Giải bài 21 Vùng đất phía Nam từ đầu thế kỉ X đến đầu thế kỉ XVI

1. Chăm-pa từ đầu thế kỉ X đến đầu thế kỉ XVI

Câu hỏi 1: Đọc thông tin, hãy nêu diễn biến cơ bản về chính trị của Chăm-pa từ đầu thế kỉ X đến đầu thế kỉ XVI.

Câu trả lời:

Diễn biến cơ bản về chính trị của Chăm-pa từ đầu thế kỉ X đến đầu thế kỉ XVI:

- Cuối thế kỉ X, Vương triều In-đờ-ra-pu-ra suy yếu, khủng hoảng và dần bị thay thế bởi vương triều Vi-giay-a.

- Khoảng năm 1000, vua Vi-giay-a Sơ-ri rời kinh đô In-đờ-ra-pu-ra (thuộc Quảng Nam ngày nay), trở lại xây dựng kinh đô tại Vi-giay-a (còn gọi là thành Đồ Bản hoặc Chủ Bản, thuộc Binh Định ngày nay).

- Từ thế kỉ XI đến thế kỉ XIII, vương triều Vi-giay-a thường có nhiều biến động.

- Năm 1220, cuộc chiến tranh kéo dài gần một trăm năm giữa Chân Lạp và Chăm-pa kết thúc.

- Từ nửa sau thế kỉ XIII, Chăm-pa bước vào giai đoạn ổn định về chính trị, quyền lực của chính quyền trung ương được củng cố.

- Từ khoảng giữa thế kỉ XIV, Chăm-pa rơi vào khủng hoảng.

Câu hỏi 2: Đọc thông tin và tư liệu, hãy nêu tình hình kinh tế Chăm-pa từ đầu thế kỉ X đến đầu thế kỉ XVI.

Câu trả lời:

Tình hình kinh tế Chăm-pa từ đầu thế kỉ X đến đầu thế kỉ XVI:

- Nông nghiệp là ngành kinh tế chủ yếu ở Chăm-pa. Người dân sử dụng nguồn nước, đào kênh mương, canh tác lúa trên những ruộng thấp, ruộng bậc thang. Nghề đánh bắt thuỷ hải sản phát triển và đóng vai trò quan trọng trong đời sống kinh tế.

- Các nghề thủ công truyền thống nổi bật ở Chăm-pa là làm đồ gốm ; chế tác đồ trang sức bằng vàng, bạc.

- Thương mại:

+ Nội thương ở Chăm-pa gắn liền với mạng lưới trao đổi ở ven sông.

+ Ngoại thương phát triển với hoạt động buôn bán của nhiều tàu thuyền nước ngoài. 

Câu hỏi 3: Đọc thông tin và quan sát các hình 21.1,21.2, hãy nêu những thành tựu chính về văn hoá của Chăm-pa từ đầu thế kỉ X đến đầu thế kỉ XVI.

Câu trả lời:

Những thành tựu chính về văn hoá của Chăm-pa từ đầu thế kỉ X đến đầu thế kỉ XVI:

- Người Chăm-pa tiếp tục sử dụng chữ Phạn và chữ Chăm. Chữ viết Chăm dần hoàn thiện từ kiểu vuông vức đến nét chữ thoáng đãng như hình cánh chim bay, khắc trên nhiều bia đá.

- Hin-du giáo có vị trí chủ đạo, Phật giáo dần phai nhạt trong đời sống tinh thần của cư dân. Từ khoảng thế kỉ XIII, Hồi giáo được du nhập vào Chăm-pa.

- Kiến trúc Chăm-pa: các đền tháp như tháp Pô Kơ-long Ga-rai (Ninh Thuận), tháp Bánh Ít (Bình Định),... Gắn liền với đền tháp là những phủ điêu có hoạ tiết sinh động, phản ánh ảnh hưởng của văn hóa Ấn Độ và cho thấy sự khéo léo, tỉ mỉ của người thợ.

- Nghệ thuật ca múa đa dạng với các hình thức múa quạt, múa lụa,... góp phần làm phong phủ thêm đời sống văn hoá tỉnh thần của cư dân Chăm-pa.

2. Vùng đất Nam Bộ từ thế kỉ X đến đầu thế kỉ XVI

Câu hỏi: Đọc thông tin và tư liệu, hãy nêu những nét chính về vùng đất Nam Bộ từ đầu thế kỉ X đến đầu thế kỉ XVI.

Câu trả lời:

Những nét chính về vùng đất Nam Bộ từ đầu thế kỉ X đến đầu thế kỉ XVI:

- Đến thế kỉ VIII, Chân Lạp rơi vào tình trạng khủng hoảng và phân tán, lãnh thổ phân chia thành Lục Chân Lạp  và Thuỷ Chân Lạp

- Do người Khơ-me phải tập trung ổn định Lục Chân Lạp nên Thuỷ Chân Lạp hầu như không được quan tâm.

- Ở vùng đất Nam Bộ, nhiều nơi bị ngập mặn hoặc chủ yếu là rừng rậm, cư dân thưa thớt, gần như không có sự quản lí hành chính của triều đình Chân Lạp.

- Từ thế kỉ XVI, một bộ phận người Việt bắt đầu đến khai phá vùng đất này.

- Cư dân vùng đất Nam Bộ thời kì này chủ yếu khai thác thuỷ hải sản, lâm thổ sản kết hợp với nghề nông trồng lúa, làm nghề thủ công và buôn bán nhỏ.