Dạng 3: Tìm điều kiện của tham số để hàm số đồng biến trên một khoảng

Dạng 3: Tìm điều kiện của tham số để hàm số $y=f(x)$ đồng biến trên $(a;b)$.

Bài Làm:

I. Phương pháp giải:

Hàm số đã cho đồng biến trên $(a;b)$ khi và chỉ khi $f'(x)\geq 0$, $\forall x\in (a;b)$.

Giả sử $f'(x)\geq 0$ tương đương với $g(x)\geq m$ ( $m$ là tham số của bài toán).

Khi đó, yêu cầu của bài toán trở thành:

$g(x)\geq m, \forall x\in (a;b)$              (1).

Ta có thể giải (1) bằng phương pháp hình học

  • Đầu tiên ta vẽ đồ thị hoặc lập bảng biến thiên của hàm số $y=g(x)$, $x\in (a;b)$;
  • Điều kiện (1) tương đương với: đồ thị (C) nằm từ đường thẳng $y=m$ trở lên. 

II. Bài tập áp dụng

Bài tập 1: Tìm tất cả các giá thực của $m$ sao cho hàm số $y=2x^3-mx^2+2x$ đồng biến trên khoảng $(-2;0)$?

Bài giải: Ta có $y'=6x^2-2mx+2$. Yêu cầu của bài toán tương đương với:

$6x^2-2mx+2 \geq 0, \forall x\in (-2;0)$

$\Leftrightarrow m\geq \frac{3x^2+1}{x}, \forall x\in (-2;0)$.

Xét hàm $g(x)=\frac{3x^2+1}{x}, x\in (-2;0)$.

Ta có $g'(x)=\frac{3x^2-1}{x^2}$.

$g'(x)=0 \Leftrightarrow x=\frac{-1}{\sqrt{3}}$.

Ta có bảng biến thiên

Dạng 3: Tìm điều kiện của tham số để hàm số đồng biến trên một khoảng

Suy ra $m\geq -2\sqrt{3}$.

Bài tập 2: Tìm tất cả các giá thực của $m$ sao cho hàm số $y=x^3+2x^2+mx+2$ nghịch biến trên khoảng $(-1;1)$?

Bài giải: Ta có $y'=3x^2+4x+m$. Yêu cầu của bài toán tương đương với:

$3x^2+4x+m\leq 0, \forall x\in (-1;1)$

$\Leftrightarrow m\leq -3x^2-4x, \forall x\in (-1;1)$.

Xét hàm $g(x)=-3x^2-4x, x\in (-1;1)$. 

Ta có bảng biến thiên:

Dạng 3: Tìm điều kiện của tham số để hàm số đồng biến trên một khoảng

Vậy $m\leq -7.$

Xem thêm Bài tập & Lời giải

Trong: Giải bài 1: Sự đồng biến, nghịch biến của hàm số

Bài 1: Trang 9 - sgk giải tích 12

Xét sự đồng biến, nghịch biến của các hàm số 

a) $y=4+3x-x^{2}$.

b) $y=\frac{1}{3}x^{3}+3x^{2}-7x-2$.

c) $y=x^{4}-2x^{2}+3$.

d) $y=-x^{3}+x^{2}-5$.

Xem lời giải

Bài 2: Trang 10 - sgk giải tích 12

Tìm các khoảng đơn điệu của các hàm số

a) $y=\frac{3x+1}{1-x}$;

b) $y=\frac{x^{2}-2x}{1-x}$;

c) $y=\sqrt{x^{2}-x-20}$;

d) $y=\frac{2x}{x^{2}-9}$.

Xem lời giải

Bài 3: Trang 10 - sgk giải tích 12

Chứng minh rằng hàm số $y=\frac{x}{x^{2}+1}$ đồng biến trên khoảng (-1,1) và nghịch biến trên khoảng $(-\infty;-1)$ và $(1,+\infty)$.

Xem lời giải

Bài 4: Trang 10  - sgk giải tích 12

Chứng minh rằng hàm số $y=\sqrt{2x-x^{2}}$ đồng biến trên khoảng (0;1) và nghịch biến trên khoảng (1,2).

Xem lời giải

Bài 5: Trang 10 - sgk giải tích 12

Chứng minh các bất đẳng thức sau

a) $\tan x >x$ ($0<x< \frac{\pi}{2}$)

b) $\tan x > x+\frac{x^{3}}{3}$ ($0<x< \frac{\pi}{2}$).

Xem lời giải

Phần tham khảo mở rộng

Dạng 1: Tìm điều kiện của tham số để hàm phân thức đồng biến trên từng khoảng xác định

Xem lời giải

Dạng 2: Cho hàm số $ y=a x^3+b x^2+cx+d, a\neq 0$. Tìm điều kiện của tham số để hàm số đồng biến trên $ \mathbb{R}$.

Xem lời giải

Dạng 4: Tìm điều kiện của tham số để hàm số $y=f[t(x)]$ đồng biến trên $(a;b)$.

Xem lời giải

Lớp 12 | Để học tốt Lớp 12 | Giải bài tập Lớp 12

Giải bài tập SGK, SBT, VBT và Trắc nghiệm các môn học Lớp 12, dưới đây là mục lục các bài giải bài tập sách giáo khoa và Đề thi chi tiết với câu hỏi bài tập, đề kiểm tra 15 phút, 45 phút (1 tiết), đề thi học kì 1 và 2 (đề kiểm tra học kì 1 và 2) các môn trong chương trình Lớp 12 giúp bạn học tốt hơn.