Mở đầu
Em có nhận xét gì khi quan sát lá cây trinh nữ ở hình 27.1a và 27.1b. Theo em đây là biểu hiện đặc trưng nào của vật sống?
Hướng dẫn giải :
Ở hình a, trước khi chạm tay vào lá thì lá của cây trinh nữ nở ra thành tán. Còn ở hình b, sau khi tay chạm vào lá thì lá của cây lại cụp lại. Theo em đây là biểu hiện đặc trưng cảm ứng hay là phản xạ lại các tác nhân khác của sự sống
I. Khái niệm cảm ứng và vai trò của cảm ứng đối với sinh vật
Câu hỏi 1. Lấy các ví dụ về cảm ứng ở sinh vật và cho biết :
a. Tên kích thích và phản ứng của cơ thể đối với kích thích đó
b. Ý nghĩa của cảm ứng đó đối với cơ thể
Hướng dẫn giải :
Ví dụ về cảm ứng ở sinh vật :
a. Khi chạm tay vào gai cây xương rồng, tay ta sẽ có phản ứng rụt lại vì bị đau.
b. Ý nghĩa : Nhờ phản ứng rụt tay lại mà tay không còn chạm vào gai cây xương rồng, tránh tiếp tục làm tay đau
Câu hỏi 2. Vì sao cảm ứng có vai trò quan trọng đối với cơ thể ? Lấy vị dụ thể hiện vai trò của cảm ứng
Hướng dẫn giải :
- Cảm ứng có vai trò quan trọng đối với cơ thể là vì nhờ có đặc tính cảm ứng , sinh vật mới tồn tại, phát triển và thích nghi với điều kiện của môi trường.
- Ví dụ : Cây cà chua trong chậu đặt ở cửa sổ sẽ có thiên hướng vươn ra phía có ánh sáng. Vì nó có cảm ứng với ánh sáng
Bài tập & Lời giải
Câu hỏi 3. Quan sát hình 27.2 và 27.3, cho biết hình thức cảm ứng của mỗi sinh vật trong hình và vai trò của mỗi hình thức đối với đời sống của sinh vật này.
Xem lời giải
Vận dụng 1. Vì sao có tên gọi cây hoa hướng dương?
Xem lời giải
Vận dụng 2. Vào rừng nhiệt đới, chúng ta có thể gặp nhiều cây dây leo quấn quanh những cây gỗ lớn và vươn lên cao. Nêu tác nhân kích thích và ý nghĩa của hiện tượng đó
Xem lời giải
II. Cảm ứng ở thực vật
1. Thí nghiệm chứng minh tính cảm ứng ở thực vật
Câu hỏi 4. Trình bày và giải thích các bước của hai thí nghiệm chứng minh tính hướng sáng và tính hướng nước.
Xem lời giải
Câu hỏi 5. Nêu kết quả của thí nghiệm và giải thích
Xem lời giải
Luyện tập 1. Hãy thiết kế thí nghiệm chứng minh cây có tính hướng tiếp xúc.
Xem lời giải
Vận dụng 3. Tìm hiểu các loại cây trồng cần có giàn ở gia đình hoặc địa phương em
Xem lời giải
2. Ứng dụng cảm ứng ở thực vật trong thực tiễn
Câu hỏi 6. Nêu một số ứng dụng cảm ứng ở thực vật trong thực tiễn
Xem lời giải
Luyện tập 2. Lấy ví dụ một số loại cây trồng thường được chăm sóc bằng một trong những biện pháp sau: vun gốc, làm giàn, bón phân ở gốc, làm rãnh tưới nước, tỉa thưa cây để có năng suất cao.
Xem lời giải
Vận dụng 4. Nêu một số biện pháp tăng năng suất cây trồng dựa trên hiểu biết về các hình thức cảm ứng ở thực vật.