3. VẬN DỤNG (4 câu)
Câu 1: Đọc đoạn thơ sau:
Tôi nằm nghe trái tim mình ca hát
Trên ngực tôi nằm ngủ một con mèo
(Anh Ngọc, Một con mèo nằm ngủ trên ngực tôi)
- Xác định nghĩa của từ "ca hát" trong đoạn thơ trên.
- Dựa vào đâu em xác định được nghĩa ấy của từ?
Câu 2: Đọc đoạn thơ sau:
Khi lớn khôn ước mơ càng cháy bỏng
Vai kề vai nghe rộn tiếng tim yêu
Trải tâm tư dưới trời trăng sáng
Cuộc đời ơi, đẹp biết bao nhiêu!
(Xuân Quỳnh, Khát vọng)
- Dựa vào ngữ cảnh, hãy xác định nghĩa của từ “cháy bỏng”.
- Đặt một câu có từ “cháy bỏng” được dùng với nghĩa trên.
Câu 3: Đọc đoạn thơ sau:
Em bé nhìn đóm bay, chờ tiếng bàn chân mẹ
Bàn chân mẹ lội bùn ì oạp phía đồng xa
Trời về khuya lung linh trắng
vườn hoa mận trắng
Mẹ đã bế vào nhà nỗi đợi vẫn nằm mơ.
(Vũ Quần Phương, Đợi mẹ)
- Mẹ đã bé ai vào nhà? Vì sao em biết?
- Em có nhận xét gì về cách viết cấu thơ cuối trong đoạn thơ trên?
Câu 4: Các từ “kim cương”, “ngôi sao sáng” trong các câu thơ sau có phải là biện pháp tu từ ẩn dụ không? Phân tích giá trị?
“Nghe dào dạt mười bốn triệu Miền Nam đang tỉnh thức
Khôn! Ba mươi triệu kim cương của thiên hà Tổ quốc
Không! Hàng nghìn triệu ngôi sao sáng anh em đang chiếm lĩnh bầu trời
Hứa một mùa gặt lớn ngày mai.”
Bài Làm:
Câu 1:
- Từ “ca hát” (xuất hiện sau cụm từ “trái tim mình”) trong đoạn thơ được dùng để chỉ trạng thái tinh thần vui sướng.
- Căn cứ để xác định được nghĩa của từ “ca hát” là ngữ cảnh xung quanh, đặc biệt là từ “trái tim” đi cùng với động từ “ca hát”.
Câu 2:
- Từ "cháy bỏng"(đi cùng từ "ước mơ") được dùng để chỉ ý "mãnh liệt"
- Em có một khát khao cháy bỏng đó là được điểm 10 môn Toán cuối kì.
Câu 3:
- Dù tác giả viết mẹ bế vào nhà “nỗi đợi vẫn nằm mơ" nhưng chúng ta hiểu mẹ đã bế em bé đang mơ ngủ vào nhà. Ngữ cảnh của đoạn thơ với các câu mô tả em bé đang chờ mẹ trong đêm cho phép ta hiểu như vậy.
- Câu thơ “Mẹ đã bế vào nhà nỗi đợi vẫn nằm mơ” diễn tả một cách hình tượng. độc đáo, làm rõ tình yêu mẹ của bé (chờ đợi đến ngủ quên ngoài đầu hè) cũng như tình yêu bé của mẹ (âm yếm, thương yêu). Hình ảnh ví bé như “nỗi đợi vẫn nằm mơ” là một cách nói rất độc đáo, thi vị.
Câu 4:
– Những từ “Kim cương”, “ngôi sao sáng” trong đoạn trích là ẩn dụ để biểu thị những cái quý giá trong nhân phẩm, tính cách con người