Giải bài 13: Việt Nam thời nguyên thủy

A. Kiến thức trọng tâm

1. Những dấu tích Người tối cổ ở Việt Nam

• Cách ngày này 40 – 30 vạn năm, xuất hiện người tối cổ
• Địa bàn: Khắp cả nước
• Dấu tích:

• Răng của người tối cổ
• Công cụ lao động đồ đá cũ (ghè đẽo thô sơ).

2. Sự hình thành và phát triển của công xã thị tộc

a. Sự hình thành

• Di tích văn hóa: Ngườm – Sơn Vi
• Thời gian: Cách ngày nay: 2 vạn năm
• Người tối cổ => Người tinh khôn
• Địa bàn cư trú: Từ Sơn La đến Quảng Trị
• Công cụ lao động: Đá cuộc được ghè đẽo ở rìa tạo thành cạnh sắc
• Hành động kinh tế: Săn bắt, hái lượm
• Tổ chức xã hội: Sống thành thị tộc

=>Công xã thị tộc hình thành.

b. Sự phát triển

• Di tích văn hóa: Hòa Bình – Bắc Sơn
• Thời gian: Cách ngày nay: 12000 – 6000 năm
• Địa bàn cư trú: Khắp cả nước
• Công cụ lao động: Đá cuội được ghè đẽo ở hai mặt; xương, tre, gỗ.
• Hoạt động kinh tế: Săn bắt, hái lượm, đánh cá, chăn nuôi, bắt đầu sản xuất nông nghiệp.
• Tổ chức xã hội: Thị tộc, bộ lạc.

*Cách mạng đá mới:

• Thời gian: Cách ngày nay 6000 – 5000 năm
• Địa bàn cư trú: Cả nước, tiêu biểu Hạ Long, Cái Bèo, Quỳnh Văn, Đa Bút…
• Công cụ lao động: Đá được mài, cưa – khoan lổ, tra cán, làm gốm bằng bàn xoay…

• Tác dụng:
• Năng suất lao động tăng lên, nông nghiệp trồng lúa phổ biến
• Dân số gia tăng
• Đời sống vật chất ổn định, đời sống tinh thần nâng cao
• Địa bàn cư trú được mở rộng
• Trao đổi sản phẩm được đẩy mạnh.

=>Công xã thị tộc phát triển.

3. Sự ra đời của thuật luyện kim và nghề nông trồng lúa nước.

a. Sự ra đời của thuật luyện kim.

• Thời gian: Cách ngày nay 4000 – 3000 năm
• Tiêu biểu: Di tích văn hóa Phùng Nguyên, Sa Huỳnh, Đồng Nai.

b. Hệ quả:

• Kinh tế: năng suất lao động tăng, của cải dư thừa...
• Xã hội: chuyển biến từ công xã thị tộc mẫu hệ sang công xã thị tộc phụ hệ.

=>Công xã thị tộc bước vào giai đoạn tan rã.