BÀI 18: NHÀ HỒ VÀ CUỘC KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN MINH XÂM LƯỢC (1400-1407)
1. SỰ THÀNH LẬP NHÀ HỒ
a, Sự thành lập nhà Hồ:
- Từ nửa sau thế kỉ XIV, nhà Trần khủng hoảng, khởi nghĩa nông dân nổ ra khắp nơi.
- Hồ Quý Ly dần thao túng triều đình nhà Trần.
- Năm 1400, Hồ Quý Ly phế truất vua Trần, lên ngôi vua, lập ra nhà Hồ
b, Ngay sau khi lên ngôi vua, Hồ Quý Ly đã:
+ Chuyển kinh đô về Thanh Hóa
+ Đổi quốc hiệu là Đại Ngu
c, Ý nghĩa
- Chuyển giao triều đại cũ sang triều đại mới.
- Nhà Hồ không đủ năng lực cai trị đất nước, dời đô về nơi hiểm yếu, dễ phòng thủ để chống lại các cuộc nổi dậy.
2. CẢI CÁCH HỒ QUÝ LY
|
|
|
Chính trị |
- Cải tổ bộ máy chính quyền - Đổi tên đơn vị hành chính - Hạn chế quyền lực quý tộc họ Trần |
|
Kinh tế |
- Phát hành tiền giấy. - Chính sách “hạn điền”. - Thống nhất đơn vị đo lường. |
|
Xã Hội |
- Chính sách “hạn nô”. - Kiểm soát hộ tịch. - Nhà giàu bán thóc và tổ chức chữa bệnh cho dân. |
|
Văn hóa - Giáo dục |
- Đề cao Nho giáo, hạn chế đạo Phật và Đạo giáo. - Sửa đổi chế độ học tập, thi cử. |
|
Quốc phòng |
- Tăng cường củng cố quân đội. - Chế tạo vũ khí, thuyền chuyến. |
|
|
|
Tích cực |
- Quyền lực của chính quyền trung ương được củng cố - Tình trạng bất bình đẳng trong xã hội giảm bớt |
|
Hạn chế |
- Gây bất mãn cho một bộ phận xã hội - Ảnh hưởng đến khả năng đoàn kết toàn dân của nhà Hồ |
3. CUỘC KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN MINH XÂM LƯỢC
a, Những nét chính cuộc kháng chiến chống quân Minh của nhà Hồ:
- Tháng 11-1406, nhà Minh huy động 20 vạn quân và hàng chục vạn dân phu tràn vào biên giới Đại Việt.
- Quân nhà Hồ phải lui từ Lạng Sơn về bờ nam sông Nhị, cố thủ ở thành Đa Bang.
- Tháng 1-1407: quân Minh lần lượt đánh chiếm các thành Đa Bang.
- Tháng 4-1407, quân Minh tấn công vào Tây Đô, Hồ Quý Ly chạy vào Hà Tĩnh và bị bắt (6-1407)
b, Nguyên nhân thất bại của cuộc kháng chiến:
- Do nhà Hồ không có đường lối kháng chiến đúng đắn, chủ yếu dựa vào thành lũy, nặng về phòng ngự bị động và rút lui cố thủ.
- Một số chính sách của Hồ Quý Ly không được sự ủng hộ của nhân dân.
- Nhà Hồ không tập hợp được đông đảo lực lượng tham gia kháng chiến.