Tuần:20 -Tiết:20
CHƯƠNG III:
THỜI KÌ BẮC THUỘC VÀ ĐẤU TRANH
GIÀNH ĐỘC LẬP.
Bài 17
CUỘC KHỞI NGHĨA HAI BÀ TRƯNG (năm 40).
I – MỤC TIÊU BÀI HỌC :
1. Kiến thức:
HS biết:
- Sau thất bại của An Dương Vương, đất nước ta bị phong kiến phương Bắc thống trị, sử cũ gọi là thời Bắc thuộc. Ach thống trị tàn bạo của các thế lực phong kiến phương Bắc đối với nước ta là nguyên nhân dẫn đến cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng.
- Cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng được toàn thể nhân dân ủng hộ nên đã nhanh chóng thành công. Ach thống trị tàn bạo của phong kiến phương Bắc bị lật đổ, nước ta giành lại độc lập.
2. Về kỹ năng:
- HS biết: tìm nguyên nhân và mục đích của một sự kiện lịch sử.
- HS biết :sử dụng kỹ năng cơ bản để vẽ và đọc bản đồ lịch sử.
3. Về tư tưởng, tình cảm:
- Giáo dục ý chí căm thù quân xâm lược, bước đầu xây dựng ý thức tự hào, tự tôn dân tộc
- Lòng biết ơn Hai Bà Trưng và tự hào về truyền thống phụ nữ Việt Nam.
4. Những năng lực có thể phát triển ở học sinh.
* Năng lực chung: Năng lực giao tiếp và hợp tác, năng lực tự học.
* Năng lực chuyên biệt:
+ Thực hành bộ môn lịch sử: Khai thác kênh hình có liên quan đến nội dung bài, lập bảng so sánh, sử dụng lược đồ, bản đồ để tổng hợp những yếu tố cơ bản.
+ Phân tích mối liên hệ ảnh hưởng tác động của các lịch sử với nhau.
II.PHƯƠNG PHÁP :
-Vấn đáp,tái hiện sự kiện lịch,hợp tác, ..
III. CHUẨN BỊ:
-GV: Hình ảnh đền hai bà Trưng.
-HS: Chuẩn bị theo câu hỏi trong sgk
IV.TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC:
1/ Ổn định lớp và kiểm diện:
2/ Kiểm tra miệng:
H: Những hoa văn trên trống đồng Đông Sơn giúp em hiểu những gì về đời sống người Việt Cổ.
*Làm bài tập trắc nghiệm :
H:Em hãy bổ sung vào chỗ …. của bảng dưới đây cho phù hợp
Người Thời gian hình thành Đặc điểm sinh sống Công cụ chủ yếu
Tối cổ Cách đây 40-30 vạn năm ……………... Đồ đá
Khôn ngoan Rải kháp trên đất nước Việt Nam ………………..
3. Bài mới
Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nội dung kiến thức cần đạt
HOẠT ĐỘNG 1: Khởi động (2’)
Mục tiêu: Định hướng nội dung kiến thức của bài
Phương pháp dạy học: Dạy học nhóm; dạy học nêu và giải quyết vấn đề; phương pháp thuyết trình; sử dụng đồ dung trực qua
Định hướng phát triển năng lực: Năng lực tư duy logic, năng lực nhận thức, quan sát tranh ảnh lịch sử, nhận xét nhân vật lịch sử, sử dụng lược đồ lịch sử
Trong lịch sử chống giặc ngoại xâm của dân tộc ta có rất nhiều tấm gương nữ tiêu biểu đã dũng cảm hi sinh vì độc lập tự do của nhân dân. Mở đầu cho trang lịch sử chói lọi ấy là hai chị em Trưng Trắc và Trưng Nhị mà chúng ta sẽ tìm hiểu trong bài hôm nay.
HOẠT ĐỘNG 2: Hình thành kiến thức (20’)
Mục tiêu: Cuộc khởi nghĩa của Hai Bà Trưng đựơc nhân dân ủng hộ, thắng lợi nhanh chóng, đất nước giành độc lập
Phương pháp dạy học: Dạy học nhóm; dạy học nêu và giải quyết vấn đề; phương pháp thuyết trình; sử dụng đồ dung trực qua
Định hướng phát triển năng lực: Năng lực tư duy logic, năng lực nhận thức, quan sát tranh ảnh lịch sử, nhận xét nhân vật lịch sử, sử dụng lược đồ lịch sử
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY- HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ. NỘI DUNG.
