Loài sư tử và những điều cần biết

1. Nguồn gốc của loài sư tử

Hóa thạch sớm nhất có thể nhận ra là sư tử được tìm thấy tại Hẻm núi Olduvai ở Tanzania và có niên đại từ 1,4 đến 1,2 triệu năm trước. Từ Đông Phi, sư tử sẽ lan rộng khắp lục địa và đến khắp Bắc bán cầu và tiểu lục địa Ấn Độ với sự mở rộng của môi trường sống mở.

Kỷ lục hóa thạch sớm nhất ở châu Âu được tìm thấy gần Pakefield ở Vương quốc Anh và khoảng 680.000 năm tuổi. Các hóa thạch được tìm thấy trong rừng Bed Cromer cho thấy nó có kích thước khổng lồ và đại diện cho một dòng dõi bị cô lập về mặt di truyền và rất khác biệt với sư tử ở Châu Phi và Châu Á. Nó được phân bố trên khắp châu Âu, khắp Siberia và vào phía tây Alaska thông qua vùng đất Beringian. Xương sư tử thường được bắt gặp trong các hang động từ thời Eppy, cho thấy sư tử hang động sống sót ở Balkans và Tiểu Á. Có lẽ có một quần thể liên tục kéo dài vào Ấn Độ. Dấu tích hóa thạch sư tử đã được tìm thấy trong các trầm tích Pleistocene ở Tây Bengal.

Sư tử châu Mỹ trỗi dậy khi một quần thể sư tử Beringian bị cô lập ở phía nam dải băng lục địa Bắc Mỹ khoảng 370.000 năm trước. Loài sư tử này lan rộng khắp Bắc Mỹ, nhưng vắng mặt ở phía đông bắc, có lẽ là do sự hiện diện của các khu rừng taiga dày đặc trong khu vực. Nó trước đây được cho là ở thuộc địa phía tây bắc Nam Mỹ như là một phần của Giao lộ lớn của châu Mỹ. Sư tử hang động Á-Âu và sư tử châu Mỹ đều tuyệt chủng vào cuối thời kỳ băng hà cuối cùng mà không có hậu duệ ty thể ở các lục địa khác.

Các quần thể sư tử còn tồn tại dường như đã xuống từ các quần thể tị nạn ở Đông và Nam Phi 324.000-169.000 năm trước và di cư đến các khu vực khác của Châu Phi và vào Châu Á khoảng 100.000 năm trước. Dường như sư tử đã tuyệt chủng ở Bắc, Tây và Trung Phi 40.000 201518.000 năm trước do sự gia tăng của khí hậu khô cằn và khi các khu vực này trở nên ẩm ướt hơn 15.000-11.000 năm trước, chúng đã bị tái tổ hợp bởi các quần thể tị nạn từ Trung Đông.

2. Khái niệm về loài sư tử

Sư tử là một trong những đại miêu trong họ Mèo và là một loài của chi Báo. Được xếp mức sắp nguy cấp trong thang sách Đỏ IUCN từ năm 1996, các quần thể loài này ở châu Phi đã bị sụt giảm khoảng 43% từ những năm đầu thập niên 1990. Trong văn hóa phương Tây, sư tử được mệnh danh là "chúa tể rừng xanh" (king of the jungle) hay "vua của muôn thú" (king of beasts).

3. Phân loại sư tử

Giữa thế kỷ 18 đến giữa thế kỷ 20, 26 mẫu sư tử được mô tả và đề xuất là phân loài, trong đó 11 mẫu được công nhận là hợp lệ vào năm 2005. Chúng được phân biệt dựa trên ngoại hình, kích thước và màu sắc của bờm. Bởi vì các đặc điểm này cho thấy nhiều sự khác biệt giữa các cá nhân, hầu hết các dạng này có thể không phải là phân loài thực sự, đặc biệt là vì chúng thường dựa trên tài liệu của bảo tàng với các đặc điểm hình thái "nổi bật, nhưng bất thường".

Dựa trên hình thái của 58 hộp sọ sư tử trong ba bảo tàng châu Âu, các phân loài krugeri, nubica, Persica và senegalensis được đánh giá khác biệt nhưng bleyenberghi chồng chéo với senegalensis và krugeri. Persica Sư tử châu Á là đặc biệt nhất và sư tử Cape có đặc điểm liên kết với nó nhiều hơn so với các sư tử cận Sahara khác.

