ĐỀ THI CUỐI KÌ 1 NGỮ VĂN 8 CÁNH DIỀU ĐỀ 3
A. PHẦN ĐỌC HIỂU (4.0 điểm)
Cho ngữ liệu sau đọc và trả lời câu hỏi:
Năm tháng qua đi, bạn sẽ nhận ra rằng ước mơ không bao giờ biến mất. Kể cả những mơ ước rồ dại nhất trong lứa tuổi học trò - lứa tuổi bất ổn định nhất. Nếu bạn không theo đuổi nó, chắc chắn nó sẽ trở lại một lúc nào đó, day dứt trong bạn, thậm chí dằn vặt bạn mỗi ngày.
Nếu vậy, sao bạn không nghĩ đến điều này ngay từ bây giờ?
Sống một cuộc đời cũng giống như vẽ một bức tranh vậy. Nếu bạn nghĩ thật lâu về điều mình muốn vẽ, nếu bạn dự tính được càng nhiều màu sắc mà bạn muốn thể hiện, nếu bạn càng chắc chắn về chất liệu mà bạn sử dụng thì bức tranh trong thực tế càng giống với hình dung của bạn. Bằng không, có thể nó sẽ là những màu mà người khác thích, là bức tranh mà người khác ưng ý, chứ không phải bạn.
Đừng để ai đánh cắp ước mơ của bạn. Hãy tìm ra ước mơ cháy bỏng nhất của mình, nó đang nằm ở nơi sâu thẳm trong tim bạn đó, như một ngọn núi lửa đợi chờ được đánh thức…
(Theo Phạm Lữ Ân, “Nếu biết trăm năm là hữu hạn”, NXB Hội Nhà văn)
Câu 1. (1.0 điểm) Đoạn trích sử dụng phương thức biểu đạt chính nào? Nội dung của đoạn trích là gì?
Câu 2. (0.5 điểm) Theo tác giả, nếu không theo đuổi ước mơ, con người sẽ rơi vào trạng thái tâm lí nào?
Câu 3. (1.0 điểm) “Đừng để ai đánh cắp ước mơ của bạn” tác giả muốn gửi gắm đến chúng ta điều gì?
Câu 4. (1.5 điểm) Bằng hiểu biết của bản thân và nội dung đoạn trích, em hãy viết đoạn văn (khoảng 10 - 15 câu) trình bày suy nghĩ của em về ý nghĩa của ước mơ đối với tuổi trẻ.
B. PHẦN VIẾT (6.0 điểm)
Câu 1. (6.0 điểm) Chủ tịch Hồ Chí Minh có dạy: “Học với hành phải đi đôi. Học mà không hành thì vô ích. Hành mà không học thì hành không trôi chảy”. Em hiểu lời dạy trên như thế nào?
Hướng dẫn trả lời
A. PHẦN ĐỌC HIỂU
Câu 1:
- Phương thức biểu đạt được sử dụng trong đoạn trích: nghị luận.
- Nội dung chính của đoạn trích: Mỗi người đều có ước mơ riêng đừng để ai đánh cắp, chi phối ước mơ của mình.
Câu 2:
Theo tác giả, nếu không theo đuổi ước mơ, con người sẽ rơi vào trạng thái tâm lý dằn vặt, day dứt vì đã bỏ ước mơ của đời mình: “ Nếu bạn không theo đuổi nó, chắc chắn nó sẽ trở lại một lúc nào đó, day dứt trong bạn, thậm chí dằn vặt bạn mỗi ngày.”
Câu 3:
Ý kiến “Đừng để ai đánh cắp ước mơ của bạn” muốn gửi gắm tới chúng ta: Ước mơ là những khát khao, mong đợi hoặc những ý tưởng đẹp dẽ mà con người muốn biến thành hiện thực. Con người cần biết giữ gìn, bảo vệ không để những khó khăn, thử thách làm thui chột ước mơ và cũng không để người khác ngăn cản ước mơ của mình.
Câu 4:
Ước mơ là một phần không thể thiếu trong cuộc sống nhất là với những người trẻ tuổi. Nó là động lực để chúng ta tiến bước trên con đường phía trước đi đến thành công. Ước mơ giúp chúng ta có mục tiêu rõ ràng và hướng đi trong cuộc sống. Nó cũng là nguồn cảm hứng và động lực để chúng ta không ngừng phấn đấu và hoàn thiện bản thân. Khi ta có ước mơ, ta sẽ không ngừng học hỏi, rèn luyện kỹ bản thân để trở thành người tốt hơn. Ngoài ra, ước mơ còn giúp cho tuổi trẻ có tầm nhìn xa hơn và mở rộng tầm nhìn về thế giới xung quanh. Khi ta có một ước mơ, ta sẽ không chỉ nhìn thấy những giới hạn hiện tại mà còn nhìn thấy những cơ hội và tiềm năng trong tương lai. Tóm lại, ước mơ có ý nghĩa vô cùng quan trọng đối với tuổi trẻ. Hãy luôn tin tưởng vào ước mơ của mình và không ngừng theo đuổi nó, bởi chỉ có như vậy, chúng ta mới sống hết mình với tuổi trẻ.
