Ngày soạn:
Ngày giảng:
Điều chỉnh:
BÀI 10: CHIẾN TRANH THẾ GIỚI THỨ HAI (1939 – 1945)
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC:
Qua bài học, học sinh đạt được:
1. Kiến thức:
- Trình bày được nguyên nhân dẫn đến Chiến tranh thế giới thứ hai.
- Khát quát được các giai đoạn chính của cuộc Chiến tranh thế giới thứ hai.
- Đánh giá được hậu quả của Chiến tranh thế giưới thứ hai bùng nổ cũng như vai trò của các nước Đồng minh trong việc tiêu diệt chủ nghĩa phát xít, kết thúc chiến tranh.
2. Kỹ năng:
- Rèn kỹ năng thuyết trình, phân tích, đánh giá, nhận xét một nội sung lịch sử, kỹ năng so sánh, hợp tác.
3. Thái độ:
- Trân trọng những giá trị lớn lao mà các cuộc cách mạng tư sản đã mang lại cho sự phát triển cảu xã hội loài người.
4. Định hướng hình thành phát triển năng lực:
- Phát triển năng lực đánh giá sự kiện, hiện tượng nhân vật theo quan điểm lịch sử.
- Tái tạo kiến thức, tổng hợp, giải thích, nhận xét.
* Tích hợp:
- Giáo dục đạo đức: bồi dưỡng được ý thức chống chiến tranh, yêu chuộng hòa bình.
II. NỘI DUNG TRỌNG TÂM
- Nội dung:
+ Tìm hiểu về nguyên nhân dẫn đến chiến tranh thế giới thứ hai
+ Tìm hiểu các giai đoạn chính của cuộc Chiến tranh thế giới thứ hai
+ Tìm hiểu kết cucu của Chiến tranh thế giới thứ hai
III. PHƯƠNG PHÁP TRỌNG TÂM
- Phương pháp: Nêu vấn đề, gợi mở, vấn đáp, thảo luận nhóm, trình bày một phút kết quả thảo luận
IV. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH:
1. Giáo viên: lược đồ quân Đức đánh chiếm châu Âu (1939-1941), hình ảnh chiến tranh thế giới thứ hai, các tài liệu tham khảo có liên quan,….
2. Học sinh: Đọc và chuẩn bị trước bài
V. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC
1. Ổn định lớp.
2. Kiểm tra bài cũ.
3. Bài mới.
HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG
- Mục tiêu: tạo hứng thú, tâm thế cho học sinh.
- Phương pháp: vấn đáp
- Thời gian:
- Khởi động:
HS: quan sát hình 1 và nêu cảm nghĩ khi nhìn bức ảnh này?
Giới thiệu:
Chiến tranh thế giới thứ hai là cuộc chiến tranh thế giới thảm khốc bắt đầu từ năm 1939 và chấm dứt vào năm 1945 giữa các lực lượng Đồng Minh và phe Trục theo chủ nghĩa phát xít. Cho đến hiện nay, nó là cuộc chiến rộng lớn và tai hại nhất trong lịch sử nhân loại.
Vậy nguyên nhân nào đã dẫn tới bùng nổ cuộc Chiến tranh thế giới thứ hai (1939 - 1945). Chiến tranh thế giới thứ hai đã diễn ra qua các giai đoạn, các Mặt trận, các trận đánh lớn như thế nào? Kết cục của chiến tranh có tác động như thế nào đối với tình hình thế giới? Cần phải đánh giá sao cho đúng về vai trò của Liên Xô, các nước đồng minh Mĩ, Anh, của nhân dân thế giới trong việc tiêu diệt chủ nghĩa phát xít? Bài học ngày hôm nay sẽ giải đáp cho các em những câu hỏi trên.
HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC
- Mục tiêu: trang bị cho học sinh những kiến thức mới liên quan đến tình huống/vấn đề học tập nêu ra ở hoạt động khởi động.
- Phương pháp: thuyết trình, pháp vấn, gợi mở, phân tích, nêu vấn đề, giảng bình, thảo luận nhóm…
- Thời gian:
HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS NỘI DUNG BÀI HỌC
Hoạt động 1: Tìm hiểu về nguyên nhân dẫn đến chiến tranh thế giới thứ hai.
? Em hãy cho biết sau chiến tranh thế giới thứ nhất các nước đế quốc nảy sinh những mâu thuẫn gì?
? Các nước đế quốc làm gì để giải quyết mâu thuẫn này?
? Nguyên nhân bùng nổ chiến tranh?
HS:
* Nguyên nhân trực tiếp:
- Cuộc khủng hoảng kinh tế thế giới 1929-1933 làm cho những mâu thuẫn vốn có càng thêm sâu sắc.
- Chủ nghĩa phát xít lên cầm quyền ở Đức, I-ta-li-a, Nhật Bản chạy đua vũ trang, phát động chiến tranh chia lại thế giới.
- Sự thỏa hiệp, nhân nhượng của các nước Anh, Pháp, Mĩ và âm mưu chĩa mũi nhọn về phía Liên Xô đã tạo cơ hội cho chủ nghĩa phát xít châm ngòi lửa chiến tranh.
