Khởi động
Mặt trời là nguồn năng lượng khổng lồ. Năng lượng mà Trái Đất nhận được từ Mặt Trời trong 2 giờ nhiều hơn toàn bộ năng lượng mà con người tiêu thụ trong một năm. Năng lượng Mặt trời chuyển đến Trái đất bằng cách nào?
Hướng dẫn giải:
Năng lượng Mặt Trời truyền đến Trái Đất thông qua các tia sáng được chiếu đến Trái Đất.
I. Năng lượng ánh sáng
Luyện tập 1. Với các dụng dụ: đèn sợi đốt, kính lúp, tờ bìa màu đen, nhiệt kế
a. Hãy lên phương án và tiến hành thí nghiệm để thu được năng lượng ánh sáng
b. Trong thí nghiệm của em và thí nghiệm ở hình 12.1, năng lượng ánh sáng đã chuyển hóa thành các dạng năng lượng nào?
Hướng dẫn giải:
a. Phương án thí nghiệm: dùng kính lúp thu các tia sáng Mặt Trời vào phần tiếp xúc giữa bóng đèn và tấm bìa. Sau một thời gian các vị trí đó nóng lên (kiểm tra sự thay đổi nhiệt độ bằng nhiệt kế), bóng đèn phát sáng yếu.
b. Trong thí nghiệm trên năng lượng ánh sáng đã chuyển hóa thành nhiệt năng và quang năng.
Câu hỏi 1. Hãy nêu ví dụ về nguồn sáng và vật sáng
Hướng dẫn giải:
- Nguồn sáng là Mặt trời, ngọn lửa...
- Vật sáng là mặt trời, cái bàn, chiếc váy..
Bài tập & Lời giải
II. Tia sáng
Luyện tập 2. Em hãy đề xuất một phương án để có thể quan sát được mô hình của tia sáng
Xem lời giải
Luyện tập 3. Với các dụng cụ: đèn tạo ra chùm sáng hẹp song song, tấm bìa chắn sáng, giấy trắng, hãy lên phương án và tiến hành thí nghiệm để tạo ra các chùm sáng trên mặt giấy
Xem lời giải
III. Bóng tối, nửa bóng tối
Vận dụng. Hiện tượng nhật thực là hiện tượng Trái Đất đi vào vùng tối do Mặt Trăng tạo ra (hình 12.8a). Khi đó, ở một số vị trí trên Trái Đất, người ta sẽ thấy Mặt Trời bị Mặt Trăng che khuất.
Tương tự như vậy, hiện tượng nguyệt thực là hiện tượng khi Mặt trăng đi vào vùng tối do Trái đất tạo ra (hình 12.8b). Khi đó, ở một số nơi trên Trái Đất, người ta sẽ thấy Mặt trăng bị Trái Đất che khuất.
a. Hãy vẽ các tia sáng để xác định vùng tối trong mỗi hiện tượng này
b. Sử dụng một ngọn nến và các quả bóng có kích thước phù hợp thay thế Mặt Trời, Trái Đất, Mặt Trăng để kiểm tra kết quả thu được như hình vẽ ở câu a
