ĐỀ THI CUỐI KÌ 2 NGỮ VĂN 8 KẾT NỐI TRI THỨC ĐỀ 4
PHẦN ĐỌC HIỂU (5.0 điểm)
Cho ngữ liệu sau đọc và trả lời câu hỏi:
Chắc tôi ngủ một giấc lâu lắm thì phải. Khi tôi mở mắt ra, thấy xuồng buộc lên một gốc cây tràm. Không biết tía nuôi tôi đi đâu. Nghe có tiếng người nói chuyện rì rầm bên bờ. “A! Thế thì đến nhà chú Võ Tòng rồi!”. Tôi ngồi dậy, dụi mắt trông lên. Ánh lửa bếp từ trong một ngôi lều chiếu qua khung cửa mở, soi rõ hình những khúc gỗ xếp thành hình bậc thang dài xuống bến. Tôi bước theo ra khỏi xuồng, lần theo bậc gỗ mò lên. Bỗng nghe con vượn bạc má kêu” Ché… ét, ché… ét” trong lều, và tiếng chú Võ Tòng nói “Thằng bé của anh nó lên đấy!”.
- Vào đây, An! - Tía nuôi tôi gọi.
Tôi bước qua mấy bậc gỗ trơn tuột và dừng lại chỗ cửa. Con vượn bạc má ngồi vắt vẻo trên một thanh xà ngang, nhe răng dọa tôi. Tía nuôi tôi và chú Võ Tòng ngồi trên hai gộc cây. Trước mặt hai người, chỗ giữa lều, có đặt một cái bếp cà ràng, lửa cháy riu riu, trên cà ràng bắc một chiếc nồi đất đậy vung kín mít. Chai rượu đã vơi một đĩa khô nướng còn bày trên nền đất ngay dưới chân chủ và khách, bên cạnh hai chiếc nỏ gác chéo lên nhau.
- Ngồi xuống đây chú em.
- Chú Võ Tòng đứng dậy, lôi một gộc cây trong tối đặt bên bếp lửa. Chú cởi trần, mặc chiếc quần kaki còn mới nhưng coi bộ đã lâu không giặt (chiếc quần lính Pháp có những sáu túi). Bên hông chú đeo lủng lẳng một lưỡi lê nằm gọn trong vỏ sắt, đúng như lời má nuôi tôi đã tả. Lau còn thắt cái xanh- tuya- rông nữa chứ!
(Đoàn Giỏi, Đất rừng phương Nam)
Câu 1 (1 điểm). Xác định phương thức biểu đạt và nội dung đoạn trích.
Câu 2 (1 điểm). Đoạn trích được kể theo ngôi thứ mấy? Ai là người kể chuyện? Kể theo ngôi kể đó có tác dụng gì?
Câu 3 (1 điểm). Tiếng kêu và hình ảnh của con vượn bạc má trong phần (1) gợi ra cảm giác về một bối cảnh không gian như thế nào?
Câu 4 (2 điểm). Chỉ ra đặc sắc về ngôn ngữ phong cách, lối sống sinh hoạt của người dân Nam Bộ thể hiện trong đoạn trích.
PHẦN VIẾT (5.0 điểm)
Câu 1.(5.0 điểm) Thuyết minh về một trò chơi dân gian mà em biết.
Hướng dẫn trả lời:
A. PHẦN ĐỌC HIỂU (5.0 điểm)
Câu 1:
+ Phương thức: Tự sự.
+ Nội dung: bối cảnh gặp gỡ của cha con tía nuôi An với chú Võ Tòng
Câu 2: Ngôi kể: thứ nhất. Người kể chuyện: Cậu bé An. Tác dụng: Truyện kể trở nên chân thực
Câu 3: Tiếng kêu và hình ảnh của con vượn bạc má trong phần (1) gợi ra cảm giác về một bối cảnh, không gian hoang sơ
Câu 4: Một số yếu tố (ngôn ngữ, phong cảnh, tính cách con người, nếp sinh hoạt...) trong văn bản cho thấy tiểu thuyết của Đoàn Giỏi mang đậm màu sắc Nam Bộ:
+ Ngôn ngữ: sử dụng nhiều từ ngữ địa phương (tía, má, khô nai, xuồng...)
+ Phong cảnh: sông nước, rừng hoang sơ.
+ Tính cách con người: thẳng thắn, bộc trực, tình cảm.