* Nguyên nhân sâu xa:
- Do sự chệnh lệch trình độ phát triển giữa các nước tư bản, dẫn đến những mâu thuẫn về thuộc địa, thị trường.
1. Tìm hiểu về nguyên nhân dẫn đến chiến tranh thế giới thứ hai.
- Sau chiến tranh thế giới lần thứ nhất, các nước đế quốc nảy sinh những mâu thuẫn.
- Cuộc khủng hoảng kinh tế thế giới 1929-1933, làm gay gắt thêm các mâu thuẫn đó.
- Hình thành hai khối đế quốc đối địch nhau với các chính sách đối ngoại khác nhau.
* Nguyên nhân:
=> Mâu thuẫn giữa các nước đế quốc về thị trường và thuộc địa là nguyên nhân chủ yếu đưa tới chiến tranh thế giới thứ 2 bên cạnh các nguyên nhân khác chủ yếu là mâu thuẫn giữa các tư bản và Liên Xô
Trên khắp thế giới với các mặt trận châu Âu và châu Á TBD. Địa bàn rộng hơn chiến tranh thế giới thứ 2 nên sự tàn phá càng lớn hơn.
Hoạt động 2: Tìm hiểu các giai đoạn chính của cuộc Chiến tranh thế giới thứ hai
? Khái quát diễn biến chính trong giai đoạn 1 của cuộc chiến tranh?
GV: chỉ lược đồ trình bày diễn biễn
? Tại sao phe Phát xít lại chiếm ưu thế?
GV:
- Các nước phát xít có sự chuẩn bị kỹ càng, lực lượng quân sự hùng mạnh
- Anh, Pháp nhân nhượng, tạo điều kiện cho phe phát xít, Mỹ trung lập, Liên Xô bị các nước cô lập.
? Để chống lại phe phát xít các nước đã làm gì?
HS: thành lập Mặt trận Đồng minh, tập hợp các lực lượng chống phát xít trên toàn thế giới để tiêu diệt chủ nghĩa phát xít.
? Hành động tấn công Chân Châu Cảng của Nhật có tác động tới Mĩ như thế nào?
HS: thảo luận nhóm
-> Thúc đẩy đẩy Mĩ tuyên chiến với Nhật-> làm thay đổi cục diện chiến tranh
? Khái quát diễn biến chính của Chiến tranh thế giới thứ hai trong giai đoạn 2 trên các mặt trận?
Nếu những tác động của việc Mĩ-Anh mở mặt trận phía Tây đến cục diện chiến tranh?
HS: thảo luận nhóm trả lời
+ Đức bị tấn công ở 2 mặt đông (Liên Xô), tây (Mỹ-Anh).
+ Tạo lợi thế cho phe Đồng Minh.
+ Cổ vũ, tiếp thêm tinh thần cho các nước châu Âu nổi dậy chống phát xít.
Trình bày suy nghĩ của em về việc Mĩ ném hai quả bom nguyên tử xuống Nhật Bản?
+ Phá tan 2 thành phố lớn của Nhật cùng những tiềm lực về nhân mạng, quân sự, kinh tế.
+ Giáng một đòn nặng nề vào Nhật Bản.
+ Thể hiện sức mạnh quân sự của Mỹ.
GV: Tuy nhiên cũng không thể phủ nhận việc Mĩ ném 2 quả bom nguyên tử xuống Nhật Bản là một tội ác, reo rắc thảm họa chết chóc kinh hoàng cho nhân dân Nhật Bản.
? Tính chất của cuộc chiến tranh thế giới thứ hai này?
2. Tìm hiểu các giai đoạn chính của cuộc Chiến tranh thế giới thứ hai
a. Giai đoạn 1 (từ ngày 1/9/1939 đến năm 1943): chiến tranh bùng nổ và lan rộng toàn thế giới.
Diễn biến chính tại:
* Mặt trận Châu Âu:
- Từ ngày 1-9-1939 đến ngày 22-6-1941, Đức hoàn toàn nắm quyền chủ động trên chiến trường, bằng chiến thuật chớp nhoáng, Đức đánh chiếm hầu hết các nước châu Âu (trừ Anh và một vài nước trung lập). Ngày 22-6-1941, phát xít Đức tấn công và dần dần tiến sâu vào lãnh thổ Liên Xô.
* Mặt trận Châu Á - Thái Bình Dương: - Ngày 7-12-1941, Nhật Bản bất ngờ tấn công hạm đội của Mĩ ở Chân Châu Cảng (đảo Ha-oai). Quân Nhật chiếm toàn bộ Đông Nam Á và một số đảo ở Thái Bình Dương.
* Mặt trận Bắc Phi:
- Tháng 9-1940, quân I-ta-li-a tấn công Ai Cập. Chiến tranh lan rộng trên toàn thế giới.
- Tháng 1-1942, Mặt trận đồng minh chống phát xít được thành lập nhằm đoàn kết và tập hợp các lực lượng chống phát xít trên toàn thế giới để tiêu diệt chủ nghĩa phát xít.
b. Giai đoạn 2 (từ đầu năm 1943 đến tháng 8/1945): quân Đồng Minh phản công, chiến tranh thế giới.