Họ hàng gần nhất của sư tử là các loài khác thuộc chi Panthera; hổ, báo tuyết, báo đốm, và báo hoa mai. Kết quả nghiên cứu phát sinh gen được công bố vào năm 2006 và 2009 chỉ ra rằng báo đốm và sư tử thuộc về một nhóm đã chuyển hướng khoảng 2,06 triệu năm trước. Kết quả của các nghiên cứu sau đó được công bố vào năm 2010 và 2011 chỉ ra rằng báo hoa mai và sư tử thuộc cùng một nhóm, chúng phân tách từ 1,95 đến 3,10 triệu năm trước. Tuy nhiên, sự lai tạo giữa sư tử và báo tuyết có thể đã tiếp tục cho đến khoảng 2,1 triệu năm trước.

4. Đặc điểm chung của loài sư tử

• Sư Tử có bề ngoài to lớn, cơ bắp chắc nịch, ngực sâu với cái đầu ngắn tròn, cổ dài và 2 tai tròn. Màu lông của chúng có thể thay đổi từ màu sáng đến xám, màu nâu đỏ đến nâu đậm. Các bộ phận dưới của Sư Tử thường nhẹ hơn.
• Khi còn nhỏ Sư Tử sẽ có các đốm đen trên cơ thể. Nhưng theo thời gian chúng lớn lên thì sẽ mờ dần, cho dù đốm ở chân và đuôi cũng sẽ mờ dần rồi biến mất.
• Con Sư Tử là loài trong họ gia đình mèo thể hiện hình thái lưỡng mực khỏe mạnh. Con đực mạnh hơn con cái rất nhiều, cái đầu to lớn với cái bờm nổi bật, bờm bao phủ toàn bộ phần đầu, cổ vai và ngực. Bờm chúng thường có màu nâu hoặc màu vàng, đôi khi có màu đen.
• Sư Tử đực và Sư Tử cái có phần cuối của đuôi màu tối, riêng con đực có 1 túm lông nhỏ ở cuối đuôi. Trong loài Sư Tử, các lông đuôi bao gồm một cột sống cứng có chiều dài khoảng 5mm.
• Sư Tử là loài thuộc gia đình mèo duy nhất có đuôi, nhưng chức năng của đuôi thì vẫn chưa được biết đến. Túm lông nhỏ ở đuôi sẽ xuất hiện khi Sư Tử được 2 tháng tuổi và thấy rõ ràng khi chúng 7 tháng tuổi.
• Sư Tử đực thường bị loại trừ khỏi đàn nếu chúng đến tuổi trưởng thành. Những con Sư Tử cái trong đàn có vai trò đi săn và nuôi con, bởi chúng có kích thước nhỏ, nhanh nhẹn dễ tấn công con mồi hơn. Sư Tử cái mỗi lần sinh có thể sinh tới 4 con Sư Tử nhỏ.
• Sư Tử thường đi săn theo đàn, khi Sư Tử cái đi săn con mồi thì Sư Tử đực có nhiệm vụ trông chừng Sư Tử con. Tuy nhiên nếu như 1 con Sư Tử đực đi săn thì chúng sẽ săn những con mồi to lớn như hươu cao cổ…
• Con mồi bị Sư tử săn thường bị chết do sự bóp nghẹt chứ không phải do hàm răng sắc nhọn của chúng cắn. Khi đi săn, Sư Tử sử dụng cả 2 chân trước. Tuy nhiên trong những trận chiến sáp là cà chúng chỉ có thể sử dụng 1 chân trước để chiến đấu, còn chân còn lại để giúp nó giữ thăng bằng.
• Dù có kích thước lớn nhưng Sư Tử rất nhanh chạy, nhất là những con Sư Tử cái. Tốc độ mà chúng có thể đạt tới vào khoảng 80km/h. Sư Tử cũng biết trèo cây và biết bơi nhưng có vẻ chúng không rành lắm về việc này.
• Chúng thường bơi qua sông để theo săn các con thú vượt sông hoặc tìm lãnh thổ mới cho mình. Sư Tử trèo cây để đánh cắp con mồi của báo.