Hoạt động mở đầu: Người ta có thể nuôi mảnh mô lá, thân, rễ,... trong môi trường nhân tạo (hình 16.1) để nhân giống nhanh tạo ra hàng loạt cây con. Việc nhân nhanh giống cây như trên có ÿ nghĩa như thế nào trong thực tiễn?
Trả lời:
Việc nhân nhanh giống cây giúp tăng năng suất trồng trọt, dễ dàng tạo ra những cá thể cây mới, phục vụ mục đích thực tế.
II. NGUYÊN LÍ CÔNG NGHỆ TẾ BÀO
Câu hỏi 1. Quan sát hình 16.2, trình bày sự khác nhau giữa biệt hóa và phản ứng biệt hóa tế bào.
Trả lời:
- Biệt hoá là quá trình một tế bào biến đổi thành một loại tế bào mới, có tính chuyên hoá về cấu trúc và chức năng; từ đó phân hoá thành các mô, cơ quan đặc thù trong cơ thể.
- Phản biệt hoá là quá trình kích hoạt tế bào đã biệt hoá thành tế bào mới giảm hoặc không còn tính chuyên hoá về cấu trúc và chức năng.
Luyện tập 1. Trong hai loại tế bào (hồng cầu và hợp tử) thì loại nào có tính toàn năng? Giải thích.
Trả lời:
Hợp tử là tế bào có tính toàn năng vì chúng có thể phát triển thành phôi và phát sinh ra cơ thể mới.
Vận dụng 1. Trong thực tiễn sản xuất, người nông dân thường dùng kĩ thuật giâm cành đối với một số cây trồng như sắn, mía, rau muống, khoai lang,... Đặc tính nào của tế bào thực vật là nguyên lí để thực hiện kĩ thuật trên?
Trả lời:
Kỹ thuật trên được thực hiện nhờ tính toàn năng, khả năng biệt hóa và phản biệt hóa của tế bào thực vật.
Bài tập & Lời giải
III. MỘT SỐ THÀNH TỰU CỦA CÔNG NGHỆ TẾ BÀO THỰC VẬT
Câu hỏi 2. Vì sao người ta thường áp dụng kĩ thuật vi nhân giống để nhân nhanh các giống cây quý hiếm như các cây dược liệu, cây gỗ quý, cây thuộc loài nằm trong Sách Đỏ (ví dụ: lan kim tuyến, sâm ngọc linh,...)? Kĩ thuật này có ý nghĩa gì?
Luyện tập 2. Trình bày các ứng dụng của vi nhân giống.
Câu hỏi 3. Kể tên một số giống cây trồng được tạo ra bằng công nghệ tế bào mà em biết.
Xem lời giải
IV. MỘT SỐ THÀNH TỰU CỦA CÔNG NGHỆ TẾ BÀO ĐỘNG VẬT
Câu hỏi 4. Nêu một số thành tựu về nuôi cấy tế bào động vật để tạo mô, cơ quan thay thế mà em biết.
Luyện tập 3. Quan sát hình 16.5 và cho biết tế bào gốc được kích hoạt từ tế bào sinh dưỡng có thể biệt hoá để tạo thành các dòng tế bào nào. Nếu dùng dòng tế bào gốc này để điều trị cho người khác thì có thể gặp những khó khăn gì?
Câu hỏi 5. Nêu ví dụ chuyển gene ở động vật cho sản phẩm dùng để sản xuất thuốc chữa bệnh ở người.
Câu hỏi 6. Trình bày một số ứng dụng của nhân bản vô tính động vật.