Nội dung bài soạn
Câu 1: Bố cục của bài được chia làm 3 phần:
- Phần 1: Từ đầu... đẹp nhất trên đời -> Nói với con về tình cảm cội nguồn
- Phần 2: Tiếp theo ... phong tục -> Sức sống bền bỉ của quê hương
- Phần 3: Còn lại -> Lời dặn dò của người cha
Như vậy, bố cục bài thơ đi từ tình cảm gia đình -> tình cảm quê hương -> nâng lên lẽ sống.
Câu 2: Câu thơ cho thấy con được lớn lên trong tình yêu thương của cha mẹ, trong sự đùm bọc của quê hương:
- Tình cảm cha mẹ dành cho con:
Chân phải bước tới cha
Chân trái bước tới mẹ
Một bước chạm tiếng nói
Hai bước cham tiếng cười
=> những hình ảnh cụ thể, cách diễn đạt dường như vô ý song lại tạo ra sự độc đáo trong tư duy và cách diễn đạt người miền núi. Tạo không khí gia đình đầm ấm, quấn quýt.
- Tình cảm quê hương:
Đan lờ cài nan hoa
Vách nhà ken câu hát
Rừng cho hoa
Con đường cho những tấm lòng
=> Cuộc sống lao động cần cù, êm đềm, tươi vui nên thơ và rất nghĩa tình của quê hương đã nuôi dưỡng con.
Câu 3: Người cha nói với con về những đức tính cao đẹp gì của người "đồng mình", từ đó nhắc nhở con trên đương đời cần phải:
- Có nghĩa tình chung thủy với quê hương, biết chấp nhận và vượt qua gian nan thử thách bằng ý chí và niềm tin của mình.
- Phải biết tự hào về truyền thống quê hương, hãy xứng đáng với truyền thống quê hương.
Câu 4:
- Người cha đối với người con trong bài thơ hết mực yêu thương con với một niềm tin rất lớ, rằng con sẽ bay cao, bay xa trong tình yêu thương của cha mẹ và quê hương.
- Điều lớn lao nhất mà người cha truyền tới cho con chính là lòng tự hào với sức sống mạnh mẽ, bền bỉ, với truyền thống tốt đẹp của quê hương và sự vững tin để con bước vào đời.
Câu 5: Nhà thơ đã diễn tả tinh cảm và suy nghĩ bằng hình ảnh cụ thể, độc đáo, mang tính khát quát và giàu chất thơ, đậm chất dân tộc.
Phần luyện tập
Câu 1: Đặt mình là nhân vật người con trong bài thơ “ Nói với con” của Y Phương, em hãy sọan một bài ngắn nói về cảm xúc,suy nghĩ của mình khi nghe lời cha nói với con.
Cha kính yêu!
Cảm ơn cha vì tất cả. Nhận được thư cha gửi con càng hiểu ra rằng cha thương yêu con nhường nào. Tình yêu thương mà cha dành cho con tựa như lá của cây trong rừng, trong lành như con suối trong thung. Con lớn lên, khôn lớn trưởng thành như thế này là nhờ bàn nay nuôi nấng chăm sóc, quan tâm của cha mà thành. Cha dạy dỗ con những điều mà con người ta nên làm. Con sẽ sông như lời cha dặn, sẽ cố gắng cống hiến sức mình cho quê hương, cho đất nước mình ngày càng tươi đẹp. Cha luôn bên cạnh con trên suốt chặng đường mà con bước. Ngày thơ bé cha và mẹ bên con nhìn con những bước đi chập chững vào đời, rồi dần con trưởng thành cha bên cạnh dạy dỗ chỉ bảo con thành người. Dưới sự chỉ bảo của cha, con hiểu được rằng:” rừng cho hoa”,” con người cho những tấm lòng”. Con hiểu rằng bản thân mình phải sống như thế nào để cống hiến hết mình vì Tổ quốc, quê hương. Cho dù đường đời có chông gai thế nào, con phải " lên thác xuống gềnh" ra sao thì con vẫn sẽ luôn cố gắng làm mọi điều có thể, con sẽ không giục ngã trước thất bại. Cha, con nhất định sẽ làm được, con sẽ cố gắng hết để xây dựng quê hương, đất nước, báo ơn Tổ quốc.
Con yêu cha nhiều!