ĐỀ THI GIỮA KÌ 2 NGỮ VĂN 8 KẾT NỐI TRI THỨC ĐỀ 5
PHẦN ĐỌC HIỂU (5.0 điểm)
Cho ngữ liệu sau đọc và trả lời câu hỏi:
ĐƯA CON ĐI HỌC
Tế Hanh
Sáng nay mùa thu sang
Cha đưa con đi học
Sương đọng cỏ bên đường
Nắng lên ngời hạt ngọc
Lúa đang thì ngậm sữa
Xanh mướt cao ngập đầu
Con nhìn quanh bỡ ngỡ
Sao chẳng thấy trường đâu?
Hương lúa toả bao la
Như hương thơm đất nước
Con ơi đi với cha
Trường của con phía trước
Thu 1964
(Tế Hanh, Khúc ca mới, NXB Văn học, 1966)
Câu 1 (0.5 điểm). Bài thơ được sáng tác theo thể thơ nào?
Câu 2 (1.0 điểm). Những hình ảnh nào đặc biệt gây ấn tượng với em? Từ những hình ảnh đó, hãy mô tả không gian nghệ thuật trong bài thơ?
Câu 3 (1.0 điểm). Trong câu thơ “Lúa đang thì ngậm sữa” sử dụng biện pháp nghệ thuật nào? Chỉ ra tác dụng của biện pháp nghệ thuật đó.
Câu 4 (1.0 điểm). Em hiểu như thế nào về những câu thơ cuối của bài thơ:
Hương lúa toả bao la
Như hương thơm đất nước
Con ơi đi với cha
Trường của con phía trước
Câu 5 (1.5 điểm). Trong ngày đầu đến trường, em có cảm xúc như thế nào? Hãy chia sẻ với các bạn cảm xúc của mình trong ngày đặc biệt đó trong khoảng 7-10 dòng.
PHẦN VIẾT (5.0 điểm)
Câu 1 (5.0 điểm) Trình bày cảm nhận của em về các nhân vật Phương Định ( Những ngôi sao xa xôi), anh thanh niên (Lặng lẽ Sa Pa), người lính (Đồng Chí).
Hướng dẫn trả lời:
A. PHẦN ĐỌC HIỂU (5.0 điểm)
Câu 1: Đoạn trích viết theo thể thơ: 5 chữ
Câu 2: Những hình ảnh đặc biệt gây ấn tượng với em có thể là:
“Sương đọng cỏ bên đường/Nắng lên ngời hạt ngọc”; “Lúa đang thì ngậm sữa/Xanh mướt cao ngập đầu”,…Đó là không gian: trong trẻo thanh bình, yên ả trong một buổi sáng mùa thu ở mọt miền quê.
Câu 3: Trong câu thơ “Lúa đang thì ngậm sữa” đã sử dụng biện pháp nghệ thuật ẩn dụ, nhân hoá. Tác dụng: Làm cho câu thơ trở nên gợi hình, gợi cảm, sinh động, gần gũi, thân thiết, gắn bó
Câu 4: “Trường” có thể là trường học cụ thể trước mắt, có thể hiểu là trường đời. Vậy những câu thơ trên có thể hiểu là khi con bước tới cổng trường học hay bước những bước đi đầu tiên trên đường đời, đã có cha và quê hương, đất nước nâng bước chân con.
Câu 5: HS tự do phát biểu suy nghĩ của mình. Tuy nhiên có thể triển khai theo ý sau:
+ Tâm trạng lo âu, hồi hộp
+ Bỡ ngỡ khi phải chuyển đến một môi trường mới
…..