*Mặt trận Xô và Đức:
- Cuối 1944, toàn bộ Liên Xô được giải phóng và giúp nhân dân Đông Âu truy quét quân Đức.
- Trên đường truy kích phát xít Đức, Hồng quân Liên Xô giúp các nước ở Đông Âu giải phóng khỏi ách phát xít.
* Châu Á – Thái bình Dương:
- Hồng Quân Liên Xô đánh tan đạo quân Quan Đông của Nhật ở Đông Bắc Trung Quốc.
- Ngày 6 và 9- 8- 1945 Mỹ thả bom nguyên tử xuống Hi-rô-si-ma và Na-ga-sa-ki.
- 15- 8- 1945: Nhật hàng không điều kiện. Chiến tranh thế giới thứ hai kết thúc
=> Tính chất của chiến tranh: là chiến tranh đế quốc, phi nghĩa,khi Liên Xô tham chiến là chiến tranh chính nghĩa, bảo vệ tổ quốc, giải phóng nhân loại.
Hoạt động 3: Tìm hiểu kết của Chiến tranh thế giới thứ hai.
Kết cục như thế nào?
Hậu quả để lại ra sao?
Ý nghĩa? 3. Tìm hiểu kết của Chiến tranh thế giới thứ hai.
+ Chủ nghĩa phát xít sụp đổ hoàn toàn
+ Thắng lợi thuộc về các dân tộc trên thế giới trong đó cs 3 cường quốc Liên Xô, Mĩ, Anh giữ vai trò quyết định…
+ Hơn 70 quốc gia với 1700 triệu người đã bị lôi cuốn vào vòng chiến, khoảng 60 triệu người chết, 90 triệu người bị tàn phế, thiệt hại vật chất 4000 tỉ đô-la gấp10 lần so với Chiến tranh thế giới thứ nhất, bằng tất cả các cuộc chiến tranh trong 1.000 năm trước cộng lại.
=> Chiến tranh thế giới thứ hai kết thúc đã dẫn đến những biến đổi căn bản của tình hình thế giới.
HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP
- Mục tiêu: hoàn thiện kiến thức vừa chiếm lĩnh được.
- Phương pháp: Vấn đáp
- Thời gian:
+ HS: làm việc cá nhân, hoàn thành bài tập trong SHDH.
+ HS: báo cáo kết quả; bổ sung
+ GV: nhận xét, đánh giá, kết luận
+ Bài tập luyện tập thêm
Câu 1: Sau cuộc khủng hoảng kinh tế (1929-1933) đã hình thành hai khối đế quốc đối lập, đó là A. Mĩ, Anh, Đức đối lập với Pháp, I-ta-li-a, Nhật Bản.
B. Mĩ, I-ta-li-a, Nhật đối lập với Đức, Anh, Pháp.
C. Đức, Áo, Hung đối lập với Mĩ, Anh, Pháp.
D. Mĩ, Anh, Pháp đối lập với Đức, I-ta-li-a, Nhật Bản.
Câu 2: Giai đoạn đầu của CTTG thứ hai ưu thế thuộc về:
A. Phía Liên Xô.
B. Phe Anh- Pháp- Mĩ.
C. Cả hai bên ở thế cầm cự.
D. Phe phát xít Đức, I-ta-li-a, Nhật.
Câu 3: Em có nhận xét gì về vai trò của Liên Xô trong việc đánh thắng chủ nghĩa phát xít?
A. Liên Xô là nước quyết định số vận của phe phát xít.
B. Liên Xô là nước khơi ngòi cho chiến tranh thế giới thứ 2 bùng nổ.
C. Liên Xô là lực lượng đi đầu, lực lượng chủ chốt, quyết định để tiêu diệt chủ nghĩa phát xít.
D. Không có Liên Xô thì chủ nghĩa phát xít không bị tiêu diệt.
HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG
- Mục tiêu: phát hiện các tình huống thực tiễn và vận dụng được các kiến thức, kĩ năng trong cuộc sống tương tự tình huống/vấn đề đã học.
- Phương pháp: Vấn đáp các câu hỏi sau khi hình thành kiến thức mới
- Thời gian:
GV: Hướng dẫn HS về nhà thực hiện các yêu cầu theo SHDH
? Em có suy nghĩ gì về việc Mỹ ném hai quả bom nguyên tử xuống Nhật Bản? Từ đó em hãy liên hệ đến hậu quả của việc Mỹ rải chất độc màu da cam trong chiến tranh xâm lược ở Việt Nam?
HOẠT ĐỘNG TÌM TÒI, MỞ RỘNG
- Mục tiêu: sưu tầm, mở rộng các kiến thức đã học
- Phương pháp: đàm thoại
- Thời gian:
GV: Hướng dẫn HS về nhà thực hiện các yêu cầu theo SHDH
HS: Tìm hiểu và đọc thêm kiến thức, tài liệu
4. Hướng dẫn về nhà.
a. Học bài cũ và làm bài tập
b. Chuẩn bị bài mới: Soạn bài tiếp theo: Làm bài tập lịch sử