2. Ảnh hưởng lẫn nhau giữa các sinh vật
a, Quan hệ cùng loài
- Quan sát hình 28.7 và 28.8, trả lời các câu hỏi:
+ Khi có gió bão, thực vật sống thành nhóm có lợi gì soi với thực vật sống riêng rẽ?
+ Trong tự nhiên, động vật sống thành bầy đàn có lợi ích gì?
- Chọn câu trả lời đúng trong các câu sau:
+ Hiện tượng ca thể tách ra khỏi nhóm làm tăng khả năng cạnh tranh giữa các cá thể
+ Hiện tượng cá thể tách ra khỏi nhóm làm nguồn thức ăn cạn kiệt nhanh chóng.
+ Hiện tượng cá thể tách ra khỏi nhóm làm giảm nhẹ cạnh tranh giữa các cá thể, hạn chế sự cạn kiệt nguồn thức ăn trong vùng.
b, Quan hệ khác loài
Hãu cho biết trong các ví dụ sau đây, quan hệ nào là hỗ trợ và quan hệ nào là đối địch.
| STT | Ví dụ | Hỗ trợ | Đối địch |
| 1 |
- Ở địa y, các sợi nấm hút nước và muối khoáng từ môi trường cung cấp cho tảo, tảo hấp thu nước, muối khoáng và năng lượng ánh sáng mặt trời tổng hợp nên các chất hữu cơ, nấm và tảo đều sử dụng các sản phẩm hữu cơ do tảo tổng hợp. |
||
| 2 |
- Trên một cánh đồng lúa, khi cỏ dại phát triển, năng suất lúa giảm.
|
||
| 3 | - Hươu, nai và hổ cùng sống trên một cánh rừng. Số lượng hươu, nai bị khống chế bởi số lượng hổ. | ||
| 4 | - Rận và bét sống bám trên da trâu, bò. Chúng sống được nhờ hút máu trâu, bò. | ||
| 5 | - Địa y sống bám trên cành cây. | ||
| 6 | - Cá ép bám trên rùa biển, nhờ đó cá được đưa đi xa. | ||
| 7 | - Dê và bò cùng ăn cỏ trên một cánh đồng. | ||
| 8 | - Giun đũa sống trong ruột người. | ||
| 9 |
- Vi khuẩn sống trong nốt sần ở rễ cây họ Đậu |
||
| 10 | - Cây nắp ấm bắt côn trùng. |
- Sử dụng các từ để điền vào chỗ chấm trong bảng sau:
|
Quan hệ |
Đặc điểm |
|
|
Hỗ trợ |
Cộng sinh |
Sự hợp tác ……giữa các loài sinh vật. |
|
Hội sinh |
Sự hợp tác giữa hai loài sinh vật, trong đó một bên…………. còn bên kia ………….. |
|
|
Đối địch |
Cạnh tranh |
Các sinh vật khác loài tranh giành nhau thức ăn, nơi ở và các điều kiện sống khác nhau của môi trường. các loài ………sự phát triển của nhau. |
|
Kí sinh, nửa kí sinh |
Sinh vật ……….trên cơ thể của sinh vật khác, lấy các chất dinh dưỡng,máu,…từ sinh vật đó. |
|
|
Sinh vật này ăn sinh vật khác |
Gồm các trường hợp như động vật……….thực vật, động vật …………con mồi, thực vật bắt sau bọ. |
|
- Sự khác nhau chủ yếu giữa quan hệ hỗ trợ và đối địch của các sinh vật khác loài là gì?
Bài Làm:
a, Quan hệ cùng loài
- Khi có gió bão, thực vật sống thành nhóm có tác dụng giảm bớt sức thổi của gió, làm cây không bị đổ.
- Động vật sống thành bầy đàn có lợi trong việc tìm kiếm thức ăn, phát hiện kẻ thù và bảo vệ nhau tốt hơn.
- câu đúng là: Hiện tượng cá thể tách ra khỏi nhóm làm giảm nhẹ cạnh tranh giữa các cá thể, hạn chế sự cạn kiệt nguồn thức ăn trong vùng.
b, Quan hệ khác loài
- quan hệ hỗ trợ: 1, 5, 6, 9
- quan hệ đối địch: 2,3,4,7,8,10
- Bảng 28.8
- 1. cùng có lợi
- 2. có lợi
- 3. không có lợi cũng không có hại
- 4. kìm hãm
- 5. sống nhờ
- 6. ăn
- 7. ăn thịt
- Sự khác nhau chủ yếu giữa quan hệ hỗ trợ và đối địch của các sinh vật khác loài:
+ Quan hệ hỗ trợ là mối quan hệ có lợi (hoặc ít nhất không có hại) cho tất cả các sinh vật.
+ Trong quan hệ đối địch, một bên là sinh vật được lợi còn bên kia bị hại, hoặc cả hai cùng bị hại.