Hoạt động 1: Nước Âu Lạc từ thế kỉ II TCN đến thế kỉ I có gì thay đổi?
?Sau cuộc kháng chiến của An Dương Vương chống Triệu Đà thất bại, dân tộc ta đã ở vào tình trạng như thế nào?
? Sau khi nhà Hán đánh bại Triệu Đà chúng đã thực hiện chính sách gì ở nước ta?
? Sau khi nhà Hán chiếm nước ta chúng đã thực hiện chính sách cai trị như thế nào?
?Nhà Hán sát nhập 6 quận của Trung Quốc thành châu Giao nhằm âm mưu gì? Em có nhận xét về cách đặt quan lại cai trị của nhà Hán?
?Chính sách cai trị của nhà Hán đối với nhân dân ta như thế nào?
.
? K-G? Nhà Hán đưa người Hán sang châu Giao nhằm mục đích gì?
- Giáo viên: Chúng đồng hóa dân ta bắt dân ta ăn mặc, ở như người Hán, bắt phụ nữ nước ta lấy người Hán.
?Em biết gì về thái thú Tô Định?
?Nhà Hán bóc lột nhân dân ta như thế nào?
-Bóc lột nặng nề.
Hoạt động 2:
Thảo luận nhóm: 5’
Nhóm 1: Vì sao cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng bùng nổ?
- Giáo viên nói qua về thân thế hai bà: Hai Bà con gái Lạc tướng huyện Mê Linh ( Vĩnh Phúc); Trưng Trắc đã kết duyên cùng Thi Sách con Lạc tướng huyện Chu Diên (Hà Tây –Hà Nội nay); hai gia đình ngầm liên kết với các thủ lĩnh ở mọi miền đất nước chuẩn bị nổi dậy không may Thi Sách bị giết hại.
Nhóm 2: Cuộc khởi nghĩa Hai Bà diễn ra như thế nào?
Nhóm 3: Cuộc khởi nghĩa phát triển như thế nào? Nói lên điều gì? Kết quả cuộc khởi nghĩa như thế nào?
-Khởi nghĩa thắng lợi hoàn toàn, Tô Định phải cắt tóc cạo râu, chạy trốn về nước.
GDMT: Cuộc khởi nghĩa HBT đã dựa vào địa hình , Vậy ĐKTN có vai trò như thế nào? Và chúng ta cần làm gì ?
GV:Giải thích câu nói của Lê văn Hưu
Hs -Dân tộc ta bước vào tình trạng hơn 1000 năm Bắc thuộc.
Hs -Năm 111 TCN nhà Hán thay nhà Triệu thống trị Âu Lạc biến nước ta thành 3 quận Giao Chỉ, Cửu Chân và Nhật Nam. từ Quảng Nam trở ra
Hợp nhất 3 quận của ta với 6 quận của Trung Quốc thành Châu Giao, thủ phủ của Châu Giao là Luy Lâu ( Thuận Thành - Bắc Ninh).
Hs - Chúng áp dụng chính sách cai trị của người Hán.
+Đứng đầu châu là Thứ Sử.
+Đầu quận là thái thú ( chính trị); Đô úy ( quân sự).
+ Đứng đầu huyện là Lạc tướng ( người Việt).
+ Từ huyện trở xuống bộ máy như cũ.
Thảo luận nhóm
HS : thảo luận , nhận xét và trả lời
-Chúng đồng hóa dân ta muốn biến nước ta thành quận huyện của Trung Quốc.
- Bộ máy cai trị rập khuôn của người Hán nhưng từ huyện trở xuống vẫn phải thông qua người Việt để thực hiện chính sách cai trị.
Hs -Chúng thực hiện chính sách áp bức bóc lột nặng nề. Nộp đủ các thứ thuế muối, sắt, cống nặp sừng tê, ngà voi…Bắt dân ta phải theo phong tục của người Hán
-Năm 34 Tô Định được cử làm thái thú quận Giao Chỉ, hắn rất gian ác, tham lam, khiến dân ta vô cùng khổ cực.
Nhóm 1:
Hs -Nguyên nhân do chính sách áp bức, bóc lột tàn bạo của nhà Hán; Thi Sách chồng Trưng Trắc bị giết để trả thù nước thù nhà Hai Bà đã dựng cờ khởi nghĩa
Nhóm 2:
-Mùa xuân 40 Hai Bà dựng cở khởi nghĩa.
- Quan sát tranh dân gian Hai Bà khởi nghĩa.
