Hoạt động mở đầu:
1. Quan sát các công đoạn sản xuất phô mai trong một nhà máy ( hình 20.1) và cho biết vi sinh vật được sử dụng trong công đoạn nào? Đó là nhóm vi sinh vật gì ?
2. Có thể sử dụng tế bào vi sinh vật như một "nhà máy" thực hiện đầy đủ các công đoạn khác nhau trong quy trình sản xuất sản phẩm phục vụ con người được không ?
Trả lời:
1. Nhóm vi khuẩn propionic, nhóm vi khuẩn lactic và các loại nấm mốc được sử dụng trong công đoạn lên men pho mai
2. Không thể sử dụng tế bào vi sinh vật như một "nhà máy" thực hiện đầy đủ các công đoạn khác nhau trong quy trình sản xuất sản phẩm phục vụ con người
I. Công nghệ vi sinh vật và một số ứng dụng vi sinh vật trong thực tiễn
Câu hỏi 1. Nêu các sơ sở khoa học của việc ứng dụng vi sinh vật trong thực tiễn.
Trả lời:
- Vi sinh vật đóng vai trò quan trọng trong quá trình phân giải và tổng hợp chất hữu cơ, chuyển hóa các chất vô cơ tạo ra nhiều sản phẩm có ích.
- Ngoài ra, nhiều vi sinh vật có khả năng sinh trưởng nhanh hoặc sống trong các môi trường rất khắc nghiệt.
Tìm hiểu thêm: Em hãy tìm hiểu thông tin trên mạng internet và cho biết tảo xoắn Arthospira platensis chứa hoạt chất sinh học có giá trị gì ? Vì sao chúng lại được dùng làm thực phẩm chức năng chống lão hóa.
Trả lời:
Tảo xoắn chứa một lượng lớn các chất dinh dưỡng, rất tốt cho hệ miễn dịch của cơ thể con người bao gồm: protein, acid béo không bão hòa, phycobiliprotein, carotenoid, polysaccharide, vitamin và khoáng chất. Phycocyanin trong tảo xoắn có khả năng hỗ trợ trung hòa các gốc tự do, giúp hỗ trợ làm giảm những tác hại mà các gốc tự do này mang lại như chứng mất trí nhớ, bệnh parkinson, các bệnh tự miễn thường gặp (viêm khớp dạng thấp, lupus ban đỏ), khả năng ung thư …Vì vậy chúng thường được dùng làm thực phẩm chức năng.
Câu hỏi 2. Kể tên một số chế phẩm vi sinh vật dùng trong chăn nuôi, trồng trọt mà em biết.
Trả lời:
Một số chế phẩm vi sinh vật dùng trong chăn nuôi, trồng trọt như: Thuốc trừ sâu sinh học, phân bón vi sinh.
Câu hỏi 3. Việc ứng dụng vi sinh vật trong sản xuất phân hữu cơ dựa trên cơ sở khoa học nào ?
Trả lời:
Việc ứng dụng vi sinh vật trong sản xuất phân hữu cơ dựa vào khả năng ức chế hoặc diêu diệt một số sinh vật gây hại cho cây trồng, vật nuôi. Một số vi sinh vật khác có khả năng phân giải lân khó tan trong đất, tăng cường cố định đạm, hỗ trợ kích thích sinh trưởng bộ rễ cây trồng của các vi sinh vật để tạo ra phân bán vi sinh.
Bài tập & Lời giải
Câu hỏi 4. Quan sát hình 20.4 và cho biết nguyên liệu đầu vào và sản phẩm đầu ra của ngành công nghiệp sản xuất ethanol sinh học là gì? Hãy kể tên những sản phẩm của ngành công nghiệp sản xuất ethanol sinh học trên thị trường hiện nay mà em biết.
Câu hỏi 5. Quan sát hình 20.5 và cho biết nguyên liệu đầu vào và sản phẩm đầu ra của công nghiệp sản xuất khi sinh học (biogas) là gì? Sản phẩm của ngành công nghiệp sản xuất khí sinh học được ứng dụng trong những lĩnh vực nào ?
Câu hỏi 6. Việc ứng dụng vi sinh vật đế sản xuất nước tương, nước mắm dựa trên cơ sở khoa học nào?
Vận dụng 1. Kể tên một số sản phẩm thực phẩm ứng dụng công nghệ vi sinh vật mà em biết.
Xem lời giải
II. MỘT SỐ THÀNH TỰU VÀ DỰ ÁN ĐIỀU TRA SẢN PHẨM THƯƠNG MẠI CỦA CÔNG NGHỆ VI SINH VẬT
Luyện tập 1. Vì sao vi sinh vật được sử dụng như những "nhà máy" để sản xuất protein, DNA, RNA và các sản phẩm khác?
Câu hỏi 7. Để sản xuất các enzyme có thể hoạt động trong điều kiện nhiệt độ cao thì sử dụng nhóm vi sinh vậy nào? Vì sao ?
Xem lời giải
III. NGÀNH NGHỀ LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG NGHỆ VI SINH VẬT VÀ TRIỂN VỌNG CỦA CÔNG NGHỆ VI SINH VẬT
Câu hỏi 8. Quan sát hình 20.7:
a) Cho biết người hoạt động trong lĩnh vực công nghệ vi sinh vật có thể làm việc trong các cơ quan đơn vị nào ?
b) Công nghệ vi sinh vật hiện nay đang cung cấp những sản phẩm gì cho phát triển kinh tế, xã hội ở Việt Nam?
c) Các sản phẩm của công nghệ vi sinh vật được ứng dụng trong các lĩnh vực nào?
Luyện tập 2. Dựa vào bảng 20.2 để liệt kê một số vị trí việc làm trong ngành Công nghệ vi sinh vật và hoàn thành các cột trong bảng 20.3.
Câu hỏi 9. Kể các hướng phát triển của công nghệ vi sinh vật trong trương lai.