+ Nếp sinh hoạt: đi xuồng, ăn ở phóng khoáng.
B. PHẦN VIẾT (5.0 điểm)
Từ thời xa xưa, ông cha ta đã sáng tạo ra những trò chơi để giải trí sau những giờ lao động mệt mỏi. Những trò chơi đó đã tồn tại đến ngày nay và trở thành trò chơi dân gian không thể thiết trong những ngày lễ hội đặc biệt. Trong đó có một trò chơi vô cùng thú vị đó là trò bịt mắt bắt dê. Trò chơi này có quy tắc chơi vô cùng đơn giản và phù hợp với mọi lứa tuổi khác nhau.
Bịt mắt bắt dê là trò chơi đã xuất hiện từ rất lâu, không rõ trò chơi này được lưu truyền vào Việt Nam từ khi nào nhưng nó được lưu truyền đến tận ngày nay. Ngay từ trong những bức tranh cổ, chúng ta còn lưu lại những hình ảnh về một miền kí ức xưa kia với những cô bé, cậu bé chơi trò chơi hay những người lớn cùng nhau đứng trong một vòng tròn, bịt mắt để bắt dê. Như chính cái tên của trò chơi này, đây là trò chơi nhiều người cùng tham gia, bịt mắt để bắt được dê. Chúng ta đặt ra câu hỏi tại sao là "bắt dê" chứ không phải bắt một con vật nào khác. Điều này được lí giải bởi loài dê là loài có tính hiền lành, nhút nhát, linh hoạt và rất thích vận động. Chính vì thế, người bắt được nó đòi hỏi phải có sự tinh ý, nhanh nhẹn, thậm chí là cả chiến thuật nhất định. Mở mắt để bắt dê đã khó, bịt mắt để bắt được dê lại càng khó khăn hơn. Chính vì thế, đây được coi là trò chơi khá khó khăn nhưng lại vô cùng thú vị, hấp dẫn.
Bịt mắt bắt dê có rất nhiều cách chơi nhưng kiểu một người bắt dê, một người bịt mắt được coi là thông dụng, phổ biến nhất. Trước hết, cả nhóm cùng oẳn tù tì để chọn ra người làm sói hoặc có thể lấy người xung phong làm sói. Khi người bắt dê đã được bịt mắt và mọi người vào tư thế sẵn sàng thì người bắt dê hô to khẩu hiệu “Bắt đầu”. Lúc này, trò chơi chính thức khởi động.
Dứt hiệu lệnh, người làm dê sẽ chạy xung quanh người làm sói và liên tục hò reo, nhằm đánh lạc hướng sự chú ý của người bắt. Khi người bắt dê hô “dừng lại”, mọi người phải đứng yên tại chỗ, không được chạy nhảy, di chuyển sang vị trí khác. Nếu người làm sói bắt được ai và đoán trúng tên người đó thì giành chiến thắng. Nếu không, phải tiếp tục bịt mắt đi tìm cho đến khi nói chính xác tên người bị bắt.
Trò chơi ” bịt mắt bắt dê ” thường được tổ chức trong các lễ hội đình làng ở vùng nông thôn với sự tham gia của đông đảo thanh niên, người lớn trong làng hoặc các hoạt động ngoại khóa tại trường học để tạo lên tinh thần đồng đội, gắn kết mọi người gần với nhau hơn. Đây cũng là một trò chơi cần sự khéo léo và nhanh nhẹn, nó rèn luyện cho bản thân chúng ta khả năng biết lắng nghe, phán đoán và quyết định mọi vấn đề trong cuộc sống. Bên cạnh đó, việc vui chơi giải trí cũng giúp mọi người giảm stress trong công việc, cuộc sống, mang lại tiếng cười, niềm vui khắp nơi.
Ngày nay khi xã hội ngày càng hiện đại hơn thì việc tiếp cận với những trò chơi dân gian cũng bị giảm đi không ít. Chính vì vậy chúng ta cần phải tổ chức những trò chơi dân gian như trò bịt mắt bắt dê để thế hệ trẻ em sau này không quên đi nét đẹp truyền thống của nước ta. Bịt mắt bắt dê không chỉ là một trò chơi để giải trí mà nó còn là một phần của nền văn hóa dân tộc, nó góp phần làm cho bản sắc văn hóa nước ta trở lên phong phú và đa dạng hơn.