Nội dung chính bài Mùa xuân của tôi

A. Ngắn gọn những nội dung chính

1. Giới thiệu chung

• Tác giả: Vũ Bằng (1913-1984), sinh ra tại Hà Nội Tác phẩm: Trích trong " Nhớ Sài Gòn" NXB Thành Phố Hồ Chí Minh, 1994.
• Tác phẩm:
• Hoàn cảnh sáng tác: Tác phẩm viết trong hoàn cảnh đất nước bị chia cắt, tác giả sống trong vùng kiểm soát của Mỹ Ngụy, xa cách quê hương đất Bắc.
• Thể loại: trích từ tùy bút

2. Phân tích tác phẩm:

a. Cảm nhận về quy luật tình cảm của con người với mùa xuân

Tình yêu mùa xuân là điều hiển nhiên, luôn tồn tại trong sâu thẳm trái tim mỗi người, đấy là một quy luật: “Ai bảo...đừng thương...ai cấm được...thì mới hết”.

• Cảm xúc của tác giả trước cảnh mùa xuân:
• Khẳng định tình yêu của  mình dành cho mùa xuân một tình yêu nồng nàn, đằm thắm.
• Luôn tin rằng những người khác cũng thế bởi đó là quy luật của tình cảm.
• Vũ Bằng nói đến mùa xuân với một cảm xúc rạo rực, đắm say, tự hào: “Ấy đấy, cái mùa xuân thần thánh của tôi... Nhựa sống ở trong người cứ căng lèn... Cùng với mùa xuân trở lại, tim người ta dường như cũng trẻ hơn ra và đập mạnh han... Đẹp quá đi, mùa xuân ơi - mùa xuân của Hà Nội thân yêu, của Bắc Việt thương mến”.

b. Cảnh sắc và không khí mùa xuân Hà Nội

• Đặc trưng thời tiết: có mưa riêu riêu, gió lành lạnh.
• Âm thanh:
• Tiếng nhạn kêu trong đêm
• Tiếng trống vọng chèo từ xa
• Câu hát ân tình của cô gái đẹp
• Khung cảnh tại các gia đình: bàn thờ, đèn nên, nhang trầm và tình cảm gia đình yêu thương, gắn bó
• Nghệ thuật: sử dụng hình ảnh so sánh mới mẻ, sinh động, hấp dẫn diến tá ức sống của mùa xuân
•  Mùa xuân khơi dậy sức sống trong thiên nhiên và con người:
• Nhựa sống trong người căng lên
• Tim dường như trẻ hơn ra và đập mạnh hơn……….

=> Nghệ thuật so sánh, hình ảnh gợi cảm đã làm nổi bật sức sống của mùa xuân trong thiên nhiên và trong lòng người.

=> Giọng văn kể, tả kết hợp nhịp nhàng với biểu cảm trực tiếp đã làm khắc sâu tình cảm nồng nàn của tác giả đối với mùa xuân Bắc Việt.

c. Cảnh sắc và không khí màu xuân đất Bắc sau ngày rằm tháng Giêng

• Tết hết mà chưa hết hẳn, đào phai mà nhụy vẫn còn phong
• Có không mướt xanh nhưng nức một mùi hương man mác
• Trời đã hết nồm, mưa xuân thay thế cho mưa phùn
• Con người trở về với bữa cơm gia đình giản dị
• Các trò vui ngày Tết cũng tạm thời kết thúc

B. Phân tích chi tiết nội dung bài học

1. Cảm nhận về quy luật tình cảm của con người với mùa xuân

Mùa xuân về đem đến bao sự đổi thay kì diệu, làm bừng lên bao sắc xuân, và nhất là trỗi dậy bao sức sống trong lòng người..Tác giả đưa ra một loạt những vế câu phủ định, điệp từ, điệp ngữ, điệp kiểu câu để khẳng định một điều: Con Người yêu mến mùa Xuân, đó là một quy luật tất yếu, tự nhiên. Bức tranh mùa Xuân đẹp, tràn đầy sức sống, tràn ngập khắp đất trời nhưng lại ấm áp, nồng nàn, đầy tình yêu thương,  mang nét đặc trưng của mùa xuân miền Bắc. Sức sống ấy tựa như nhựa sống ở trong người cứ căng lên như máu căng lên trong lộc của loài nai, như mầm non của cây cối, nằm im mãi không chịu được, phải trồi ra thành những cái lá nhỏ li ti giơ tay vẫy những cặp uyên ương đứng cạnh.

