Tay làm hàm nhai, tay quai miệng trễ.

Ý nghĩa cả câu:

Bằng lối nói ẩn dụ, người xưa dùng hai từ "bàn tay" để nói đến con người. "Tay làm hàm nhai" chỉ những người chăm chỉ làm việc, lao động thì sẽ có cái để ăn, được ấm no, đầy đủ. "Tay quai" là tay không làm việc, chỉ những người biếng nhác. "Tay quai miệng trễ tức những người lười biếng, không chịu làm việc thì sẽ chẳng có cái để ăn, sẽ đói khát, thiếu thốn. Qua lối nói rất giàu hình ảnh, ông cha muốn nhắc nhở chúng ta rằng: muốn có cuộc sống ấm no, đầy đủ thì phải chăm làm việc, lao động, không quản ngày đêm, khó nhọc. Bằng không, nếu lười biếng, không chịu lao động sẽ khổ suốt đời, sẽ đói rách, túng thiếu. Câu tục ngữ trên là một chân lí cuộc sống. Ai muốn ăn no, mặc ấm thì phải lao động. Lao động không những tạo ra của cải vật chất cho con người mà lao động còn giúp con người thông minh, sáng tạo hơn. Nhờ có lao động mà xã hội ngày càng phát triển, con người ngày càng văn minh hiện đại. Lao động trước tiên là để nuôi sống bản thân, giúp đỡ cho gia đình. 

=>Câu có nghĩa tương đương:

Có làm thì mới có ăn

Không dưng ai dễ đem phần tới cho.