Ngày soạn..........................................Ngày dạy............................................
TIẾT 16 B ÀI 10 TRUNG QUỐC CUỐI THẾ KỈ XIX ĐẦU THẾ KỈ XX
I Mục tiêu bài học:
1. Kiến thức:
+ Tình hình Trung Quốc trước âm mưu xâm lược của các nước tư bản.
+ Một số phong trào tiêu biểu giữa thế kỉ XI X đến cuộc cách mạng Tân Hợi: Cuộc vận động Duy Tân 1898, Tôn Trung Sơn và cách mạng Tân Hợi.
- Giải thích được vì sao các phong trào đấu tranh chống phong kiến và đế quốc diễn ra hết sức sôi nổi, tiêu biểu là cuộc vận động Duy tân, phong trào Nghĩa Hoà đoàn, cách mạng Tân Hợi, ý nghĩa lịch sử của các phong trào đó.
2. Tư tưởng:
- Có thái độ phê phán triều đại Mãn Thanh trong việc để Trung Quốc trở thành miếng mồi ngon cho các nước đế quốc xâu xé biểu lộ sự cảm thông, khâm phục nhân dân Trung Quốc trong cuộc đấu tranh chống đế quốc đặc biệt là cuộc cách mạng Tân Hợi và vai trò của Tôn Trung Sơn.
3. Kĩ năng:
- Bước đầu nhận xét, đánh giá trách nhiệm của triều đình phong kiến Mãn Thanh trong việc để Trung Quốc rơi vào tay đế quốc. Biết đọc kênh hình và sử dụng bản đồ Trung Quốc để trình bày các sự kiện tiêu biểu của phong trào.
4- Định hướng năng lực hình thành:
- Năng lực hình thành: Năng lực khai thác kênh hình trong SGK. Đưa ra nhận xét về những hình ảnh sự kiện lịch sử đó.
- Năng lực hợp tác, tổng hợp, liên hệ sâu chuỗi các sự kiện lịch sử, phân tích đánh giá.
II. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh:
1. Chuẩn bị của giáo viên:
- Gíao án, tranh, ảnh trong SGK.
- SGK, SGV Lớp 8, bảng phụ trắng, bút dạ, phiếu học tập.
- Bản đồ Trung Quốc trước sự xâm lược của các nước đế quốc.
- Các tài liệu, tranh ảnh liên quan đến bài học.
- Giao một số câu hỏi trong bài học mới cho học sinh tìm hiểu trước ở nhà..
2. Chuẩn bị của học sinh:
- Đọc trước bài học, tự tìm thông tin trong SGK sách tham khảo, mạng để trả lời các câu hỏi trong SGK và các câu hỏi giáo viên giao về nhà cho HS tiết trước.
- Bảng niên biểu về phong trào chống các nước đế quốc của nhân dân Trung Quốc từ giữa thế kỉ XIX đầu thế kỉ XX
- Tập thuyết trình trước lớp.
III. Phương pháp và kĩ thuật dạy học:
1. Phương pháp: Thảo luận, đàm thoại, giảng giải, nêu vấn đề, giải quyết vấn đề…
2. Kĩ thuật: Thông tin phản hồi trong quá trình dạy học, chia sẻ nhóm đôi, đặt câu hỏi giao nhiệm vụ, mảnh ghép…
IV.Tiến trình tổ chức hoạt động:
1. Ổn dịnh tổ chức
2. Kiểm tra bài cũ :
* Hãy chọn câu đúng nhất dưới đây nói về mục tiêu đ/ tranh của Đảng Quốc Đại
a) Đấu tranh chính trị và vũ trang chống TD Anh .
b) Dùng bạo lực chống TD Anh .
c) Yêu cầu chính phủ TD thực hiện cải cách ;
d) Giành quyền tự chủ , phát triển kinh tế dân tộc .
* Em hãy nhận xét về phong trào đấu tranh của nhân dân ấn Độ chống TD Anh cuối TK XIX - đầu TK XX về nguyên nhân , kết quả , thực chất của phong trào ?
