A. HỌC THEO SGK
I. CẤU TẠO VÀ HOẠT ĐỘNG CỦA MÁY BIẾN THẾ
1. Nguyên tắc hoạt động
C1. Có. Dòng điện xoay chiều sẽ xuất hiện khi đặt vào hai đầu cuộn sơ cấp một hiệu điện thế xoay chiều. Lõi sắt bị nhiễm từ trở thành một nam châm có từ trường biến thiên; số đường sức từ của từ trường xuyên qua tiết diện S của cuộn thứ câp biến thiên, do đó trong cuộn thứ cấp xuất hiện dòng điện cảm ứng làm cho đèn sáng.
C2. Muốn có dòng điện chạy qua dây dẫn thì phải đặt vào hai đầu cuộn sơ cấp một hiệu điện thế xoay chiều
Thì trong cuộn dây thứ cấp đó có dòng điện xoay chiều, vậy ở hai đầu cuộn dây thứ cấp có một dòng điện xoay chiều.
3. Kết luận
Khi đặt vào hai đầu cuộn sơ cấp của máy biến thế một hiệu điện thế xoay chiều thì ở hai đàu cuộn thứ cấp xuất hiện một hiệu điện thế xoay chiều.
II. TÁC DỤNG LÀM BIẾN ĐỔI HIỆU ĐIỆN THẾ CỦA MÁY BIẾN THẾ
1. Quan sát. Ghi kết quả vào bảng 1
C3. Hiệu điện thế ở hai đầu mỗi cuộn dây của máy biến thế tỉ lệ với số vòng dây của các cuộn dây tương ứng.
2. Kết luận
Hiệu điện thế ở hai đầu mỗi cuộn dây của máy biến thế tỉ lệ với số vòng dây của mỗi cuộn
U1/U2 = n1/n2
III. LẮP ĐẶT MÁY BIẾN THẾ Ở HAI ĐẦU ĐƯỜNG DÂY TẢI ĐIỆN
Ở nhà máy điện đặt máy tăng áp
Ở nơi tiêu thụ đặt máy hạ áp.
IV. VẬN DỤNG
C4.
Tóm tắt
U1 = 220 V; N1 = 4000 vòng; U2 = 6V; U'2 = 3V; N2 = ?; N'2 = ?
Lời giải:
+ Với U2 = 6V.
Áp dụng công thức:
$\frac{U_{1}}{U_{2}}=\frac{N_{1}}{N_{2}}\Rightarrow N_{2}=N_{1}.\frac{U_{2}}{U_{1}}=4000.\frac{6}{220}=109$ vòng
+ Với U'2 = 3V ta tính được cuộn 3V có số vòng là:
$N'_{2}=N_{1}.\frac{U'_{2}}{U_{1}}=4000.\frac{3}{220}=54,6$ vòng
B. Bài tập & Lời giải
1. Bài tập trong SBT
37.1. Máy biến thế có thể dùng để:
A. Giữ cho hiệu điện thế ổn định, không đổi
B. giữ cho cường độ dòng điện ổn định, không đổi
C. làm tăng hoặc giảm cường độ dòng điện
D. làm tăng hoặc giảm hiệu điện thế
37.2. Cuộn sơ cấp của một máy biến thế có 4400 vòng, cuộn thứ cấp có 240 vòng. Khi đặt vào hai đầu cuộn sơ cấp một hiệu điện thế xoay chiều 220V thì ở hai đầu dây của cuộn thứ cấp có hiệu điện thế là bao nhiêu?
37.3. Vì sao không thể dùng dòng điện một chiều không đổi để chạy máy biến thế?
37.4. Một máy phát điện xoay chiều cho một hiệu điện thế ở hai cực của máy là 2000V. Muốn tải điện năng đi xa, người ta phải tăng hiệu điện thế lên tới 20000V. Hỏi phải dùng máy biến thế với các cuộn dây có số vòng dây theo tỉ lệ nào? Cuộn dây nào mắc với hai cực của máy phát điện?
Xem lời giải
2. Bài tập bổ sung
37.a. Một máy biến thế khi hoạt động cho hiệu điện thế ở hai đầu cuộn dây thứ cấp bằng 3V. Mắc hai đầu cuộn dây thứ cấp một đèn pin có dây tóc và một đèn LED. Hai bóng đèn sẽ sáng khác nhau như thế nào? Tại sao ?