2. Cảnh sắc và không khí mùa xuân Hà Nội

Cảnh thiên nhiên, khí hậu

• Mưa riêu riêu, gió lành lạnh… đẹp như thơ mộng”
• Cái rét ngọt ngào …. căm căm nữa
• Tiếng nhạn kêu, tiếng trống chèo vọng lại, câu hát huê tình của cô gái đẹp…
• Điệp từ, liệt kê, sử dụng đặc sắc các từ láy…

=> Cảnh mang màu sắc đặc trưng của vùng Bắc Bộ

Cảnh trong nhà: Bàn thờ, đèn nến, hương trầm, bầu không khí gia đình đoàn tụ êm đềm.

=> Đó là những chi tiết hình ảnh rất đặc trưng cho cảnh sắc và không khí mùa Xuân ở đất Bắc. Cả trong thiên nhiên và sinh hoạt của con người. Tác giả đã gợi tả được thời tiết, khí hậu đặc biệt của mùa Xuân, vừa có cái lạnh của “ mưa riêu riêu, gió lành lạnh” như từ mùa đông còn vương lại, nhưng lại có cái nồng nàn của khí xuân, hơi xuân tràn ngập trời đất và thấm vào lòng người, những âm thanh tiếng nhạn kêu, tiếng chống chèo, câu hát huê tình. Không khí mùa xuân còn được hiện lên trong khung cảnh gia đình với bàn thờ, đèn nến, hương trầm…và tình cảm gia đình yêu thương thắm thiết.

3. Cảnh sắc và không khí màu xuân đất Bắc sau ngày rằm tháng Giêng

• Bữa cơm giản dị, cánh màn điều,… kết thúc các trò chơi…=> cuộc sống êm đềm thường nhật đã thay thế không khí tưng bừng, rộn rã, náo nức của ngày Tết.
• Phản ánh chính xác, phù hợp với thực tế cuộc sống sau rằm tháng Giêng của người miền Bắc:
• Tết hết mà chưa hết hẳn, đào phai mà nhụy vẫn còn phong
• Có không mướt xanh nhưng nức một mùi hương man mác
• Trời đã hết nồm, mưa xuân thay thế cho mưa phùn
• Con người trở về với bữa cơm gia đình giản dị
• Các trò vui ngày Tết cũng tạm thời kết thúc

Những hình ảnh tự nhiên từ sau rằm tháng Giêng. Ngòi bút của tác giả đặc biệt tinh tế khi miêu tả cảnh sắc và không khí mùa xuân sau ngày rằm tháng giêng. Tác giả đã phát hiện và miêu tả sự thay đổi, chuyển biến của màu sắc và không khí bầu trời, mặt đất, cây cỏ tong một khoảng thời gian ngắn ngủi từ đầu tháng qua rằm tháng giêng.

4. Tổng kết

• Nội dung: Cảnh sắc thiên nhiên, không khí mùa xuân ở Hà Nội và miền Bắc được cảm nhận, tái hiện trong nỗi nhớ thương da diết của một người xa quê.
• Ý nghĩa: Văn bản thể hiện sự gắn bó máu thịt giữa con người với quê hương, xứ sở – một biểu hiện cụ thể của tình yêu đất nước.
• Nghệ thuật: Giọng điệu sôi nổi, tha thiết nhớ thương, miêu tả đặc sắc, so sánh hiệu quả.