- Nhóm 3: Đông đảo nhân dân tham gia như Nguyễn Tam Trinh ( Hà Nội); Nàng Quốc ( Gia Lâm); Ong Cai (Hà Tây); Bà Lê Chân (Hải Phòng)….
-Khởi nghĩa của Hai Bà được đông đảo nhân dân tham gia, tạo thực lực đánh bại kẻ thù
1. Nước Âu Lạc từ thế kỉ II TCN đến thế kỉ I có gì thay đổi?
-Năm 179 TCN Triệu Đà sát nhập Âu Lạc vào Nam Việt
thành 2 quận Cửu Chân và Nhật Nam.
-Năm 111 TCN nhà Hán thay nhà Triệu thống trị Âu Lạc biến nước ta thành 3 quận Giao Chỉ, Cửu Chân và Nhật Nam.
-Chúng áp dụng chính sách cai trị của người Hán.
- Đời sống nhân dân khổ cực vì phải đóng nhiều loại thuế.
2/ Cuộc khởi nghiã Hai Bà Trưng:
-Nguyên nhân: do chính sách áp bức, bóc lột tàn bạo của nhà Hán; Thi Sách chồng Trưng Trắc bị giết.
-Diễn biến: Mùa xuân năm 40 ( tháng 3 dương lịch) Hai Bà dựng cờ khởi nghĩa ở Hát Môn. Nghĩa quân làm chủ Mê Linh, nhanh chóng tiến xuống Cổ Loa và Luy Lâu.
-Kết quả: Khởi nghĩa thắng lợi hoàn toàn.
Ý nghĩa :
- Thể hiện tinh thần bất khuất của dân tộc trong đấu tranh giành độc lập . sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc là sự nghiệp đấu tranh không phân biệt trai hay gái
HOẠT ĐỘNG 3: Hoạt động luyện tập (10')
Mục tiêu: Luyện tập củng cố nội dung bài học
Phương pháp dạy học: Dạy học nhóm; dạy học nêu và giải quyết vấn đề; phương pháp thuyết trình; sử dụng đồ dung trực qua
Định hướng phát triển năng lực: Năng lực tư duy logic, năng lực nhận thức, quan sát tranh ảnh lịch sử, nhận xét nhân vật lịch sử, sử dụng lược đồ lịch sử
- Cho h/s trình bày diễn biến theo bản đồ
- Diễn biến: Mùa xuân năm 40 ( tháng 3 dương lịch) Hai Bà dựng cờ khởi nghĩa ở Hát Môn. Nghĩa quân làm chủ Mê Linh, nhanh chóng tiến xuống Cổ Loa và Luy Lâu.
- Kết quả: Khởi nghĩa thắng lợi hoàn toàn.
GV chốt lại nội dung bài học
HOẠT ĐỘNG 4: Hoạt động vận dụng (8’)
Mục tiêu: Vận dụng làm bài tập
Phương pháp dạy học: Dạy học nhóm; dạy học nêu và giải quyết vấn đề; phương pháp thuyết trình; sử dụng đồ dung trực qua
Định hướng phát triển năng lực: Năng lực tư duy logic, năng lực nhận thức, quan sát tranh ảnh lịch sử, nhận xét nhân vật lịch sử, sử dụng lược đồ lịch sử
Cuộc khởi nghĩa của Hai Bà Trưng chúng ta học tập được gì ?
HOẠT ĐỘNG 5: Hoạt động tìm tòi và mở rộng (2’)
Mục tiêu: Tìm tòi và mở rộng kiến thức, khái quát lại toàn bộ nội dung kiến thức đã học
Phương pháp dạy học: Dạy học nhóm; dạy học nêu và giải quyết vấn đề; phương pháp thuyết trình; sử dụng đồ dung trực qua
Định hướng phát triển năng lực: Năng lực tư duy logic, năng lực nhận thức, quan sát tranh ảnh lịch sử, nhận xét nhân vật lịch sử, sử dụng lược đồ lịch sử
Vẽ sơ đồ tư duy khái quát lại nội dung bài học
Sưu tầm một số hình ảnh liên quan tới cuộc khởi nghĩa
a.Đối với bài học ở tiết này:
- Hoc bài, tập trình bày lại diễn biến, nắm ý nghĩa của cuộc khởi nghĩa.
b.Đối với bài học tiết tiếp theo:
- Chuẩn bị bài mới: Trưng Vương và cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Hán.
Trả lời câu hỏi Sgk, sưu tầm các câu thơ, ca dao, tục ngữ, câu đố nói về Hai Bà Trưng.