A. HỌC THEO SGK
I. LOA ĐIỆN
1.nguyên tắc hoạt động của loa điện
a) Thí nghiệm
b) Kết luận
- Khi có dòng điện chạy qua ống dây thì ống dây chuyển động.
- Khi cường độ dòng điện thay đổi thì ống dây dịch chuyển dọc theo khe hở giữa hai cực của nam châm.
2. Cấu tạo của loa điện
+ Trên hình 26.2 SGK, E là nam châm, L là ống dây, M là màng loa, ống dây L có thể dao động dọc theo một khe nhỏ giữa hai từ cực của nam châm.
+ Loa điện biến dao động điện thành âm thanh.
II. RƠ LE ĐIỆN TỪ
1. Cấu tạo và hoạt động của rơ le điện từ
C1. Khi đóng công tắc K thì động cơ M làm việc vì khi trong mạch 1 có dòng điện thì nam châm điện hút thanh sắt và đóng mạch điện 2. Khi đó có dòng điện qua động cơ M nên động cơ làm việc
2. Ví dụ về ứng dụng của rơ le điện từ: chông báo động
C2. Trên sơ đồ hình 26.4 SGK:
- Khi đóng cửa, chuông không kêu vì mạch điện 1 kín, có dòng điện qua nam châm điện N, nên nam châm sẽ hút được miếng sắt non S → mạch điện 2 bị ngắt → chuông sẽ không kêu.
- Khi cửa bị hé mở, chuông kêu vì cửa mở đã làm mạch điện 1 hở, nam châm điện mất hết từ tính, sẽ nhả miếng sắt non làm miếng sắt rơi xuống và tự động đóng mạch điện 2 → có dòng điện chạy qua chuông làm chuông kêu.
III. VẬN DỤNG
C3. Được. Vì khi đưa nam châm lại gần vị trí có mạt sắt, nam châm sẽ tự động hút mạt sắt ra khỏi mắt.
C4. Khi cho dòng điện qua động cơ vượt quá mức cho phép, tác dụng từ của nam châm điện mạnh lên, thắng lực đàn hồi của lò xo và hút chặt lấy thanh sắt S làm cho mạch điện tự đóng ngắt
Bài tập & Lời giải
1. Bài tập trong SBT
26.1. Để làm nam châm điện mạnh với dòng điện có cường độ cho trước thì nên cuốn nhiều hay ít vòng dây dẫn quanh một ống dây cách điện
26.2. Một thanh thép có một đầu được sơn màu đỏ, đầu kia được sơn màu xanh. Dùng một nam châm điện hình U để từ hóa thanh thép này (hình 26.1)
Hãy mô tả bằng hình vẽ và giải thích cách đặt thanh thép đó lên nam châm điện để sau khi từ hóa, đầu sơn đỏ của thanh thép trở thành cực bắc
26.3. Điện kế dùng trong các trường hơp cần thiết đế phát hiện dòng điện yếu. Điện kế tự làm lấy gồm một cái hộp trong đó gắn cố định một la bàn thông thường với hai cuộn dây dân mắc nối tiêp, cách điện quấn quanh hộp (hình 26.2).
a) Mức độ phát hiện được dòng điện nhỏ của điện kế này phụ thuộc vào những yếu tố nào?o
b) Kim của la bàn sẽ nằm như thế nào đối với các vòng dây khi có dòng điện chạy qua hai cuộn dây đó? Vị trí ban đầu của kim nam châm khi chưa có dòng điện đi qua đã được chỉ ra ở trên hình vẽ.
26.4. Ampe kế điện từ loại đơn giản gồm một ống dây D và một tấm sắt S đặt gần một đầu ống dây (hình 26.3) Tấm sắt S gắn liền với kim chỉ thị K có thể quay quanh trục O. Hãy giải thích hoạt động của ampe kế khi có dòng điện đi qua ống dây.
Xem lời giải
2. Bài tập bổ sung
26.a. Trong thí nghiệm được mô tả tại hình 26.1SGK ngay sau khi công tắc cho dòng điện chạy qua ống dây. Có hiện tường gì xảy ra với ống dây ?A. Đứng yên
B. Chuyển động từ ngoài vào trong lòng nam châm
C. Chuyển động từ trong ra khỏi nam châm
D. Chuyển động lên phía trên
Hãy chọn phương án đúng?
26.b. Trên hình 26.3 SGK để cho rơ le điện từ hoạt động bình thường tại vị trí của thanh sắt non, có thể dùng thanh kim loại nào dưới đây?
A.Thanh thép
B. Thanh đồng
C. Thanh nhôm
D. Không dùng được thanh nào trong ba thanh trên.