Để các hoạt động sống trong tế bào diễn ra bình thường, các cơ chế di truyền cần được điều hòa thường xuyên. Vậy điều hòa gen là gì? Điều hòa gen diễn ra như thế nào?
A. Lý thuyết
I. Khái quát về điều hòa hoạt động của gen
- Điều hòa hoạt động gen là quá trình điều hòa lượng sản phẩm của gen được tạo ra trong tế bào đảm bảo cho hoạt động sống của tế bào phù hợp với điều kiện môi trường cũng như sự phát triển bình thường của cơ thể.
- Các quá trình điều hòa:
- điều hòa phiên mã
- điều hòa dịch mã
- điều hòa sau dịch mã
II. Điều hòa hoạt động của gen ở sinh vật nhân sơ
1. Mô hình cấu trúc của operon Lac
Operon Lac bao gồm:
- Z, Y, A: các gen cấu trúc
- O: vùng vận hành
- P: vùng khởi động
2. Điều hòa hoạt động của operon Lac
- Khi môi trường không có Lactozo
- tổng hợp protein ức chế => liên kết với vùng vận hành => ngăn cản quá trình phiên mã diễn ra
- Khi môi trường có Lactozo
- 1 phân tử lactozo liên kết với protein ức chế => vùng vận hành được khởi động phiên mã
B. Bài tập & Lời giải
Câu 1: Thế nào là điều hòa hoạt động gen?
Xem lời giải
Câu 2: Operon là gì? Cấu trúc của operon Lac ở E.coli.
Xem lời giải
Câu 3: Giải thích cơ chế điều hòa hoạt động của operon Lac
Xem lời giải
Câu 4: Hãy chọn phương án trả lời đúng.
Trong cơ chế điều hoà hoạt động gen ở sinh vật nhân sơ, vai trò của gen điều hoà là gì?
A. Nơi tiếp xúc với enzim ARN polimeraza.
B. Mang thông tin quy định prôtêin ức chế.
C. Mang thông tin quy định enzim ARN pôlimcraza.
D. Nơi liên kết với prôtêin điều hoà.