A. Hoạt động khởi động
Trò chơi đóng vai:
- Cử học sinh đóng vai là các phân tử đường và chất xúc tác. Số học sinh đóng phân tử đường (biểu tượng hình lục giác) có thể gấp 4 lần học sinh đóng xúc tác (hình chiếc kéo). Các phân tử đường cầm tay nhau thành chuỗi dài minh họa cấu trúc phân tử tinh bột.
- Những học sinh đóng vai xúc tác đến như chiếc kéo cắt đứt liên kết giữa các phân tử đường.
- Đưa học sinh mẩu bánh, yêu cầu học sinh ăn và nhai cho đến khi thấy vị ngọt thì nuốt.
- Tại sao các em lại thấy có vị ngọt, mặc dù chỉ ăn bánh mà không ăn đường?
- Thảo luận nhóm và trả lời câu hỏi: Trong quá trình quang hợp, cây xanh đã lấy ở môi trường chất gì và trả lại môi trường chất gì?
- Các chất được trao đổi giữa cơ thể với môi trường như thế nào? Thường là những chất gì?
Xem lời giải
B. Hoạt động hình thành kiến thức
Dựa vào những hiểu biết của mình, hãy hoàn thành chú thích ở hình 8.1 và cho biết những chất được trao đổi giữa cây xanh với môi trường là gì?
Em hãy dự đoán, điều gì xảy ra nếu cây xanh ngừng trao đổi những chất trên với môi trường.
Xem lời giải
1. Trao đổi nước
Em hãy đọc những thông tin ở trên và trả lời 2 câu hỏi sau vào vở:
- Vai trò của nước với cây xanh là gì?
- Vai trò của quá trình thoát hơi nước qua lá là gì?
Nhu cầu nước ở người
Dựa vào thông tin ở trên em hãy cho biết:
- Điều gì xảy ra nếu cơ thể thiếu nước?
- Các cách đảm bảo đủ nước cho cơ thể hằng ngày (em nên uống nước vào những khoảng thời gian nào trong ngày?).
Xem lời giải
2. Sự dinh dưỡng
Thảo luận nhóm, kể tên các loại “thức ăn” của thực vật và thức ăn của con người.
Xem lời giải
3. Trao đổi khí
- Em hãy giải thích tại sao có sự khác nhau về thành phần khí hít vào và thở ra của oxi và khí cacbonic.
- Em hãy trao đổi với bạn để trả lời các câu hỏi sau:
+ Hệ cơ quan nào thực hiện quá trình trao đổi khí của cơ thể?
+ Vì sao khi vận động mạnh hoặc tập thể dục, nhịp hô hấp tăng lên?
Xem lời giải
C. Hoạt động luyện tập
1. Sử dụng dụng cụ đo hàm lượng chất khí oxi và cacbonic tiến hành thí nghiệm về sự hô hấp của người (những nơi không có bộ thí nghiệm này có thể thay bằng thí nghiệm thở qua ống hút vào bình đựng nước vôi trong sẽ thấy nước vôi vẩn đục).
Xem lời giải
2. Năng lượng được chuyển hóa trong cơ thể như thế nào?
Xem lời giải
3. Chuyển hóa vật chất và năng lượng có ý nghĩa như thế nào với sinh vật?
Xem lời giải
4. Nếu bắt giun đất để lên mặt đất khô, giun sẽ nhanh chóng bị chết. Tại sao?
Xem lời giải
5. Tại sao chúng ta phải tắm gội, giữ vệ sinh cơ thể?
Xem lời giải
6. Em hãy quan sát hình 8.5, phân biệt trao đổi chất ở cấp độ cơ thể với trao đổi chất ở cấp độ tế bào?
Xem lời giải
7. Cho biết độ dài ruột của một số động vật như ở bảng dưới đây. Em hãy điền loại thức ăn cho phù hợp với từng loài.
Xem lời giải
D. Hoạt động vận dụng
1. Trao đổi với bố mẹ và người thân để tìm hiểu thế nào là ăn, uống khoa học.
2. Vận dụng kiến thức trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng, viết một đoạn văn trình bày các biện pháp để có một cơ thể khỏe mạnh.
Xem lời giải
E. Hoạt động tìm tòi mở rộng
Em hãy tìm hiểu thêm về một trong các hoạt động trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng ở người. Mô tả lại vào vở và chia sẻ với cả lớp.