Bài 1 sinh 11: Sự hấp thụ nước và muối khoáng ở rễ

I. Lý thuyết

1. Rễ là cơ quan hấp thụ nước và ion khoáng

a. Hình thái của hệ rễ

• Hình thái của rễ cây gồm 2 phần:
• Miền sinh trưởng: giúp rễ cây dài ra hướng tới nguồn nước, hấp thụ nước và muối khoáng
• Miền lông hút: chứa nhiều lông hút giúp hấp thụ nước và muối khoáng

b. Rễ cây phát triển nhanh bề mặt hấp thụ

• Rễ cây tăng bề mặt hấp thụ bằng cách:
• Sinh trưởng nhanh về chiều sâu 
• Phân nhánh nhiều về chiều rộng
• Tăng nhanh số lượng lông hút

2. Cơ chế hấp thụ nước và ion khoáng ở rễ

a. Hấp thụ nước và ion khoáng từ đất vào tế bào lông hút

• Hấp thụ nước: 
• theo cơ chế thụ động (cơ chế thẩm thấu)
• 2 nguyên nhân: 
• Quá trình thoát hơi nước ở lá làm giảm lượng nước trong cây và tế bào lông hút
• Nồng độ các chất tan cao (sản phẩm của quá trình chuyển hóa)
• Hấp thụ ion khoáng theo 2 cơ chế:
• Cơ chế thụ động:
• cơ chế chủ động:  tiêu tốn năng lượng ATP

b. Dòng nước và các ion khoáng đi từ đất vào mạch gỗ của rễ

• Con đường gian bào: đi qua không gian giữa các tế bào, đến đai Caspari sẽ chuyển sang con đường tế bào chất
• Con đường tế bào chất: đi xuyên qua tế bào chất của các tế bào

3. Ảnh hưởng của các tác nhân môi trường đối với quá trình hấp thụ nước và ion khoáng ở rễ cây

• Các nhân tố ngoại cảnh như áp suất thẩm thấu của dung dịch đất, pH, độ thoáng của đất ảnh hưởng đến sự hấp thụ nước và ion khoáng ở rễ.