Bài 24: VÙNG BẮC TRUNG BỘ (tiếp theo)
I. MỤC TIÊU: HS cần:
1.1. Kiến thức
- Hiểu được Bắc Trung Bộ so với các vùng kinh tế khác tuy còn gặp nhiều khó khăn song đang đứng trước triển vọng lớn.
- Nắm vững phương pháp nghiên cứu sự tương phản lãnh thổ trong nghiên cứu 1 số vấn đề kinh tế ở Bắc Trung Bộ.
1.2. Kĩ năng
- Biết đọc và phân tích biểu đồ, lược đồ.
1.3. Thái độ
- Giáo dục lòng yêu thiên nhiên
1.4. Định hướng phát triển năng lực
- NL chung: tự học, giải quyết vấn đề, sáng tạo, tự quản lí, giao tiếp, hợp tác, sử dụng ngôn ngữ, tính toán
- NL chuyên biệt: tư duy tổng hợp theo lãnh thổ, sử dụng bản đồ, tranh ảnh, số liệu.
II. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH
2.1. Chuẩn bị của GV
- Lược đồ vùng kinh tế Bắc Trung Bộ.
- Tranh ảnh về các hoạt động kinh tế của vùng.
2.2. Chuẩn bị của HS
- Tranh ảnh về các địa điểm du lịch của vùng BTB
III. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP
1. Ổn định lớp
2. Kiểm tra bài cũ
Câu hỏi:
1. Điều kiện tự nhiên ở Bắc Trung Bộ có những thuận lợi và khó khăn gì đối với sự phát triển kinh tế - xã hội?
2. Phân bố dân cư ở Bắc Trung Bộ có những đặc điểm gì?
3. Tiến trình dạy học
3.1. HOẠT ĐỘNG MỞ ĐẦU
Bước 1: GV yêu cầu HS quan sát 3 bực tranh.
- Bức ảnh của nhóm 1 là “Bản đồ Việt Nam trên cánh đồng lúa ở Nghệ An”. Sau khi lai tạo thành công 4 giống lúa thảo dược, ông Hòa ở Nghệ An đã dùng chúng để làm thành tấm bản đồ Tổ quốc ngay trên vựa lúa quê hương.
- Hình ảnh của nhóm 2 là “nhà máy lọc hóa dầu Nghi Sơn (Thanh Hóa)”, đây là công trình trọng điểm quốc gia, là dự án lọc hóa dầu thứ hai của Việt Nam.
- Hình ảnh của nhóm 3 là “Làng sen quê Bác” là 1 địa điểm thu hút khách du lịch. Như vậy, dựa vào sự giới thiệu của thầy/cô về các hình ảnh trên, các em có thể đoán xem hình ảnh của các nhóm thuộc lĩnh vực nào không?
Bước 2: HS trả lời. GV chốt kiến thức.
Hình ảnh của nhóm 1 thuộc lĩnh vực nông nghiệp, nhóm 2 công nghiệp và nhóm 3 dịch vụ. Để tìm hiểu kĩ hơn về các ngành kinh tế của Bắc Trung bộ, các em sẽ đi tìm hiểu bài hôm nay.
3.2. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI
Hoạt động 1: Tìm hiểu tình hình phát triển kinh tế của vùng (35 phút)
* Mục tiêu
- Phân tích được điều kiện để phát triển các ngành kinh tế ở BTB.
- Trình bày được tình hình phát triển và phân bố các ngành kinh tế ở BTB.
* Phương pháp/kĩ thuật dạy học
Nhóm/đặt câu hỏi, nhóm chuyên gia
* Phương tiện
Bộ câu hỏi
*. Tiến trình hoạt động
Hoạt động của GV và HS Nội dung
Bước 1: Tìm hiểu về nông nghiệp
? HS dựa vào kiến thức đã học cho biết vùng có những thuận lợi, khó khăn gì cho sự phát triển nông nghiệp?
(Có diện tích đồi núi rộng lớn : thuận lợi trồng cây công nghiệp và chăn nuôi gia súc, khó khăn: diện tích đất nông nghiệp ít, đất xấu, thường xuyên bị thiên tai, cơ sở hạ tầng...)
Quan sát H24.1
? Hãy nhận xét mức độ đảm bảo lương thực của vùng Bắc Trung Bộ?
(thấp hơn so với trung bình cả nước)
? Dựa vào thông tin sgk và kiến thức đã học cho biết các thế mạnh và thành tựu trong phát triển nông nghiệp?
? Nêu ý nghĩa của việc trồng rừng ở Bắc Trung Bộ?
(phòng chống lũ quét, hạn chế cát bay, cát lấn, tác hại của gió phơn tây nam, bão, lũ...)
Bước 2: Tìm hiểu công nghiệp
? Hãy nhận xét sự gia tăng giá trị sản xuất công nghiệp ở BTB từ năm 1995 -> 2002?
(Năm 2002 tăng gấp 2,7 lần năm 1995)
HS thảo luận theo nhóm
+ Nhóm 1: Cho biết cơ cấu công nghiệp của vùng Bắc TBộ? Những ngành công nghiệp nào được coi là thế mạnh của vùng? Tại sao?
+ Nhóm 2: Xác định các cơ sở khai thác khoáng sản: thiếc, crôm, titan, đá vôi…?
