Giáo án Địa lý bài 25: Thực hành phân tích bản đồ phân bố dân cư trên thế giới

BÀI 25: THỰC HÀNH PHÂN TÍCH BẢN ĐỒ PHÂN BỐ DÂN CƯ THẾ GIỚI
I. MỤC TIÊU.
1. Kiến thức:
- Củng cố kiến thức về phân bố dân cư, các nhân tố ảnh hưởng đến phân bố dân cư trên thế giới
2. Kĩ năng:
- Đọc, phân tích, giải thích bản đồ phân bố dân cư thế giới: xác định được những khu vực đông dân, những khu vực thưa dân. Giải thích nguyên nhân
3.Về thái độ:
- Có nhận thức đúng đắn về vấn đề dân số, ủng hộ và tuyên truyền, vận động mọi người thực hiện các biện pháp, chính sách dân số của quốc gia và địa phương
4. Định hướng các năng lực được hình thành.
- Năng lực chung: Tự học, giải quyết vấn đề, hợp tác.
- Năng lực chuyên biệt: Tư duy tổng hợp theo lãnh thổ, sử dụng bản đồ, sử dụng số liệu thống kê.
II. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH.
1. Chuẩn bị của giáo viên: Giáo án, đồ dùng dạy học
2. Chuẩn bị của học sinh : Sgk, bút, vở ghi
III. CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP
1. Ổn định lớp.
2. Kiểm tra bài cũ:
Câu hỏi: Hãy nêu đặc điểm phân bố dân cư trên thế giới hiện nay? Những nhân tố ảnh hưởng đến nhân tố đó?
3. Bài mới
3.1. HOẠT ĐỘNG MỞ ĐẦU
Bước 1: Giao nhiệm vụ: GV nêu ra một số câu hỏi nhằm định hướng hoạt động nhận thức của HS.
Dựa vào hiểu biết cá nhân và kiến thức đã học hãy cho biết ở nước ta dân số tập trung đông nhất ở đâu? Vì sao?
Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ: HS thực hiện nhiệm vụ trong thời gian 2 phút.
Bước 3. HS liệt kê, suy luận, giải thích sau đó GV gọi một số HS trả lời.
Bước 4. GV đánh giá kết quả của HS và dẫn dắt HS vào bài học mới.
3.2. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI
Hoạt động 1: NỘI DUNG THỰC HÀNH
1. Mục tiêu:
- Củng cố kiến thức về phân bố dân cư, các nhân tố ảnh hưởng đến phân bố dân cư trên thế giới
- Đọc, phân tích, giải thích bản đồ phân bố dân cư thế giới: xác định được những khu vực đông dân, những khu vực thưa dân. Giải thích nguyên nhân
2. Phương pháp kỹ/thuật dạy học: Sử dụng phương pháp thảo luận
3. Hình thức tổ chức hoạt động: Lớp/nhóm
4. Phương tiện dạy học: SGK, hình 25
5. Tiến trình hoạt động
HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS NỘI DUNG
Bước 1:
- Hoạt động cá nhân: GV yêu cầu HS dựa vào kiến thức SGK, hiểu biết cá nhân, hình 25 hoàn thành các nội dung sau
+ Các khu vực có mật độ dân số dưới 10 người/km2
+ Các khu vực đông dân có mật độ dân số từ 101 đến 200 người/km2.
+ Nhân tố tự nhiên ảnh hưởng đến sự phân bố dân cư như thế nào?
+ Nhân tố kinh tế-xã hội ảnh hưởng đến sự phân bố dân cư như thế nào?
- HS dựa vào kiến thức SGK, hiểu biết cá nhân, hình 25 hoàn thành các nội dung.
Bước 2:
- Sau hoạt động cá nhân, GV chia lớp làm 8 nhóm, mỗi nhóm lại chia ra các nhóm nhỏ 4 HS, giao nhiệm vụ cho các nhóm
+ Nhóm 1,4: Xác định các khu vực thưa dân.
+ Nhóm 2,5: Xác định các khu vực tập trung dân cư.
+ Nhóm 3,6: Giải thích nhân tố tự nhiên ảnh hưởng đến sự phân bố dân cư như thế nào?
+ Nhóm 4,8: Giải thích nhân tố kinh tế xã hội ảnh hưởng đến sự phân bố dân cư như thế nào?
- HS thành lập nhóm, cử nhóm trưởng, thư ký.
- GV theo dõi các nhóm hoạt động.
- Báo cáo kết quả và thảo luận.
- HS các nhóm cử đại diện trả lời.
- GV yêu cầu đại diện các nhóm trình bày kết quả, các nhóm khác nhận xét, đánh giá, bổ sung. a) Dân cư trên thế giới phân bố không đều, đại bộ phận cư trú ở Bắc Bán Cầu.
- Các khu vực đông dân: Đông Á, Nam Á, Đông Nam Á, Châu Âu...
- Đại bộ phận dân cư thế giới tập trung ở cực lục địa Á - Âu.
- Các khu vực thưa dân: Châu Đại Dương, Bắc và Trung Á, Bắc Mĩ (Canada), Amadôn (Nam Mĩ), Bắc Phi...
b) Giải thích:
Sự phân bố dân cư không đều là do tác động của các nhân tố tự nhiên và kinh tế - xã hội.
- Nhân tố tự nhiên: Những nơi có khí hậu phù hợp với sức khỏe con người, điều kiện tự nhiên thuận lợi cho các hoạt động sản xuất → dân cư đông đúc (các vùng khí hậu ôn hòa, ấm áp; châu thổ các con sông; các vùng đồng bằng địa hình bằng phẳng, đất đai màu mỡ...). Những nơi có khí hậu khắc nghiệt (nóng lạnh hoặc mưa nhiều quá), các vùng núi cao → dân cư thưa thớt.
- Nhân tố kinh tế - xã hội:
+ Trình độ phát triển của lực lượng sản xuất → thay đổi phân bố dân cư.
+ Tính chất của nền kinh tế. Ví dụ: Hoạt động công nghiệp → dân cư đông đúc hơn nông nghiệp.
+ Lịch sử khai thác lãnh thổ: Những khu vực khai thác lâu đời có dân cư đông đúc hơn những khu vực mới khai thác
3.3. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP
- Hệ thống lại kiến thức đã học bằng sơ đồ tư duy.
- HS thực hiện trến giấy A3 và trình bày kết quả.
3.4. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG
Câu 1: Hãy kể tên các độ thị đông dân ở nước ta? Giải thích tại sao đô thị là nơi dân cư tập trung đông đúc?
Câu 2: Tính chất của nền kinh tế tác động tới sự phân bố dân cư thế giới?
3.5. HOẠT ĐỘNG TÌM TÒI/MỞ RỘNG
- Nắm các kiến thức vừa học và trả lời các câu hỏi có trong sgk.
- Tìm hiểu cách phân chia cơ cấu kinh tế.