Mở đầu
Quan sát hình 28.1, mô tả hoạt động của mèo và chuột. Hoạt động đó của mèo và chuột có được gọi là cảm ứng không ?
Hướng dẫn giải :
Mô tả hoạt động của mèo và chuột :
Mèo : Co chân, thu người chúi đầu về trước -> Chuẩn bị tư thế để ruọt đuổi con chuột
Chuột : Duỗi chân, vươn thân dài ra, đầu chúi về phía trươc -> Để chạy trốn con mèo
-> Hoạt động đó của mèo và chuột có được gọi là cảm ứng
I. Khái niệm và vai trò của tập tính ở động vật
Câu hỏi 1. Cho ví dụ tập tính ở một số động vật mà em biết
Hướng dẫn giải :
Ví dụ tập tính ở một số động vật : Tập tính làm tổ của chim, tập tính đào hang của chuột và cua đồng...
Câu hỏi 2. Nêu vai trò của tập tính đối với động vật
Hướng dẫn giải :
Vai trò của tập tính đối với động vật :
- Tập tính có vai trò rất quan trọng đến sự tồn tại và phát triển nòi giống
- Đảm bảo cho động vật thích nghi được với môi trường sống
Câu hỏi 3. Quan sát hình 28.2 :
a. Nêu ý nghĩa của mối tập tính đối với động vật, con người ở hình a, b, c, d
b. Cho biết tập tính nào là bẩm sinh, tập tính nào là học được
Hướng dẫn giải :
- Hình a : Nhện giăng tơ là để bảo vệ bản thân, tránh kẻ thù. -> là tập tính bẩm sinh
- Hình b : Khỉ dùng đá đập hạt cứng để ăn là để tìm kiếm thưc ăn.-> là tập tính học được
- Hình c : Chim làm tổ là để thích nghi với môi trường sống không có nhà cố định. -> là tập tính học được
- Hình d : Người đi đường đứng lại khi đèn đỏ là để bảo đảm an toàn cho bản thân. -> là tập tính học được
Bài tập & Lời giải
Luyện tập 1. Cho biết những tập tính có trong bảng 28.1 là tập tính bẩm sinh hay tập tính học được. Nêu ý nghĩa của các tập tính đó đối với động vật.
Tiêu chí so sánh |
Tập tính bẩm sinh |
Tập tính học được |
Ý nghĩa |
Chim, cá di cư |
|
|
|
Ong, kiến sống thành đàn |
|
|
|
Chó tiết nước bọt khi ngửi thấy mùi thức ăn |
|
|
|
Mèo rình bắt chuột |
|
|
|
Chim ấp trứng |
|
|
|
Xem lời giải
Vận dụng 1. Nêu cơ sở của việc ghi âm tiếng mèo để đuổi chuột
Xem lời giải
Luyện tập 2. Kể thêm một số ứng dụng hiểu biết về tập tính của động vật vào thực tiễn.
Xem lời giải
II. Ứng dụng hiểu biết về tập tính vào thực tiễn
Vận dụng 2. Vì sao người ta có thế dùng biện pháp bẫy đèn ban đêm diệt côn trùng có hại?
Xem lời giải
Vận dụng 3. Vì sao người dân vùng biển thường câu mực vào ban đêm?
Xem lời giải
Vận dụng 4. Người ta dạy chó nghiệp vụ dựa trên cơ sở khoa học nào?