+ Nhóm 3: Tại sao công nghiệp của vùng còn kém phát triển?
(Do cơ sở hạ tầng còn kém, thiên tai tàn phá thường xuyên. Do hậu quả của chiến tranh để lại => chưa có điều kiện để xây dựng 1 nền công nghiệp tương xứng)
GV: Hiện nay vùng đang có những triển vọng lớn do có nhiều dự án kinh tế đang được triển khai để đón trước sự khởi phát của hành lang đông - tây và sự hợp tác tiểu vùng sông Mê công
Bước 3: Tìm hiểu hoạt động dịch vụ
HS hoạt động theo cặp đôi
+ Cặp chẵn: Quan sát H24.3 xác định vị trí các tuyến đường quốc lộ 7, 8, 9. Nêu tầm quan trọng của các tuyến đường này?
+ Cặp lẻ: Vùng có những tiềm năng nào để phát triển du lịch? Kể tên 1 số điểm du lịch nổi tiếng của vùng?
? Các ngành dịch vụ nào đã phát triển ở Bắc Trung Bộ? Tại sao?
(Dịch vụ GTVT phát triển vì nằm trên con đường giao thông trung chuyển từ B ->N, trên hướng Đ->T dịch vụ xuất nhập khẩu từ các cửa khẩu biên giới ra tới các cảng biển. Dịch vụ du lịch phát triển vì có thế mạnh về du lịch văn hoá - lịch sử: Quê hương Bác, Cố Đô Huế, phố cổ Hội An, thế mạnh du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng các bãi tắm nổi tiếng, danh lam thắng cảnh đẹp: Cửa Lò (Nghệ An) Sầm Sơn (Thanh Hoá), Lăng Cô (Huế) Phong Nha - Kẻ Bàng…) IV. Tình hình phát triển kinh tế
1. Nông nghiệp
- Vùng Bắc Trung Bộ gặp nhiều khó khăn trong sản xuất nông nghiệp.
- Lúa: đồng bằng Thanh Hóa , Nghệ An , Hà Tĩnh,…. Năng suất lúa và bình quân lương thực có hạt theo đầu người đang ở mức thấp so với cả nước.
- Trồng rừng, cây công nghiệp: được trồng với diện tích khá lớn trên các vùng đất cát pha duyên hải.
- Nuôi trồng đánh bắt thủy sản: ven biển phía đông.
2. Công nghiệp
- Giá trị sản xuất công nghiệp ở Bắc Trung Bộ tăng liên tục.
- Ngành công nghiệp quan trọng hàng đầu của vùng là khai khoáng và sản xuất vật liệu xây dựng
- Công nghiệp chế biến gỗ, cơ khí nông cụ, dệt kim, may mặc, chế biến thực phẩm với quy mô vừa và nhỏ phát triển ở nhiều địa phương.
3. Dịch vụ
- Vùng là địa bàn trung chuyển một khối lượng lớn hàng hóa và hành khách giữa phía bắc và phía nam, phía đông và phía tây.
- Du lịch đang bắt đầu phát triển.
Hoạt động 2: Tìm hiểu các trung tâm kinh tế của vùng (5 phút)
* Mục tiêu
- Nêu được tên các trung tâm kinh tế quan trọng của vùng.
- Xác định được trên bản đồ, lược đồ vị trí các trung tâm CN của vùng.
* Phương pháp/kĩ thuật dạy học
Trực quan
* Phương tiện
Lược đồ kinh tế BTB
* Tiến trình hoạt động
Hoạt động của GV và HS Nội dung
Bước 1 : Xác định các trung tâm kinh tế của vùng
? Xác định các trung tâm kinh tế : Thanh Hoá, Vinh, Huế
Bước 2 : Xác định các ngành CN chủ yếu của các trung tâm
? Xác định trên H24.3 những ngành công nghiệp chủ yếu của các trung tâm này IV. Các trung tâm kinh tế
- Trung tâm kinh tế quan trọng nhất: Thanh Hoá, Vinh, Huế
+ Thanh Hoá: trung tâm CN
+ Vinh: trung tâm CN &DV
+ Huế: trung tâm du lịch
3.3. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP
Khoanh tròn vào ý em cho là đúng:
1) Để phát triển kinh tế nông nghiệp của vùng Bắc Trung Bộ cần phải:
a) Mở rộng diện tích trồng cây lương thực ở đồng bằng ven biển.
b) Phát triển nghề rừng với chăn nuôi gia súc lớn.
c) Trồng và phát triển cây công nghiệp lâu năm.
d) Đẩy mạnh và phát triển nuôi trồng và đánh bắt thuỷ sản.
2) Ngành công nghiệp là thế mạnh của vùng Bắc Trung Bộ là:
a) CN Luyện kim d) CN Dệt may
b) CN Sản xuất vật liệu xây dựng e) CN Khai thác khoáng sản
c) CN Cơ khí g) Ý b và ý e đúng.
3.4. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG
- Thiết kế mindmap
- Tìm hiểu về vùng duyên hải Nam Trung bộ.
3.5. HOẠT ĐỘNG TÌM TÒI/ MỞ RỘNG
- Sưu tầm tư liệu về khu di tích quê Bác ở Nghệ An.
- Sưu tầm các thông tin vế Phong Nha – Kẻ Bàng.