Câu 1: trang 155 sgk Ngữ Văn 9 tập hai
Sắp xếp đúng các dữ kiện của từng tác phẩm (tên tác phẩm, thể loại, tác giả, năm sáng tác...) trong các câu hỏi trắc nghiệm
Trả lời
Có hai tác phẩm truyện Việt Nam đã học trong chương trình Ngữ Văn 9 học kì hai là Những ngôi sao xa xôi của Lê Minh Khuê và Bến Quê của Nguyễn Minh Châu.
Tên tác phẩm |
Tác giả |
Thể loại |
Năm sáng tác |
Nội dung |
Nghệ thuật |
Những ngôi sao xa xôi |
Lê Minh Khuê |
Truyện ngắn |
1971 |
- Cuộc sống chiến đấu đầy khó khăn, gian khổ, hi sinh và tâm hồn trong sáng, mơ mộng, tinh thần dũng cảm lạc quan của những cô gái thanh niên xung phong - Đó cũng là hoàn cảnh sống, chiến đấu và tinh thần của những người lính thời kì chống Mĩ |
- Cách kể chuyện tự nhiên - Ngôn ngữ sinh động, trẻ trung. - Nghệ thuật miêu tả tâm lí nhân vật. |
Bến quê |
Nguyễn Minh Châu |
Truyện ngắn |
1985 |
- Suy ngẫm, trải nghiệm sâu sắc của nhà văn về con người và cuộc đời - Thức tỉnh sự trân trọng giá trị của cuộc sống gia đình và những vẻ đẹp bình dijcuar quê hương |
- Miêu tả tâm lí tinh tế - Nhiều hình ảnh mang tính biểu tượng - Cách xây dựng tình huống truyện độc đáo - Trần thuật theo dòng tâm trạng của nhân vật |
Câu 2: trang 155 sgk Ngữ Văn 9 tập hai
Tóm tắt cốt truyện hay nội dung tác phẩm (hoặc đoạn trích)
Trả lời
Tóm tắt truyện ngắn Những ngôi sao xa xôi của Lê Minh Khuê
Ba cô gái thanh niên xung phong là Nho, Thao, Phương Định sống và làm việc tại một hang đã dưới chân cao điểm trên tuyến đường Trường Sơn. Công việc của các cô là khi bom nổ thì chạy lên cao điểm đo khối lượng đất đá lấp vào hố bom, đếm bom chưa nổ và nếu cần thì phá bom. Đó là một công việc vất vả và nguy hiểm. Cái chết có thể đến bất cứ lúc nào. Trong một lần phá bom, Nho bị thương. Chị Thao và Phương Định đã chăm sóc Nho tận tình. Cơn mưa đã đến đúng lúc đã làm dịu mát tâm hồn họ và để Phương Định sống lại với những kí ức của ngày xưa, khi còn ở Hà Nội.
Tóm tắt truyện ngắn Bến quê của Nguyễn Minh Châu
Nhĩ - nhân vật chính của truyện, là một người đã từng đi khắp nơi trên thế giới, nhưng cuối đời anh bị lâm bệnh hiểm nghèo, không thể tự di chuyển mà chỉ có thể nằm im trên chiếc phản gỗ cạnh cửa sổ. Chính lúc này, Nhĩ nhận ra bên kia sông là bãi bồi của quê hương và nó thật đẹp, thật giàu sức sống. Anh khao khát được một lần đặt chân đến bờ bãi bên kia sông một lần trước khi chết. Và cũng chỉ khi nằm trên giường bệnh, anh mới cảm nhận hết được sự tảo tần, vất vả, hi sinh và tình yêu thầm lặng của vợ mình, chị Liên. Anh nhờ cậu con trai thực hiện ước nguyện cuối cùng của mình, nhưng đứa con trai không hiểu ý bố nên nhận lời một cách miễn cường. Trên đường đi, cậu con trai sa vào một đám chơi phá cờ trên hè phố và để lỡ chuyến đò duy nhất trong ngày. Cuối truyện, khi thấy con đò ngang chạm mũi vào bờ bên này, Nhĩ thu hết tàn lực cuối cùng của mình để đu mình nhô ra ngoài cửa sổ, giơ cánh tay gầy guộc ra khoát khoát như đang khẩn thiết thúc giục.
Câu 3: trang 155 sgk Ngữ Văn 9 tập hai
Phân tích những đặc điểm nổi bật đáng chú ý của các nhân vật chính trong mỗi truyện. Ví dụ
- Hình ảnh thế hệ trong cuộc kháng chiến chống Mĩ qua các nhân vật nữ thanh niên xung phong trong truyện Những ngôi sao xa xôi của Lê Minh Khuê
- Cảnh ngộ và tâm trạng của nhân vật Nhĩ trong truyện Bến quê. Qua nhân vật này, Nguyễn Minh Châu muốn gửi gắm những suy ngẫm gì về con người và cuộc đời?
