I. THÀNH PHẦN CỦA CÁC OXIDE VÀ HYDROXIDE
Bảng hóa trị cao nhất của các nguyên tố nhóm A trong hợp chất với oxygen:
|
Nhóm |
Hóa trị cao nhất trong hợp chất với oxygen |
|
IA |
I |
|
IIA |
II |
|
IIIA |
III |
|
IVA |
IV |
|
VA |
V |
|
VIA |
VI |
|
VIIA |
VII |
Bảng công thức hóa học của oxide và hydroxide các nguyên tố chu kì 2, 3 (trừ O và F) với hóa trị cao nhất:
|
Nhóm
|
Oxide |
Hydroxide |
||
|
CK 2 |
CK 3 |
CK 2 |
CK 3 |
|
|
IA |
Li2O |
Na2O |
LiOH |
NaOH |
|
IIA |
BeO |
MgO |
Be(OH)2 |
Mg(OH)2 |
|
IIIA |
B2O3 |
Al2O3 |
H3BO3 |
Al(OH)3 |
|
IVA |
CO2 |
SiO2 |
H2CO3 |
H2SiO3 |
|
VA |
N2O5 |
P2O5 |
HNO3 |
H3PO4 |
|
VIA |
|
SO3 |
|
H2SO4 |
|
VIIA |
|
Cl2O7 |
|
HClO4 |
Trả lời câu hỏi ?1 sgk trang 40:
Oxide Ga2O3 và SeO3; hydroxide Ga(OH)3 và H2SeO4.
II. TÍNH CHẤT CỦA OXIDE VÀ HYDROXIDE
Hoạt động 1: Phản ứng của oxide với nước
Khi cho Na2O, P2O5 vào nước, các oxide này đều tan hoàn toàn vào nước tạo dung dịch trong suốt. MgO tan một phần trong nước.
- Quỳ tím chuyển màu xanh thẫm khi cho vào dung dịch sản phẩm của Na2O và H2O.
- Quỳ tím chuyển màu xanh nhạt khi cho vào dung dịch sản phẩm của MgO và H2O.
- Quỳ tím chuyển màu hồng khi cho vào dung dịch sản phẩm của P2O5 và H2O
PTHH:
Na2O + H2O → 2NaOH
MgO + H2O → Mg(OH)2
P2O5 + 3H2O → 2H3PO4
Theo màu sắc tương ứng của quỳ tím khi cho vào các sản phẩm sau phản ứng
- Màu xanh thẫm: pH cao, tính base mạnh
- Màu xanh nhạt : pH > 5 , tính base yếu
- Màu hồng: pH <5, tính axit trung bình, yếu.
=> Tính base của các oxide và hydroxide giảm dần và tính acid của các oxide và hydroxide tăng dần từ Na, Mg đến P
Hoạt động 2: Phản ứng của muối với dung dịch acid.
Khi cho Na2CO3 vào dung dịch HNO3 thì có hiện tượng sủi bọt khí.
PTHH: Na2CO3 + HNO3 → NaNO3 + H2O + CO2
Acid H2CO3 yếu hơn acid HNO3
Nhận xét:
- Trong thí nghiệm 1, các nguyên tố kim loại trong thí nghiệm đều thuộc chu kì 3 và điện tích hạt nhân tăng dần từ Na, Mg đến P.
- Trong thí nghiệm 2, nguyên tố C và N đều nằm ở chu kì 2, điện tích hạt nhân của N lớn hơn C.
=> Trong một chu kì, theo chiều tăng dần của điện tích hạt nhân, tính base của oxide và hydroxide tương ứng giảm dần, đồng thời tính acid của chúng tăng dần.
Ví dụ chu kì 3:
Trả lời câu hỏi 2 sgk trang 42:
Đáp án D Chất có tính acid yếu nhất là H2SiO3.
Trả lời câu hỏi 3 sgk trang 42:
Đáp án A. Dãy gồm các chất có tính base tăng dần là: Al (OH)3, Mg(OH)2,NaOH.
Trả lời câu hỏi 4 sgk trang 42:
Đáp án C. Khối lượng nguyên tử không biến đổi tuần hoàn theo chiều tăng của điện tích hạt nhân nguyên tử.