A. HỌC THEO SGK
I. NĂNG LƯỢNG
C1. Trường hợp dưới đây vật có cơ năng:
- Tảng đá được nâng lên khỏi mặt dất (có khả năng thực hiện công cơ học).
- Chiếc thuyền chạy trên mặt nước có năng lượng dưới dạng động năng.
C2. Trường hợp dưới đây là biểu hiện của nhiệt năng: Làm cho vật nóng lên.
Kết luận: Ta nhận biết được một vật có năng lượng khi vật đó có khả năng thực hiện công, có nhiệt năng khi làm nóng các vật khác.
II. CÁC DẠNG NĂNG LƯỢNG VÀ SỰ CHUYỂN HOÁ GIỮA CHÚNG
C3.
Thiết bị A:
- Trong bộ phận (1) cơ năng chuyển thành điện năng.
- Trong bộ phận (2) điện năng chuyển thành nhiệt năng, quang năng.
Thiết bị B:
- Trong bộ phận (1) điện năng chuyển thành cơ năng.
- Trong bộ phận (2) động năng chuyển thành động năng.
Thiết bị C:
- Trong bộ phận (1) hoá năng chuyển thành nhiệt năng.
- Trong bộ phận (2) nhiệt năng chuyển thành cơ năng.
Thiết bị D:
- Trong bộ phận (1) hoá năng chuyển thành điện năng.
- Trong bộ phận (2) điện năng chuyển thành nhiệt năng.
Thiết bị E:
- Trong bộ phận (1) quang năng chuyển thành nhiệt năng, quang năng.
- Trong bộ phận (2) quang năng chuyển thành nhiệt năng.
C4.
| Dạng năng lương ban đầu | Dạng năng lượng cuối cùng mà ta nhận biết được. |
| Hoá năng | Cơ năng trong thiết bị C, nhiệt năng trong thiết bị D |
| Quang năng | Nhiệt năng trong thiết bị E |
| Điện năng | Cơ năng trong thiết bị B |
Kết luận 2
- Con người có thể nhận biết được các dạng năng lượng như hoá năng, quang năng, điện năng khi chúng được biến đổi thành cơ năng hay nhiệt năng.
- Nói chung, mọi quá trình biến đổi trong tự nhiên đều có kèm theo sự biến đổi năng lượng từ dạng này sang dạng khác.
III. VẬN DỤNG
C5.
Khối lượng của 2 lít nước là: 2 kg
Nhiệt năng của nước tăng thêm là:
Q = m.c.(t2 – t1) = 2.4200.(80 – 20) = 504.000 (J)
Điện năng của dòng điện đã truyền cho nước là: A = Q = 504.000 (J)
B. Bài tập & Lời giải
1. Bài tập trong SBT
59.1. Trong công việc nào dưới đây, ta đã sử dụng nhiệt của ánh sáng.
A. Mang một chậu cây ra ngoài sân phơi cho đỡ cớm
B. Kê bàn học cạnh cửa sổ cho sáng
C. Phơi thóc ngoài sân khi trời nắng to
D. cho ánh sáng chiếu vào bộ pin mặt trời của máy tính để nó hoạt động
59.2. Hãy ghép mỗi phần a), b), c), d) với một câu thích hợp 1, 2, 3, 4
a) Ánh sáng chiếu vào màng lưới của mắt sẽ gây ra cảm giác sáng
b) Ánh sáng mặt trời làm cho nước ở biển, hồ, ao, sông ngòi,…bay hơi lên cao tạo thành mây
c) Ánh sáng mặt trời chiếu vào bộ pin lắp trên các vệ tinh vừa làm cho bộ pin phát điện, vừa làm nóng bộ pin
d) Ánh sáng mặt trời chiếu vào lá cây đồng thời gây ra quá trình quang hợp và quá trình bay hơi nước
1. Ở đây ta thấy đồng thời xảy ra tác dụng sinh học và tác dụng nhiệt của ánh sáng
2. Ở đây không thể tách riêng tác dụng quang điện với tác dụng nhiệt của ánh sáng được
3. Đó là tác dụng sinh học của ánh sáng
4. Điều này cho thấy vai trò quan trọng của tác dụng nhiệt của ánh sáng
59.3. Hãy giải thích tại sao bình chứa xăng, dầu trên các xe ô tô hay các toa tàu chở hàng phải sơn các màu sáng như màu nhũ bạc, màu trắng, màu vàng,…
59.4. Ta đã sử dụng những tác dụng của ánh sáng trong những công việc sau đây?
a) Phơi lạc ra nắng cho đỡ mốc
b) Mở cho ti vi hoạt động bằng cái điều khiển từ xa
Biết rằng khi bấm cái điều khiển thì nó phát ra ánh sáng hồng ngoại mà mắt ta không nhìn thấy được. Ánh sáng này tác dụng vào bộ phận thu của tivi làm cho tivi hoạt động
c) Ở một số bệnh viện người ta dùng tia tử ngoại để diệt trùng ở các hành lang. Tia tử ngoại là loại ánh sáng không gây ra cảm giác sáng
Xem lời giải
2. Bài tập bổ sung
59.a. Căn cứ vào đâu mà ta nhận biết được dòng điện có năng lượng?
59.b. Hãy mô tả một hiện tượng trong đó cơ năng được biến đổi thành điện năng rồi thành nhiệt năng.