3.Bài mới :
HOẠT ĐỘNG 1: Khởi động (2p)
Mục tiêu: HS biết được các nội dung cơ bản của bài học cần đạt được, tạo tâm thế cho học sinh đi vào tìm hiểu bài mới.
Phương pháp dạy học: Dạy học nhóm; dạy học nêu và giải quyết vấn đề; phương pháp thuyết trình; sử dụng đồ dung trực qua
Định hướng phát triển năng lực: Năng lực tư duy logic, năng lực nhận thức, quan sát tranh ảnh lịch sử, nhận xét nhân vật lịch sử, sử dụng lược đồ lịch sử
GV giao nhiệm vụ cho HS bằng các câu hỏi và quan sát một số hình ảnh trong SGK.
Câu hỏi: Khoảng nửa sau thế kỉ XIX các nước đế quốc đã xâm nhập vào Trung Quốc như thế nào?
HS cả lớp quan sát ảnh vả trao đổi cùng nhau.
HS trả lời quan sát hình ảnh và cùng trả lời các câu hỏi.
Mỗi HS có thể trình bày sản phẩm.
- Vào khoảng từ nửa sau thế kỉ XIX đầu thế kỉ XX do chính quyền Mãn Thanh suy yếu, hèn nhát nên đất nước Trung Quốc rộng lớn có nền văn minh lâu đời, đã bị các nước đế quốc xâu xé trở thành nước nửa thuộc địa, nửa phong kiến. Để hiểu rõ ta và bài 10 sẽ hiểu .
HOẠT ĐỘNG 2: Hình thành kiến thức (20p)
Mục tiêu: + Tình hình Trung Quốc trước âm mưu xâm lược của các nước tư bản.
+ Một số phong trào tiêu biểu giữa thế kỉ XI X đến cuộc cách mạng Tân Hợi: Cuộc vận động Duy Tân 1898, Tôn Trung Sơn và cách mạng Tân Hợi.
- Giải thích được vì sao các phong trào đấu tranh chống phong kiến và đế quốc diễn ra hết sức sôi nổi, tiêu biểu là cuộc vận động Duy tân, phong trào Nghĩa Hoà đoàn, cách mạng Tân Hợi, ý nghĩa lịch sử của các phong trào đó.
Phương pháp dạy học: Dạy học nhóm; dạy học nêu và giải quyết vấn đề; phương pháp thuyết trình; sử dụng đồ dung trực qua
Định hướng phát triển năng lực: Năng lực tư duy logic, năng lực nhận thức, quan sát tranh ảnh lịch sử, nhận xét nhân vật lịch sử, sử dụng lược đồ lịch sử
Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Nội dung cần đạt
GV: Giới thiệu khái quát về Trung quốc khi bước vào thời kỳ cận đại
? TB Pháp , Anh, Đức, Nhật, Nga đã xâu xé Trung Quốc như thế nào ?
?: Xác định trên bản đồ các khu vực xâm chiếm của các nước đế quốc ?
• Thảo luận nhóm :
?: Vì sao không phải một mà nhiều nước đế quốc cùng xâu xé Trung Quốc ?
* Kết luận : Triều đình PK Mãn Thanh suy yếu, chịu khuất phục trước kẻ thù để bảo vệ quyền lợi ích kỷ của mình -> Hậu quả nặng nề : TQ bị biến thành nước nửa thuộc địa , nửa PK .
?: Chế độ nửa PK, nửa thuộc địa là như thế nào ?
- Liên hệ với chế độ thuuộc địa nửa PK VN?
?: Nguyên nhân nào đã dẫn đến phong trào đấu tranh của nhân dân TQ cuối TK XIX- đầu TK XX?
GV: Phân tích 2 nguyên nhân đã đẩy những >< trong xã hội TQ trở nên gay gắt : dân tộc >< các đế quốc. Nhân dân >< triều đình PK Mãn Thanh->Đấu tranh bùng nổ là tất yếu .