B. PHẦN VIẾT (5.0 điểm)
Trong những năm tháng kháng chiến chống Mỹ ác liệt, nghe theo tiếng gọi của Tổ Quốc, hàng triệu thanh thiếu niên Việt Nam đã xung phong lên đường chi viện cho miền Nam ruột thịt, bên cạnh những người chiến sĩ giải phóng quân còn có những cô gái thanh niên xung phong trẻ trung, gan dạ. Họ là những cô gái trẻ, những nữ thanh niên xung phong làm việc trên tuyến đường Trường Sơn – tuyến đường nguy hiểm nhất trong cuộc chiến chống giặc Mỹ. Các nhân vật Phương Định trong truyện ngắn “Những ngôi sao xa xôi” , anh thanh niên trong “Lặng lẽ Sa Pa” và người lính trong tác phẩm “Đồng Chí” sẽ cho ta thấy rõ điều đó.
Những nhân vật này đều là những người trẻ tuổi đang ở một độ tuổi đầy hứa hẹn nhưng vì tiếng gọi của tổ quốc mà lên đường. Họ chấp nhận đi vào những nơi có hoàn cảnh khắc nghiệt, nguy hiểm tính mạng để làm việc vì tinh thần yêu nước. Nhưng sâu thẳm trong trái tim mỗi người đều là nỗi nhớ quê, người thân khắc khoải. Cô gái Phương Định làm công việc đo đất lấp hố bom, đếm bom và phá bom nếu cần và phải sống trong hang dưới chân một cao điểm. Còn anh thanh niên trong “Lặng lẽ Sa Pa” thì công tác một mình ở đỉnh Yên Sơn cao hai nghìn sau trăm mét. Công việc của anh phải làm là đo gió, đo mưa, tính mây, tính nắng cho chính xác, gian khổ nhất là lần ghi và báo về lúc một giờ sáng trong trời rét. Cái khó nhất của anh có lẽ là phải sống một mình trên đỉnh núi, bốn bề chỉ có cây cỏ và mây mù lạnh lẽo, không một bóng người quanh năm suốt tháng. Rồi đến những người đồng chí trong tác phẩm “ Đồng Chí” là những người nông dân cùng chung cảnh ngộ xuất thân nghèo khổ nhưng đôn hậu, mộc mạc, cùng chung mục đích, lý tưởng chiến đấu. Họ phải băng rừng lội suối, chịu cái rét thấu xương, mặc trên người “ Áo anh rách vai quần tôi có vài mảnh vá”. Dù hoàn cảnh có khó khăn đến đâu thì tất cả những chàng trai cô gái thanh niên ấy vẫn luôn vui tươi, hướng về tương lai giải phóng của dân tộc.
Phương Định trong “ Những ngôi sao xa xôi” và các anh lính trong “Đồng Chí” là đại diện những người trẻ tuổi ở thời chiến tranh, khi nước nhà đang có giặc ngoại xâm chiếm đánh. Họ tình nguyện lên đường bỏ giấc mộng phồn hoa đô thị, gia đình để lên đường đánh giặc. Họ đoàn kết, thương yêu, kề vai sát cánh bên nhau cùng nhau chiến đấu chống lại quân thù tạo nên bức tượng đài bất diệt về hình ảnh người lính bảo vệ Tổ quốc. Ở họ là những nét đẹp mộc mạc, giản dị nhưng sục sôi khí thế và cả sự lãng mạn và lạc quan. Còn đến anh thanh niên thì đất nước đã có diện mạo hoàn toàn mới, khi mà đất nước đang ở thời bình khi đã sạch bóng thù. Công việc tuy không nguy hiểm đến tính mạng nhưng lại mang tính thử thách cao. Anh mang trong mình nhiều phẩm chất cao đẹp của một con người ngày đêm hăng say lao động cống hiến cho đất nước nhưng luôn giữ được sự khiêm tốn, ý nhị cũng như tự biết cách làm cho cuộc sống của mình thi vị hơn, thật đáng ngưỡng mộ và học tập theo.
Ngày nay khi đất nước đã được hòa bình, chúng ta được đến trường học những con chữ tất cả là đều nhờ công lao của những người thanh niên trẻ tuổi đã không ngại quên mình để bảo vệ độc lập cho đất nước. Chúng ta hãy biết ơn họ và cố gắng hơn nữa trong học tập. Những nhân vật này là tấm gương mẫu mực cho người trẻ noi theo.