Nội dung bài soạn
Câu 1:
- Tóm tắt cốt truyện: Ông Sáu xa nhà đi kháng chiến. Mãi đến khi con gái lên tám tuổi, ông mới có dịp về thăm nhà, thăm con. Bé Thu không nhận ra cha vì vết sẹo trên mặt làm cha không giống trong bức ảnh chụp chung với má. Em đối xử với ba như người xa lạ. Đến lúc Thu nhận ra cha, thì cũng là lúc ông Sáu phải ra đi. Tại khi căn cứ, người cha dồn hết tình cảm yêu quý, nhớ thương con vào việc làm chiếc lược bằng ngà voi để tặng cô con gái bé bỏng. Trong một trận càn, ông hy sinh. Trước lúc nhắm mắt ông còn kịp trao cây lược cho người bạn để gửi cho con.
- Tình huống bộc lộ sâu sắc và cảm động tình cha con của ông Sáu và bé Thu là: khi bé Thu không nhận cha và khi anh Sáu hứa sẽ mang về tặng con một cây lược.
Câu 2:
- Diễn biến tâm lí, hành động của bé Thu trong lần gặp cha cuối cùng, khi ông Sáu được về phép:
- Trước khi nhận cha: Ngạc nhiên, bất ngờ, sợ hãi. Không chấp nhận ông Sáu là cha, bướng bỉnh, cự tuyệt quyết liệt tình cảm của ông Sáu.
- Khi nhận cha: hối hận, yêu thương ông Sáu mãnh liệt, hạnh phúc vô bờ bến.
- Nhận xét bé Thu: là một cô bé có cá tính mạnh mẽ, thái độ dứt khoát, rõ ràng với những phản ứng quyết liệt nhưng cũng rất trẻ con.
- Nghệ thuật miêu tả tâm lí nhân vật: Sâu sắc, tinh tế và phù hợp với logic của câu chuyện. Nhà văn như hoá thân vào trong nhân vật để biểu hiện những diễn biến tâm lí của một cô bé tám tuổi một cách chân thật xúc động.
Câu 3:
- Tình cảm sâu nặng và cao đẹp của ông Sáu đối với con được thể hiện:
- Trong chuyến về thăm nhà: háo hức gặp con để ôm con vào lòng, suốt ngày quanh quẩn....
- Khi ở chiến trừng khu căn cứ: ân hận vì đã đánh con, làm cây lược ngà rất kì công, hi sinh không kịp tặng cho con.
- Nét đẹp trong tâm hồn của người cán bộ cách mạng là: Họ không chỉ là người thiết tha yêu quê hương, đất nước, sẵn sàng hi sinh cho Tổ Quốc mà còn yêu thương gia đình con cái hết mực với tình yêu vô cùng đẹp đẽ và cao thượng.
Câu 4:
- Truyện được kể theo lời trần thuật của người bạn thân ông Sáu
- Chọn cách kể đó có tác dụng tạo cho câu chuyện khách quan, chân thực và thể hiện quan hệ gắn bó giữa những người đồng chí trong chiến đấu.
Phần luyện tập
Câu 1: Bé Thu khi chưa nhận ra cha thì hết sức lạnh lùng, bướng bỉnh. Khi nhận ra cha thì tình cảm như sóng lũ trào dâng. Điều đó thể hiện sự yêu ghét rạch ròi, phân minh, một tính cách bản lĩnh vững vàng của cô bé dù mới tám tuổi.
Câu 2:
Tôi rất nhớ buổi sáng hôm đó, sau khi theo ngoại về nhà, hàng xóm và cả họ hàng đếm nhà tôi rất đông. Má tôi lo chuẩn bị đồ đạc, tư trang để ba chuẩn bị lên đường, ba tôi đang tiếp chuyện mọi người. Dường như chẳng ai chú ý đến sự có mặt của tôi lúc này. Tâm trí tôi lúc này rối bời, biết bao suy nghĩ đang bủa vây lấy tôi. Mấy lần mình định lao ra ôm lấy ba nhưng không dám.
Đến giờ phút chuẩn bị lên đường, khoác ba lô trên vai, ánh mắt của ba hướng về phía tôi. Có lẽ ba cũng như tôi, rất muốn lại gần nhưng sợ tôi sẽ bỏ chạy như ngày hôm trước. Cái nhìn âu yếm, buồn đau khó tả, bao nhiêu năm qua trong ký ức non nớt của tôi vẫn ghi đậm hình ảnh đôi mắt ấy, đôi mắt buồn thương mênh mông. Không thấy ba nói gì, chỉ biết mình sắp phải xa người thân yêu nhất, tôi thét lên : “B…a….ba….” rồi ôm chặt lấy ba khóc nức nở. Mình vừa khóc, vừa hôn khắp nơi trên khuôn mặt ba mình. Mình hôn cả vết thẹo dài bên bá ba mình nữa. Rồi tay tôi giữ ghì chặt cổ ba, chân cấu lấy người ba, mình không cho ba đi. Hai ba con tôi cũng khóc. Mãi sau, mọi người dỗ dành mãi, mình mới cho ba đi. Tôi đâu ngờ rằng, lần gặp đó cũng là lần gặp sau cuối của tôi với ba. Dù đi xa nhưng những kí ức về ba và chiếc lược ngà sẽ đi theo tôi đến suốt cuộc đời.