Nội dung bài soạn
Câu 1: Sự biến đổi của đất trời sang thu được thể hiện ngay trong những câu thơ: hương ổi phả vào gió se, gió thu giăng mắc chầm chậm, dòng sông dềnh dàng trôi, những cánh chim bắt đầu vội vã, đám mây hạ - thu, nắng cuối hạ vơi dần cơn mưa. Trời đã vào thu mang đến sự nôn nao náo nức của tâm trạng, ngỡ ngàng của tác giả.
Câu 2: Những chuyển biến trong không gian lúc sang thu:
- Hương vị: mùi ổi chín, mùi hương in sâu trong tiềm thức về một tuổi thơ êm đềm, gợi nhớ về làng quê.
- Hình ảnh: sương thu chăng mắc, sông dềnh dàng, chim vội vã, đám mây mùa hạ vắt mình sang thu.
- Cảm nhận bằng xúc giác : gió se, sương – thời tiết se se lạnh của mùa thu.
Câu 3:
Thời điểm giao mùa hạ - thu được Hữu Thỉnh thể hiện đặc sắc nhất qua hình ảnh: có đám mây mùa hạ - vắt nửa mình sang thu. Đây là hình ảnh nhân hóa, đầy liên tưởng gợi hình, gợi cảm, một ranh giới mơ hồ, nên thơ.
Hai câu thơ cuối:
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi
- ý nghĩa tả thực: những tiếng sấm gắn liền với những cơn mưa mùa hạ đã dần vơi đi.
- ý nghĩa ẩn dụ: Sấm - những gì bất thường dữ dội trong cuộc sống, hàng cây đứng tuổi - người từng trải. Con người từng trải sẽ bình thản hơn, trưởng thành hơn, điềm đạm chín chắn hơn với những bão tố của cuộc đời.
Phần luyện tập
Câu 1: Viết bài văn ngắn diễn tả cảm nhận của Hữu Thỉnh trước sự biến chuyển của đất trời lúc sang thu
Trong thời tiết mát mẻ, êm dịu của đất trời, tôi khoan khoái đi dạo trên con đường nhỏ của làng quê. Một làn gió nhè nhẹ, se lạnh mơn man thổi đến, đem theo hương thơm nồng nàn, ngọt ngào của ổi chín. Tôi hít lấy hít để cái hương ổi thân thuộc của tuổi thơ đang phả vào trong không gian ấy. Trên đường làng ngõ xóm, làn sương dường như đang giăng mắc khắp nơi. Lúc này tôi đột nhiên thảng thốt nhận ra: Hình như thu đã về. Phát hiện đột ngột này làm tôi bất ngờ quá. Bây giờ tôi mới cảm nhận được rõ ràng những chuyển biến của đất trời khi thu về. Ngoài xa kia, dòng sông dường như cũng êm đềm hơn, dềnh dàng, thong thả trôi xuôi. Tôi ngước mắt nhìn lên bầu trời trong xanh, cao vòi vọi, mây trắng lãng đãng trôi không biết về tận phương nào. Những cánh chim nhỏ nhoi dường như cũng vội vã hơn trong cuộc hành trình vạn dặm. Bất chợt, tôi có cảm giác là những đám mây mùa hạ, vắt nửa mình sang thu. Trước khung cảnh sang thu của đất trời, tôi chợt nghĩ về chính mình. Con người tôi giờ đây cũng như những hàng cây đứng tuổi kia, đã không còn thấy bất ngờ trước những cơn sấm sét.