B. PHẦN VIẾT
Câu 1:
"Trăm hay không bằng tay quen", người lao động xưa đã từng quan niệm rằng lí thuyết hay không bằng thực hành giỏi. Điều đó cho thấy người xưa đã đề cao vai trò của thực hành. Trong khi đó có những kẻ học thức chỉ biết chữ nghĩa thánh hiền, theo lối học từ chương sáo mòn cũ kĩ. Ngày nay với sự phát triển của xã hội, quan niệm lí thuyết và thực hành được hiểu khác hơn. Học và hành lúc nào cũng đi đôi, không thể tách rời nhau. Điều đó cũng đã được Hồ Chủ tịch khẳng định: “Học với hành phải đi đôi. Học mà không hành thì vô ích. Hành mà không học thì hành không trôi chảy”. Lời dạy của Bác có ý nghĩa rất quan trọng đối với việc học của chúng ta ngày nay.
Vậy học và hành có quan hệ như thế nào? Trước hết ta cần hiểu: Học là tiếp thu kiến thức đã được tích lũy trong sách vở, là nắm vững lí luận đã được đúc kết trong các bộ môn khoa học, đồng thời tiếp nhận những kinh nghiệm của cha anh đi trước. Học là trau dồi kiến thức, mở mang trí tuệ, từng lúc cập nhật hóa sự hiểu biết của mình, không để tụt lùi, lạc hậu. Học là tìm hiểu, khám phá những tri thức của loài người nhằm chinh phục thiên nhiên, chinh phục vũ trụ. Học thuộc khía cạnh của lí thuyết, lí luận. Còn hành nghĩa là làm, là thực hành, là ứng dụng kiến thức, lí thuyết vào thực tiễn đời sống. Cho nên học và hành có mốì quan hộ rất chặt chẽ với nhau. Học và hành là hai mặt của một quá trình thống nhất, nỏ không thể tách rời mà phải luôn gắn chặt với nhau làm một. Hiểu được mốì quan hệ đó là do Bác đã rút ra được kinh nghiệm trong việc học tập và vận dụng lí luận cách mạng.
Ta cần hiểu rõ “hành” vừa là mục đích vừa còn là phương pháp học tập. Một khi đã nắm vững kiến thức, đã tiếp thu lí thuyết mà ta không vận dụng vào thực tiễn, thì học chẳng để làm gì cả. “Học mà không hành thì vô ích”. Học mà không hành được là do học không thấu đáo hoặc thiếu môi trường hoạt động. Trong cuộc sống không thiếu những kẻ lúc đi học không chuyên chú nên lúc ra đời không làm gì được, bị mọi người khinh chê. Ngược lại nếu hành mà không có lí luận chỉ đạo, lí thuyết soi sáng và kinh nghiệm đã được đúc kết dẫn dắt thì việc ứng dụng vào thực tiễn sẽ lúng túng hay gặp khó khăn trở ngại, thậm chí có khi sai lầm nữa. “Hành” mà như thế rõ ràng là “không trôi chảy”. Đã có không ít trường hợp vô tình trở thành người phá hoại chỉ vì người đó “hành” mà không “học”.
Xác định được tầm quan trọng của việc học cũng chưa đủ, ta cần phải hiểu học cái gì và học như thế nào? Học ở đây không chỉ bó hẹp trong phạm vi nhà trường, không phải chỉ có kiến thức do thầy cô truyền thụ. Còn có rất nhiều điều hay mới lạ trong cuộc sống mà ta cần phải học tập, sự học rất mênh mông bao la, không có giới hạn, cho nên ta phải học tập không ngừng. Ở lứa tuổi nào cũng phải học, học ở nhà trường, gia đình, xã hội, học thầy, học bạn, học ở mọi nơi mọi chốn, “đi một ngày đàng học một sàng khôn”.
Hơn thế là học sinh ta cần phải có ý thức đúng đắn trong việc học, phải có thái độ học tập nghiêm túc, không học qua loa chiếu lệ, vừa học vừa chơi. Vào lớp phải chú ý nghe thầy cô giảng bài, ghi chép bài đầy đủ, về nhà phải vừa học bài cũ vừa nghiên cứu bài mới, làm bài tập đầy đủ, không học theo kiểu học vẹt, học lí thuyết suông mà phải luôn kết hợp lí thuyết với thực hành. Phải biết vận dụng sáng tạo những kiến thức thầy cô truyền thụ vào bài tập thực hành. Có như vậy hiệu quả học tập mới được nâng cao.