A. Học theo SGK
I - KHỐI LƯỢNG – ĐƠN VỊ KHỐI LƯỢNG
1. Khối lượng
C1. Số 397 g trên vỏ hộp sữa có đường chỉ lượng sữa chứa trong hộp.
C2. Số 500g trên vỏ túi bột giặt OMO chỉ lượng bột giặt trong túi.
C3. 397 g là khối lượng của bột giặt chứa trong túi.
C4. 500 g là khối lượng của sữa chứa trong hộp.
C5. Mọi vật đều có khối lượng.
C6. Khối lượng của một vật chỉ lượng chất chứa trong vật.
II – ĐO KHỐI LƯỢNG
1. Tìm hiểu cân Rô-béc-van
C8. GHĐ và ĐCNN của cân Rô-bec-van trong lớp em là: 5kg và 10g.
2. Cách dùng cân Rô-béc-van để cân một vật.
C9. Thoạt tiên, phải điều chỉnh sao cho khi chưa cân, đòn cân phải nằm thăng bằng, kim cân chỉ đúng vạch giữa. Đó là việc điều chỉnh số 0. Đặt vật đem cân lên một đĩa cân. Đặt lên đĩa cân bên kia một số quả cân có khối lượng phù hợp sao cho đòn cân nằm thăng bằng, kim cân nằm đúng giữa bảng chia độ. Tổng khối lượng của các quả cân trên đĩa cân sẽ bằng khối lượng của vật đem cân.
Tự học sinh làm thí nghiệm.
Ví dụ cân một quả táo, ta sử dụng cân theo trình tự sau:
+ Đầu tiên, phải điều chỉnh sao cho khi chưa cân, đòn cân phải nằm thăng bằng, kim cân chỉ đúng vạch giữa.
+ Đặt 1 quả táo đem cân lên một đĩa cân.
+ Đặt lên đĩa cân bên kia một số quả cân có khối lượng phù hợp sao cho đòn cân nằm thăng bằng, kim cân nằm đúng giữa bảng chia độ.
+ Tổng khối lượng của các quả cân trên đĩa cân sẽ bằng khối lượng của quả táo cần cân.
Khối lượng của vật đem cân là: tổng khối lượng của các quả cân trên đĩa
III – VẬN DỤNG
C12. GHĐ và ĐCNN của cân mà em thường dùng là: 5kg và 10g.
Khối lượng của một ống bơ gạo có ngọn là: 1kg.
Học sinh tự làm thí nghiệm kiểm tra.
C13. Số 5T trên biển báo giao thông trước một chiếc cầu có ý nghĩa là: Biển báo này có nghĩa là những xe có khối lượng (xe + hàng hóa) từ 5 tấn trở xuống mới được phép qua cầu.
Ghi nhớ:
- Mọi vật đều có khối lượng. Khối lượng sữa trong hộp, khối lượng bột giặt trong túi, vv… chỉ lượng sữa trong hộp, lượng bột giặt trong túi, v.v…. Khối lượng của một vật chỉ lượng chất tạo thành vật đó.
- Đơn vị đo khối lượng thường dùng là kilôgam (kg).
- Để đo khối lượng người ta dùng cân. Các loại cân: cân đòn, cân đồng hồ, cân tạ, …
B. Bài tập & Lời giải
1. Bài tập trong SBT
5.1. Trên một hộp mứt Tết có ghi 250g. Số đó chỉ:
A. sức nặng của hộp mứt
B. thể tích của hộp mứt
C. khối lượng của hộp mứt
D. sức nặng và khối lượng của hộp mứt
5.3. Có 3 biển báo giao thông A, B và C (hình 5.1). Các câu dưới đây cho biết thông tin của các biển báo đó
Hãy điền các chữ A, B và C vào chỗ trống của các câu này sao cho phù hợp với thông tin và vị trí đặt biển đó
a. Biển…cho biết chiều cao tối đa (đo theo đơn vị mét) từ mặt đường trở lên của các phương tiện giao thông để khỏi đụng phải gầm cầu khi chui qua gầm cầu
b. Biển…cho biết vận tốc tối đa được phép (tính theo kilomet/ giờ) của các xe cộ khi đi trên đoạn đường trước mặt
c. Biển…cho biết khối lượng (đo theo đơn vị tấn) tối đa được phép của cả xe tải và hàng hóa khi đi qua một chiếc cầu
d. Biển…thường cắm trên các đoạn đường phải hạn chế tốc độ
e. Biển…cắm ở đầu cầu
f. Biển…gắn ở chỗ đường bộ chui qua gầm đường sắt hay ở trước hầm xuyên núi
5.4. Có một cái cân đồng hồ đã cũ và không còn chính xác. Làm thế nào có thể cân chính xác khối lượng của một vật nếu cho phép dùng thêm một quả cân?
Xem lời giải
2. Bài tập bổ sung
5.a. Trên một gói kẹo cốm có ghi 200g. Số đó chỉ cái gì?
A. Số lượng cái kẹo trong gói.
B. Khối lượng của gói kẹo.
C. Sức nặng của gói kẹo.
D. Lượng đường dùng làm kẹo trong gói.
5.b. Hãy sắp xếp các câu dưới đây theo thứ tự cần thực hiện khi cân một vật bằng cân Rô-béc-van.
- Đặt vật đem cân lên một đĩa cân.
- Tổng khối lượng của các quả cân trên đĩa cân sẽ bằng khối lượng của vật đem cân.
- Đặt lên đĩa cân bên kia một số quả cân có khối lượng phù hợp sao cho đòn cân nằm thăng bằng, kim cân nằm đúng giữa bảng chia độ.
- Điều chỉnh sao cho khi chưa cân, đòn cân phải nằm thăng bằng, kim cân chỉ đúng vạch giữa.
5.c. Hãy nêu tên 5 loại cân mà em biết. Chúng thường dùng để cân gì, ở đâu?