?: Trình bầy vài nét về cuộc vận động Duy Tân .
* GV phân tích : Trong bối cảnh xã hội TQ -> cải cách Duy Tân có ý nghĩa lớn .
+ Cải cách chưa toàn diện , thế lực phái Duy Tân yếu -> Thất bại .
+ Cổ vũ tinh thần yêu nước, đấu tranh của ND
GV: giới thiệu phong trào Nghĩa hoà đoàn, nơi xuất phát , sự phát triển của phong trào từ Sơn Đông đến
Trực Lê , Bắc Kinh . Liên quân 8 nước đế quốc đàn áp phong trào .
?: Vì sao phong trào Nghĩa hoà đoàn thất bại ?
GV: Giới thiệu sự ra đời và lớn mạnh của giai cấp TS Trung Quốc cuối TK XIX –XX -> đòi hỏi phải có một chính đảng bảo vệ quyền lợi cho g/cấp TS .
?: Tôn Trung Sơn là ai và ông có vai trò gì đối với sự ra đời của Trung Quốc Đồng minh hội ?
?: C/mạng TQ đã bùng nổ như thế nào ?
?: Vì sao c/mạng Tân Hợi chấm dứt ?
?: Nêu tính chất , ý nghĩa của c/mạng Tân Hợi ?
?: Nhận xét về tính chất, qui mô của các phong trào đấu tranh của nhân dân TQ ?
- chú ý : thị trường rộng lớn, đông dân, chế độ PK tồn tại lâu đời, suy yếu -> tạo điều kiện thuận lợi để các nước TB phương Tây xâm chiếm
- HS: Chỉ trên bản đồ các khu vực xâm chiếm của các nước đế quốc.
- TQ là một đất nước rộng lớn, đông dân có lịch sử lâu đời , một đế quốc khó có thể xâu xé, xâm lược được Trung Quốc .
+ Các nước đế quốc thoả hiệp với nhau cùng xâu xé, xâm lược Trung Quốc
- Sự xâu xé, xâm lược của các nước đế quốc, sự hèn nhát khuất phục của triều đình Mãn Thanh trước quân xâm lược .
- HS trình bầy theo SGK
- Sự thoả hiệp của triều đình Mãn Thanh với bọn đé quốc
để đàn áp phong trào, chống lại Nghĩa hoà đoàn liên quân 8 nước đàn áp phong trào .
- Tôn Trung Sơn ( 1866- 1925) quyết định thành lập Trung Quốc Đồng minh hội – chính đảng đại diện cho giai cấp TS Trung Quốc.
-10-10-1910 khởi nghĩa Vũ Xương thắng lợi -> 29-12-1911 nước TQ độc lập được thành lập
- G/cấp TS – lãnh đạo cuộc khởi nghĩa sợ phong trào đấu tranh của quần chúng thượng lượng với triều đình Mãn Thanh. Thoả hiệp với các nước đế quốc .
- T/ chất: chống đế quốc, chống PK.
- Qui mô : Rộng khắp, liên tục từ cuối TK XIX – XX. I .Trung Quốc bị các nước đế quốc chia xẻ :
- Cuối TK XIX triều đình Mãn Thanh suy yếu khủng hoảng, suy yếu -> Các nước đế quốc Anh, Nhật, Pháp, Đức, Nga đã xâu xé chiếm nhiều vùng đất của TQ làm thuộc địa .
II. Phong trào đấu tranh của nhân dân TQ cuối TK XIX đầu TK XX :
- Cuối TK XIX – XX nhiều phong trào đấu tranh chống ĐQ, PK đã nổ ra ở Trung Quốc .
- Cuộc vận động Duy Tân :
+Mục đích : cải cách chính trị -> đổi mới canh tân đất nước.
+ Kết quả : thất bại .
