I. SỰ PHÂN BỐ DÂN CƯ
- Xác định trên bản đồ:
+ Các nước có mật độ dân số trên 200 người/km: Ấn Độ, Pa-ki-xtan, Việt Nam, Nhật Bản, Đức....
+ Các nước có mật độ dân số dưới 10 người/km: Liên bang Nga, Mông Cổ, Ca-na-đa, Li-bi, O-xtray-li-a....
- Tác động của các nhân tố đến phân bố dân cư:
+ Nhân tố tự nhiên tạo điều kiện thuận lợi hoặc gây trở ngại cho sự cư trú của con người. Những nơi có điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên phong phú, môi trường thiên nhiên thuận lợi thường có dân cư sinh sống đông đúc và ngược lại.
+ Nhân tố kinh tế – xã hội (trình độ phát triển của lực lượng sản xuất, tính chất của nền kinh tế, lịch sử khai thác lãnh thổ, di cư) thường quyết định sự phân bố dân cư.
II. ĐÔ THỊ HÓA
1. Khái niệm
- Đô thị hoá là một quá trình kinh tế - xã hội mà biểu hiện của nó là sự tăng nhanh về số lượng và quy mô của các điểm dân cư đô thị, sự tập trung dân cư trong các thành phố, nhất là các thành phố lớn và phổ biến rộng rãi lối sống thành thị.
- Thước đo quan trọng về trình độ phát triển của quá trình đô thị hoá và là cơ sở để đánh giá mức độ đô thị hoá giữa các quốc gia là tỉ lệ dân thành thị.
2. Các nhân tố tác động tới đô thị hoá
- Vị trí địa lí và điều kiện tự nhiên như quỹ đất, địa hình, nguồn nước, tài nguyên khoáng sản.... tạo thuận lợi hay gây khó khăn cho đô thị hoá, nhưng không phải là nhân tố quyết định đô thị hóa.
- Nhân tố kinh tế - xã hội:
+ Sự phát triển kinh tế, đặc biệt là sự phát triển công nghiệp gắn với khoa học – công nghệ có tác động đặc biệt quan trọng tới đô thị hoá.
+ Lối sống, mức thu nhập, trình độ văn hoá, nghề nghiệp,... đều có tác động đến quá trình đô thị hoá.
+ Chính sách phát triển đô thị quyết định hướng phát triển đô thị trong tương lai.
III. ẢNH HƯỞNG CỦA ĐÔ THỊ HÓA ĐẾN PHÁT TRIỂN KINH TẾ - XÃ HỘI VÀ MÔI TRƯỜNG
- Ảnh hưởng tích cực:
+ Về kinh tế: tăng quy mô và tỉ lệ lao động ở các khu vực công nghiệp và xây dựng, dịch vụ; thay đổi cơ cấu nền kinh tế, đẩy nhanh tốc độ phát triển kinh tế; tăng năng suất lao động,…
+ Về xã hội: tạo thêm nhiều việc làm mới; phổ biến rộng rãi lối sống thành thị, tạo điều kiện tiếp cận nhiều thiết bị văn minh trong đời sống; nâng cao trình độ văn hoá, nghề nghiệp của một bộ phận dân cư...
+ Về môi trường: mở rộng và phát triển không gian đô thị; hình thành môi trường đô thị, nâng cao chất lượng cuộc sống
- Ảnh hưởng tiêu cực.
+ Về kinh tế: giá cả ở đô thị thường tăng sự chênh lệch trong phát triển kinh tế lòng cao, làm tổ giữa thành thị và nông thôn.
+ Về xã hội: tạo áp lực về nhà ở, việc làm, hạ tầng đô thị, tệ nạn xã hội.
+ Về môi trường: môi trường đô thị bị ôn nhiễm, giao thông tắc nghẽn,…