Giải bài Luyện từ và câu Mở rộng vốn từ Thiên nhiên trang 87

Tôi cùng bọn trẻ đi ra cánh đồng. Buổi sáng tháng chín mát mẻ và dễ chịu. Tôi nói với các em :

- Các em hãy nhìn lên bầu trời mà xem. Mùa hè, nó rất nóng và cháy lên những tia sáng của ngọn lửa. Còn bây giờ bầu trời thế nào ? Hãy suy nghĩ và chọn những từ ngữ thích hợp để miêu tả nó.

Bọn trẻ nhìn lên bầu trời và suy nghĩ. Sau vài phút, một em nói :

- Bầu trời xanh như mặt nước mệt mỏi trong ao.

- Vì sao mặt nước lại mệt mỏi ? - Tôi hỏi lại.

- Thưa thầy, mùa hè, nước dạo chơi cùng những làn sóng. Mùa thu, nó mệt và đứng lại với màu xanh nhạt. Nó mệt mỏi !

Những em khác tiếp tục nói :

- Bầu trời được rửa mặt sau cơn mưa.

- Bầu trời xanh biếc.

Cô bé Va-li-a nhỏ nhắn đứng trầm ngâm một chỗ. Tôi hỏi :

- Còn Va-li-a, vì sao em im lặng thế ?

- Em muốn nói bằng những từ ngữ của mình.

- Em đã tìm được câu nào chưa ?

- Bầu trời dịu dàng - Va-li-a khẽ nói và mỉm cười.

Sau đó, mỗi em đều muốn nói về bầu trời bằng từ ngữ của riêng mình :

- Bầu trời buồn bã. Những đám mây xám đang từ phương bắc trôi tới.

- Bầu trời trầm ngâm. Nó nhớ đến tiếng hót của bầy chim sơn ca.

- Bầu trời ghé sát mặt đất. Mùa hè, nó cao hơn và có những con chim én bay liệng. Còn bây giờ chẳng có chim én nữa, vì thế bầu trời cúi xuống lắng nghe để tìm xem chim én đang ở trong bụi cây hay ở nơi nào.

2. Tìm những từ ngữ tả bầu trời trong mẩu chuyện nêu trên. Những từ ngữ nào thể hiện sự so sánh ? Những từ ngữ nào thể hiện sự nhân hoá?

Trả lời:

• Từ ngữ tả bầu trời: Cháy lên ; rất nóng ; xanh biếc ; cao hơn.
• Từ ngữ thể hiện sự so sánh: Bầu trời xanh như mặt nước mệt mỏi trong ao. 
• Từ ngữ thể hiện sự nhân hóa:

• Bầu trời được rửa mặt sau cơn mưa.
  Bầu trời dịu dàng.
  Bầu trời buồn bã.
  Bầu trời trầm ngâm nhớ tiếng hót của bầy chim sơn ca.
  Bầu trời ghé sát mặt đất.
  Bầu trời cúi xuống lắng nghe để tìm xem chim én đang ở trong bụi cây hay ở nơi nào.

3. Dựa theo cách dùng từ ngữ ở mẩu chuyện nêu trên, viết một đoạn văn khoảng 5 câu tả một cảnh đẹp của quê em hoặc nơi em ở.

 

Trả lời:

Em rất thích ngắm nhìn quê hương vào mỗi buổi chiều đi học về. Khi ánh mặt trời dần khuất sau dãy núi, bóng tối dần bao trùm trên khắp nẻo đường quê. Những ngôi nhà dần lên đèn và chuẩn bị bữa cơm chiều. Bầu trời trở nên dịu dàng, đen thẫm lại như khoác tấm áo nhung đen và đính lên những ngôi sao li ti, lấp lánh. Sau luỹ tre làng, mặt trăng tròn vành vạnh nhô lên, toả ánh sáng vàng dịu lên những ngọn tre. Thi thoảng có những làn mây mỏng như dải lụa đào, khẽ vắt mình qua ánh trăng tạo thêm nét huyền ảo cho bầu trời mùa hạ.