Câu 4: trang 155 sgk Ngữ Văn tập hai
Chọn và phân tích một đoạn miêu tả đặc sắc cảnh thiên nhiên trong các truyện đã học. Ví dụ: cảnh bãi sông Hồng trong truyện Bến quê
Trả lời
Ví dụ đoạn văn trong truyện ngắn Bến quê của Nguyễn Minh Châu
Ngoài cửa sổ bấy giờ những bông hòa bằng lăng đã thưa thớt - cái giống hoa ngay khi mới nở mài sắc đã nhợt nhạt. Hẳn có lẽ vì đã sắp hết mùa, hoa đã vẫn trên cành, cho nên mấy bông hoa cuối cùng còn sót lại trở nên đậm sắc hơn. Ừ, cũng chả phải, nhĩ vừa ngồi để cho vợ bón từng thìa thức ăn vừa nghĩ, chính vì thời tiết này đã thay đổi, đã sắp lập thu rồi, cái nóng hầm hập ở trong phòng cùng với thứ ánh sáng loa lóa vừa nhìn đã thấy chói cả mắt ở ngoài bờ sông Hồng không biết dã rút đi đâu từ bao giờ.
Bên kia những hàng cây bằng lăng, tiết trời đầu thu đem đến cho con sông Hồng một màu đỏ nhạt, mặt sông như rộng thêm ra. Vòm trời cũng như cao hơn. Những tia nắng sớm đang từ từ di chuyển từ mặt nước lên những khoảng bờ bãi bên kia sông, và cả một vùng phù sa lâu đời của bãi bồi ở bên kia sông Hồng lúc này đang phô ra trước khuôn cửa sổ của gian gác nhà Nhĩ một thứ màu vàng thau xen với màu xanh non - những màu sắc thân thuộc quá như da thịt, hơi thở của đất màu mỡ. Suốt đời Nhĩ đã từng đi tới không sót một xó xỉnh nào trên trái đất, đây là một chân trời gần gũi, mà lại xa lắc vì chưa hề bao giờ đi đến - cái bờ bên kia sông Hồng ngay trước cửa sổ nhà mình.
Hướng dẫn giải & Đáp án
Đề bài: Hình ảnh thế hệ trẻ trong cuộc kháng chiến chống Mĩ qua các nhân vật nữ thanh niên xung phong trong truyện Những ngôi sao xa xôi của Lê Minh Khuê
Xem lời giải
Đề bài: Cảnh ngộ và tâm trạng của nhân vật Nhĩ trong truyện Bến quê. Qua nhân vật này, Nguyễn Minh Châu muốn gửi gắm những suy ngẫm gì về còn người và cuộc đời?
Xem lời giải
Đề bài: Chọn và phân tích một đoạn miêu tả đặc sắc cảnh thiên nhiên trong các truyện đã học. Ví dụ: cảnh bãi sông Hồng trong truyện Bến quê
(Lựa chọn đoạn trích văn sau:
“Ngoài cửa sổ bấy giờ những bông hòa bằng lăng đã thưa thớt - cái giống hoa ngay khi mới nở màu sắc đã nhợt nhạt. Hẳn có lẽ vì đã sắp hết mùa, hoa đã vãn trên cành, cho nên mấy bông hoa cuối cùng còn sót lại trở nên đậm sắc hơn. Ừ, cũng chả phải, Nhĩ vừa ngồi để cho vợ bón từng thìa thức ăn vừa nghĩ, chính vì thời tiết này đã thay đổi, đã sắp lập thu rồi, cái nóng hầm hập ở trong phòng cùng với thứ ánh sáng loa lóa vừa nhìn đã thấy chói cả mắt ở ngoài bờ sông Hồng không biết dã rút đi đâu từ bao giờ.
Bên kia những hàng cây bằng lăng, tiết trời đầu thu đem đến cho con sông Hồng một màu đỏ nhạt, mặt sông như rộng thêm ra. Vòm trời cũng như cao hơn. Những tia nắng sớm đang từ từ di chuyển từ mặt nước lên những khoảng bờ bãi bên kia sông, và cả một vùng phù sa lâu đời của bãi bồi ở bên kia sông Hồng lúc này đang phô ra trước khuôn cửa sổ của gian gác nhà Nhĩ một thứ màu vàng thau xen với màu xanh non - những màu sắc thân thuộc quá như da thịt, hơi thở của đất màu mỡ. Suốt đời Nhĩ đã từng đi tới không sót một xó xỉnh nào trên trái đất, đây là một chân trời gần gũi, mà lại xa lắc vì chưa hề bao giờ đi đến - cái bờ bên kia sông Hồng ngay trước cửa sổ nhà mình.”