- Thất bại : Nhưng là phong trào mang tính dân tộc ->thúc đẩy nhân dân tiếp tục cuộc đấu tranh
III. Cách mạng Tân Hợi – 1911:
- Tính chất : Là cuộc c/m TS dân chủ không triệt để .
- Ý nghĩa : tạo điều kiện cho CNTB phát triển ở TQ. ảnh hưởng đối với phong trào giải phóng dân tộc ở châu Á .
HOẠT ĐỘNG 3: Hoạt động luyện tập (10')
Mục tiêu: Luyện tập củng cố nội dung bài học
Phương pháp dạy học: Dạy học nhóm; dạy học nêu và giải quyết vấn đề; phương pháp thuyết trình; sử dụng đồ dung trực qua
Định hướng phát triển năng lực: Năng lực tư duy logic, năng lực nhận thức, quan sát tranh ảnh lịch sử, nhận xét nhân vật lịch sử, sử dụng lược đồ lịch sử
* Hoạt động cả lớp: Hệ thống hóa kiến thức đã học (dạng câu hỏi)
- GV giao nhiệm vụ cho HS.
h. ý nghĩa cách mạng Tân Hợi .
h. Lập bảng niên biểu về phong trào đấu tranh của Trung Quốc chống đế quốc ở giữa thế kỉ XIX đầu thế kỉ XX
- GV phát phiếu học tập cho HS.
- HS cả lớp cùng làm việc, trong quá trình làm việc có thể trao đổi với thầy, cô giáo.
- HS nộp sản phẩm cho GV.
- GV nhận xét phần làm việc của HS và dựa trên sản phẩm của một vài HS có kết quả tốt nhất để củng cố kiến thức đã học.
HOẠT ĐỘNG 4: Hoạt động vận dụng (8’)
Mục tiêu: Vận dụng làm bài tập
Phương pháp dạy học: Dạy học nhóm; dạy học nêu và giải quyết vấn đề; phương pháp thuyết trình; sử dụng đồ dung trực qua
Định hướng phát triển năng lực: Năng lực tư duy logic, năng lực nhận thức, quan sát tranh ảnh lịch sử, nhận xét nhân vật lịch sử, sử dụng lược đồ lịch sử
* Hoạt động cá nhân.
- GV giao nhiệm vụ bằng câu hỏi:
Câu hỏi: Nhận xét về phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc của nhân dân Trung Quốc.
- HS độc lập suy nghĩ làm, có thể trao đổi với bạn bè.
- HS có thể làm ngay tại lớp nếu có thời gian, hay đem về nhà hôm sau nộp.
- GV nhận xét dựa trên sản phẩm nếu có.
Rộng khắp liên tiếp diễn ra thể hiện ở mọi hình thức, ảnh hưởng lớn đối với phong trào giải phóng dân tộc ở 1 số nước châu Á.
HOẠT ĐỘNG 5: Hoạt động tìm tòi và mở rộng (2’)
Mục tiêu: Tìm tòi và mở rộng kiến thức, khái quát lại toàn bộ nội dung kiến thức đã học
Phương pháp dạy học: Dạy học nhóm; dạy học nêu và giải quyết vấn đề; phương pháp thuyết trình; sử dụng đồ dung trực qua
Định hướng phát triển năng lực: Năng lực tư duy logic, năng lực nhận thức, quan sát tranh ảnh lịch sử, nhận xét nhân vật lịch sử, sử dụng lược đồ lịch sử
Vẽ sơ đồ tư duy khái quát lại nội dung bài học
MT: Tiếp tục hoàn thành các yêu cầu ở nhà
4. Hướng dẫn về nhà
- GV giao nhiệm vụ về nhà.
Học bài và chuẩn bị bài sau " Cách mạng Đông Nam Á cuối thế kỉ XIX đầu thế kỉ XX".
- Sự xâm lược của các nước thực dân đối với các nước Đông Nam Á.
- Phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc của các nước Đông Nam Á.
Sưu tầm một số hình ảnh