nội dung kiến thức đã học
Phương pháp dạy học: Dạy học nhóm; dạy học nêu và giải quyết vấn đề; phương pháp thuyết trình; sử dụng đồ dung trực qua
Định hướng phát triển năng lực: Năng lực tư duy logic, năng lực nhận thức, quan sát tranh ảnh lịch sử, nhận xét nhân vật lịch sử, sử dụng lược đồ lịch sử
Vẽ sơ đồ tư duy khái quát lại nội dung bài học
Sưu tầm một số hình ảnh về Nguyễn Huệ và trận đánh
4. Hướng dẫn về nhà
Bài vừa học
- Học bài theo SGK và làm vở bài tập
Chuẩn bị bài tiếp theo
Tìm hiểu bài 25 phần III :
+ Tây Sơn lật đổ chính quyền họ Trịnh
+ Tây Sơn thu phục Bắc Hà