A. PHƯƠNG PHÁP GIẢI
- Một điểm thuộc đồ thị C của hàm số y = f(x) nếu có tọa độ thỏa mãn đẳng thức y = f(x). Ngược lại, một điểm có tọa độ thỏa mãn đẳng thức y = f(x) thì nó thuộc đồ thị (c) của hàm số y = f(x).
- Ta có M(x0; y0) $\in $ (C) $\Leftrightarrow $ y0 = f(x0)
- Để vẽ đồ thị hàm số y = ax (a khác 0) ta chỉ cần xác định thêm điểm A(1; a). Đường thẳng OA là đồ thị của nó.
- Khi a > 0 đồ thị hàm số y = ax nằm ở góc phần tư thứ I và III.
- Khi a < 0 thì đồ thị hàm số y = ax nằm ở góc phần tư thứ II và IV.
- Đồ thị hàm số hằng y = m là đường thẳng vuông góc với trục tung tại điểm có tung độ bằng m. Đặc biệt trục hoành là đồ thị hàm số y = 0.
Ví dụ 1: Cho hàm số y = 5x. Các điểm A(1; 2); B(2; 10); C(-2; 10); D($\frac{-1}{5}$; -1) có thuộc đồ thị của hàm số này không?
Hướng dẫn:
Đặt y = f(x) = 5x.
Xét điểm A(1; 2) có x = 1; y = 2
f(1) = 5.1 = 5 $\neq $ 2 do đó A không thuộc đồ thị hàm số y = 5x
Xét điểm B(2; 10) có x = 2; y = 10
f(2) = 5.2 = 10 do đó B thuộc đồ thị hàm số y = 5x
Tương tự ta có C không thuộc đồ thị hàm số, D thuộc đồ thị hàm số.
Ví dụ 2: Vẽ trên cùng một hệ trục tọa độ Oxy đồ thị của các hàm số y = 3x và y = -$\frac{1}{3}$x
Hướng dẫn:
Vẽ đồ thị hàm số y = 3x
Cho x = 1 thì y = 3 nên A(1; 3) thuộc đồ thị hàm số y = 3x
Vậy đường thẳng OA là đồ thị của hàm số y = 3x.
- Vẽ đồ thị hàm số y = -$\frac{1}{3}$x
Cho x = -3 thì y = 1 nên B(-3; 1) thuộc đồ thị hàm số y = -$\frac{1}{3}$x
Vậy đường thẳng OB là đồ thị của hàm số y = -$\frac{1}{3}$x
B. Bài tập & Lời giải
1. Cho hàm số y = ax. Xác định a biết rằng đồ thị của nó đi qua điểm A(-1; -5)
2. Cho hàm số y = ax + b. Xác định a, b; biết rằng đồ thị của nó đi qua hai điểm M(0; 5) và N(-1; 4).
3. Đồ thị hàm số y = ax là đường thẳng OA trong hình dưới.
a) Xác định a.
b) Đánh dấu điểm B trên đồ thị có hoành độ bằng 2. Xác định tọa độ của B.
c) Đánh dấu điểm C trên đồ thị có tung độ bằng -$\frac{1}{2}$. Xác định tọa độ của C.
Xem lời giải
4. Vẽ trên cùng một hệ trục tọa độ Oxy đồ thị của các hàm số y = $\frac{1}{2}$x; y = -2x; y = 4x.
5. Cho hàm số y = (2m - 1)x
a) Xác định m, biết rằng đồ thị hàm số đi qua điểm A(-1; -1)
b) Vẽ đồ thị hàm số ứng với m vừa tìm được ở câu a.